________________ આ દૃષ્ટિવાળાને પુદ્ગલની સર્વ રચના બાજીગરની બાજી જેવી લાગે. તે આત્મા જ્ઞાનનો જે આનંદ, તેના સમૂહને પ્રાપ્ત કરાવનારો ઉત્તમે યશ તેના વિલાસમાં રમણ કરનારો થાય અને તેથી ત્રણ ભુવનરૂપ જગતમાં કોઈ પણ વસ્તુની તેને આશા ન હોય, માત્ર સહજ સ્વરૂપનો વિલાસી હોય. દર્શન મોહનીયના ક્ષયોપશમે અથવા ઉપશમે આ દૃષ્ટિ હોય. ભાવાર્થ : આ પાંચમી દૃષ્ટિમાં અવિનાશી આત્માનો અવિનાશી સ્વભાવ અમુક પ્રમાણમાં ઝીલાય છે અને આશ્રવના હેતુઓ જેમ-જેમ ઘટતા જાય છે, તેમ-તેમ તે સ્વભાવ, આત્મા અધિકાંશે નિરાવૃત્ત થતાં વધુ પ્રમાણમાં ઝીલાય છે - પરિણત થાય છે. તેમ છતાં આત્મસ્વભાવની અસરના કારણે આ દૃષ્ટિવાળાને સંસારનું સ્વરૂપ, માયાવીની માયાજાળ જેવું લાગે છે. સંધ્યાના રંગ જેવું લાગે છે. જળના તરંગ જેવું લાગે છે. પુદ્ગલના ખેલમાં રાચે તે જીવ પુદ્ગલાનંદી ગણાય છે. માટે તે દુઃખી હોય છે. કારણ કે પુગલની રચનામાં થતા ફેરફારોના કારણે કોઈ જીવને તેની સેવામાં સાચું સુખ સાંપડતું નથી. જ્યારે આ દષ્ટિવાળો પુરુષ ચિવિલાસી હોય છે, આત્માનંદી હોય છે, આત્મભાવમાં રમણતા કરનારો હોય છે. આત્મામાં જ સ્નેહ ઢોળનારો હોય છે. કારણ કે આત્માના ઘરનો આનંદ પણ આત્મા જેવો જ અવિનાશી - શાશ્વત હોય 124... ... .................. આઠ દૃષ્ટિની સઝાય
