________________
આવા-આવા પ્રશ્નો આપણી જાતને પૂછીને આપણે ખરેખર કયા માર્ગના પ્રવાસી છીએ, તે નક્કી કરી શકીએ.
અને જો તેમાંથી સાર એ નીકળતો હોય કે હજી મારી બુદ્ધિ તત્ત્વચિંતનમાં કામ નથી કરતી પણ વિષયોના વિચારમાં દોડધામ કરે છે, સંસારના ક્ષણિક સુખો મેળવવા માટે સક્રિય રહે છે, પણ મોક્ષના અક્ષય સુખને માટે મુદ્દલ રૂચિવાળી નથી. આગમના આધારે જીવન ઘડવાને બદલે, લૌકિક પુસ્તકોને આધાર બનાવનારી બુદ્ધિ પણ જીવને સંસારના બંધનમાંથી છોડાવી નથી શકતી, પણ વધુ બંધનગ્રસ્ત બનાવે છે.
મોક્ષમાર્ગના પ્રવાસીને તો સમ્ય દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્રની આરાધનામાં અખંડ રૂચિવાળી બુદ્ધિ હોય.
તેવી બુદ્ધિવાળા આપણે બનવાનું છે. આદર કિરિયા રીત ઘણી જી,
વિઘન ટળે મિલે લચ્છી; જિજ્ઞાસા બુદ્ધ-સેવના જી,
શુભ-કૃતિ-ચિહ્ન પ્રત્યચ્છિ. ...........મન. ૧૭ અર્થ : (શુભ કૃતિના ગુણોનું સ્વરૂપ કહે છે.)
વિધિપૂર્વક ક્રિયામાં અત્યંત આદર-પ્રીતિ ઉપજે, શુદ્ધ ક્રિયામાં અતિ ઉદ્યોગ હોય, હર્ષ પણ ઘણો હોય, તેવા વર્તનથી કર્યાવરણનાં વિઘ્નો ટળે અને અક્ષયભાવી મોક્ષરૂપ લક્ષ્મી મળે વળી તત્ત્વજ્ઞાન જાણવાની જિજ્ઞાસા થાય. બુદ્ધ એટલે જ્ઞાની
૯૨ ..
..................... આઠ દૃષ્ટિની સઝાય