Page Text
________________
૨ : શ્રી અજિતનાથ સ્તવન
[૪૯ કામ મળતું નથી અને તર્ક વિચારણમાં તે છેડે દેખાતું નથી, નિશ્ચય થઈ શકે તેવું અવલોકન પ્રાપ્ત થતું નથી.
એટલે આપણે જે વસ્તુ પામવા માટે પ્રયત્ન આદર્યો છે, તેવી વસ્તુને વસ્તુગત ધર્મના અસલ સ્વરૂપે કહે એવાં પ્રાણી તે દુનિયામાં વિરલ જ દેખાય છે. પંથને નિહાળવા માટે પ્રયત્ન કરતાં શુદ્ધ વસ્તુને વસ્તુધર્મને પૂરતો ખ્યાલ કરી આપણે સમજી શકીએ તેવી શુદ્ધ સ્પષ્ટ સરલ ભાષામાં કહેનાર કે સમજાવનારની ભારે અલ્પતા છે અને ઉપર જે ચારે ઉપાયે પંથ સમજવા માટે વિગતથી વિચાર્યા તે દૃષ્ટિએ જોઈએ તે તે એવા પુરુષને મેળાપ અશકય ન હોય તે વિરલ તે જરૂર છે. વસ્તુને વસ્તુગતે કહેવી, પિતાના રાગદ્વેષથી મુક્ત રહીને કહેવી, અંગત તત્વને તેમાં પ્રવેશ સર પણ થવા દે નહિ, એ બહુ મુશ્કેલ બાબત છે, જ્યાં નજર કરવામાં આવશે ત્યાં વ્યક્તિગત અહંભાવ, સત્ય પોતાને જ પ્રાપ્ત થયું છે એ દાવો, બીજી આંખ ઉઘાડવાની વાતને પણ ઈનકાર અને સત્યદર્શનને બદલે અખંડ મચા અને ગૂંચવણમાં વધારા જ પ્રાપ્ત થાય તેવી પરિસ્થિતિ છે, અને બરાબર અવકન કરવામાં આવે તે એ એક અથવા બીજા આકારમાં પ્રવર્તમાન પંચમ કાળમાં, પૂર્વ કાળમાં અને વર્તમાન કાળ ચાલુ જ છે.
વસ્તુગત વસ્તુનું દર્શન એટલે વસ્તુના અસલ ધર્મ હોય તે સ્વરૂપે તેનું રજૂ કરવું. તેમાં રાગદ્વેષ વગર કે પિતાના અંગત અભિપ્રાય કે પૂર્વગ્રાહને અવકાશ આપ્યા વગર જેવું બતાવવામાં આવ્યું છે તેવા સ્વરૂપમાં રજૂ કરવું એ હકીક્ત હઠભાવ વગર મધ્યસ્થભાવે અભિમત વસ્તુના કહેનાર ઘણા વિરલ છે, છતાં જ્યારે પણ એવા અધિકારી પાસે પંથે નિહાળવા માટે જવાનું થાય, ત્યારે તેમને દાવે તે આગમદષ્ટિને રહેવાને, એટલે એમને કદી હઠ કે આગ્રહમાં પિતે પણ પડી ગયા છે એ વાત તે બેસવાની જ નહિ.
શ્રીમદ્ યશોવિજયજી મહારાજે સત્તરમાં પાપસ્થાનકની સજઝાયમાં શુદ્ધ ભાષકની બલિહારી બતાવી છે અને અધ્યાત્મસાર ” ગ્રંથમાં દંભ પર આખું પ્રકરણ લખ્યું છે, તેને આશય વિચારતાં શુદ્ધ ભાષકની વિરલતા બરાબર સમજાઈ જાય છે; એવા અધિકારપદે બેઠેલાને તે આ વાત રુચે નહિ તેવી છે, પણ ઉપાધ્યાય મહારાજ જેવાની સાક્ષી ન હોય તે ગીરાજ જેવાને તે એઓ નિશ્ચયમાગી કહેવા લલચાઈ જાય. સવાલ-જવાબ વખતે, કાં વ્યાખ્યાન પ્રસંગે પિતાના મતાગ્રહને કેવી રીતે ખેંચવામાં આવે છે, તેનું બરાબર અવેલેકન કરવામાં આવે, તે શુદ્ધ ભાષકની વિરલતા સાલે તેમ છે અને એ હકીક્તને આનંદઘન મહારાજે બહાર પાડવામાં ધર્મની અને આત્મસાક્ષાત્કારની સેવા જ કરી છે.
વસ્તુગત ધર્મોને ધ્યાનમાં રાખી વસ્તુના ભાવે કહેવા, તેની વિરલતા કિયામાગને અંગે દેખાય છે, તે તે સમજી શકાય તેવી વાત છે. ત્યાં સત્યશોધનવૃત્તિને બદલે સ્વીકારેલ વાત સાચી છે અને પછી સાચી હોવી જ જોઈએ, એ ધોરણે જ વસ્તુગત પદાર્થોનું દર્શન કરાવાય છે. એમાં ત્રણ સ્તુતિ માનનાર એને ફાવે તેવાં સૂત્રને આગળ કરે ચાર સ્તુતિવાળે એનાં
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |