Page Text
________________
૨૩ (૨)
શ્રી
પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન
ભૂમિકા—આ સ્તવન જ્ઞાનસારના ટખામાં છે, પણ જ્ઞાનવિમળસૂરિને જે સ્તવન આનંદઘનનું પોતાનું કરેલું સાંપડ્યું તેમાં આ સ્તવન આવતું નથી. તેથી આ સ્તવન પર જ્ઞાનવિમળસૂરિના અર્થ-ટા જણાતા નથી; પણ તે અર્થ વગર મે સ્તવન પર અર્થ લખ્યા છે તે જ્ઞાનસારના અર્થને અનુસરીને લખ્યા છે, આનદઘનજીએ બાવીશ રતવનમાં બતાવેલ તત્ત્વચર્ચા કેવી પ્રૌઢ અને રમતી ભાષામાં કરેલ છે તે સરખામણી કરવાની વાચકને અનુકૂળતા આવે તે માટે આ સ્તવન પણ મેં આ ગ્રંથમાં આનંદઘનજીની કૃતિ તરીકે, માત્ર સરખામણીની દૃષ્ટિએ, સ્થાન આપ્યું છે, પણ તે આનંદઘનજીની કૃતિ નથી એ તે ઉપલક ભાષા દૃષ્ટિએ પણ અનુમિત થાય છે. આ સ્તવન પર બહુ વિવેચન કે વિસ્તાર કરવાની જરૂર નથી, પણ તે સરખામણી કરવા યોગ્ય છે અને આન'દઘનજીની ભાષાથી તેની ભાષા તદ્ન જુદી પડી જાય તેવી છે, તે નોંધ કરવા લાયક બીના છે.
આ સ્તવનમાં ‘સત્તા' શબ્દ ઘણા ઉપયાગી અને કેન્દ્રસ્થાને છે એમ મને લાગે છે. સત્તા' એટલે અંગ્રેજીમાં જેને potentiality કહે છે તે છે. એટલે પૂર્ણાંકાળમાં જે કમ મધ્યાં હાય તે આત્મા સાથે લાગેલાં રહે અને તે તથા સંક્રમણ પામીને ફરી ગયેલાં ક હોય તે આત્મામાં રહે તેનું નામ ‘સત્તા' કહેવામાં આવે છે. એટલે ઉયમાં કર્મ ન આવે અને આત્મા સાથે સ્થિતિની રાહ જોતાં પડયાં રહે તે સત્તાગત કર્યા છે. એ કર્મો કયાં કયાં હાય એ વગેરેની વિગતવાર હકીકત બીજા કર્મગ્રંથમાં વિસ્તારથી ચર્ચાવામાં આવી છે.
તેવી જ રીતે સત્તાગત આત્મસ્થિતિ કેવી ભવ્ય છે, અને તેને પ્રયાસથી ઉદ્દયમાં લાવી શકાય છે અને તેને પ્રતિભાસ પ્રાદુર્ભાવ થઈ શકે છે, એ સ્થિતિનું આ સ્તવનમાં વધુ ન છે. પોતાની વાત સત્તા ગતે છે, ભવિષ્યમાં પ્રયાસે પ્રાપ્ત થઈ શકે તેવી તે સ્થિતિ છે. અને એ સ્થિતિ કેવી રીતે પ્રતિભાસમાં લઇ આવવી તેને માટે આ મુમુક્ષુ જીવના સવાલ છે. પોતાની સત્તાગતભવિષ્યમાં પ્રાપ્ત કરવાની—સ્થિતિ અને ભગવાને પ્રાપ્ત કરેલી સ્થિતિ સત્તા અને પ્રાદુર્ભાવથી એકસરખી જ છે એમ આ સ્તવનમાં બતાવવા પ્રયાસ કર્યા છે, અને વ્યવહાર અને નિશ્ચયનયને એક ગણવામાં આવે તે ભગવાન અને આ જીવ એક સરખા જ છે એમ આ સ્તવનમાં બતાવવામાં આવ્યું છે. ‘આવિર્ભાવથી તેડુ સયલ ગુણ માહુરે;' એટલે જ્યારે ભવિષ્યકાળમાં યાગ્ય પ્રયાસથી તે ગુણા મારામાં પ્રકટ થશે ત્યારે નિશ્ચયદૃષ્ટિએ સર્વ ગુણા મારામાં જ છે, મારા જ છે; એમાં તફાવત એટલા જ છે કે તમારા ગુણેા પ્રકટ થયેલા છે અને તે જ ગુણ્ણા મારામાં અંદર પડી રહેલા છે. આ છુપાયલા અને પ્રગટ કરેલા ગુણ્ણાના મારા અને ભગવાનના આંતરે છે,
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |