________________
૨૦: શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન
જેણે વિવેક ધરી એ પખ ગ્રહિય, તે તતજ્ઞાની કહિયે; શ્રી મુનિસુવ્રત કૃપા કરે તો, “આનંદઘનપદ લહીએ. મુનિ૧૦
અર્થ—જેણે સાચા ખેટાની સમજણ કરી એ અભિપ્રાયને ધારણ કર્યો, ઝીલ્યો તેને સાચે તત્ત્વજ્ઞાની કહે; તે તે અભિધાનને યોગ્ય છે. હે શ્રી મુનિસુવ્રતનાથ ! આપ દયા કરે, મહેર કરે, તે આમ સમજીને અમે ખૂબ આનંદસમૂહના સ્થાનને–ઠેકાણાને પ્રાપ્ત કરીએ. (૧૦)
ટબો-જે પ્રાણીઓ વિવેક ધરીને એ પક્ષ-જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રનું સ્વરૂપ-ગ્રહિયે, આદર્યો તે જ પ્રાણી તત્ત્વજ્ઞાની કહીએ. તે શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી ! જે કૃપા કરે-નિમિત્ત સહાયી થાઓ તે આનંદઘન પરમાતમ તત્ત્વપદ લહીએ–પામીએ. એટલે વીસમા તીર્થંકર શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામીનું સ્તવન થયું. (૧૦) - વિવેચન—જે વ્યક્તિએ વિવેક રાખીને એ આત્માનું તત્ત્વ ધારણ કર્યું અને જેની માન્યતા એવી છે કે મેક્ષમાં ગયેલ પ્રાણી કદી સંસારમાં આવતા નથી તે સાચે તત્ત્વજ્ઞાની કહેવાય. વિવેક એટલે સાચા-ખોટા બન્નેમાંથી સાચાને તારવવું અને સ્વીકારવું. આ વિવેક તે
નિધિ કહેવાય છે. સાચા ને ખોટા બન્ને સાથે ચાલતા હોય તે વખતે સાચાને આદરવાની અને તેને શોધી સ્વીકાર કરવાની જરા મુશ્કેલી છે, પણ જેણે એ મુશ્કેલી પસાર કરી સાચા પક્ષને પકડી લીધું છે તે સાચે તત્વજ્ઞાની છે, અને તે સાચા માર્ગ ઉપર છે, એટલે વિવેકપૂર્વક સાચા પક્ષને સ્વીકાર કરે એ અત્યુત્તમ અને આદરણીય વાર્તા છે. દુનિયામાં આત્મા સંબંધી અનેક મંતવ્ય ચાલે છે. તે બધાંમાંથી વિવેકબુદ્ધિને ઉપયોગ કરી જે સાચું તત્ત્વ
સ્વીકારે, જે વિષે તીર્થંકરદેવે પોતે જ ઘણું સંક્ષેપમાં વાતને સાર જણાવી દીધું છે, તે સાચે તત્વવેત્તા છે એમ જણાવ્યું છે.
- અને હે મુનિસુવ્રત મહારાજ ! હે તીર્થકરદેવ! જે આપ મારા ઉપર મહેર કરે તે હું આનંદઘનપદ એટલે અનંત આનંદના સ્થાનના પદને પ્રાપ્ત કરું, એટલે હું આ સ્તવન બોલનાર–મેક્ષ નગરના પદને પ્રાપ્ત કર્યું. આ પદ એવું સરસ છે કે ત્યાંથી કદી કોઈ પણ વખતે પાછા આવવાનું થાય જ નહિ. અને એવા આનંદમાં દાખલ થઈ જવું કે પછી આ ચક્રગતિવાળા સંસારમાં આવું જ નહિ. આ પદ પ્રાપ્ત કરવા મારા સર્વ પ્રયત્ન છે અને તે
- પાઠાંતર–જેણે’ સ્થાને પ્રતમાં “જિણિ’ પાઠ છે (બન્ને પ્રતમાં) “પંખ' ને બદલે પ્રાચીન પ્રત * પણ આપે છે. “તતત્તાની ને સ્થાને તત્ત્વજ્ઞાની' પ્રતમાં છે. “પદ સ્થાને બંને પ્રતમાં મત’ પાઠ છે. (૧૦)
શબ્દાર્થ-જેણે = જે પ્રાણીઓ, જે વ્યક્તિએ. વિવેક = સાચા ખોટાની પરીક્ષા. ધરી = ધારણ કરી. (એ = સદરહુ. ૫ખ = પક્ષ બાજ. ગ્રહિયે = લીધે, ધારણ કર્યો. તે = તે વ્યક્તિએ, તે મનુષ્ય. તતજ્ઞાની = તત્વજ્ઞાની, સાર જાણનાર. કહીએ = સમજો, જાણો, સ્વીકાર. શ્રી = લક્ષ્મીવંત. મુનિસુવ્રત = વીશમાં તીથલપતિ, કપા = દયા, મહેર કરે = અમલમાં મૂકે. આનંદધન = મેક્ષ, અનંત આનંદથી ભરેલ સ્થાન. પદ = પદવી. લહીએ = લઈએ, મેળવીએ. (૧૦).