________________
૩૦૬ ]
શ્રી આન’ઘન-ચાવીશી
ખરાબ–એ જ પ્રકારે છે એમ શ્રદ્ધાપૂર્વક માને, તેમ જ નવ તત્ત્વા અને અઢાર પાપસ્થાનકને તે જ પ્રકારે જાણે, માને અને મનાવે એ શાંતિનું પ્રાથમિક સ્વરૂપ છે એમ ભગવાન જણાવે છે. હવે આ શાંતિના સ્વરૂપની બીજી શરત આપણે જોઈએ. (૩)
આગમધર ગુરુ સમકિતી, કિરિયા સવર સાર રે; સંપ્રદાયી અવંચક સદા, સુચી અનુભવાધાર રે. શાંતિ
41 +4
અથ—ખીજી શરત : તેના શિક્ષક મૂળ સૂત્રોને ધારણ કરનાર, શુદ્ધ દેવ-ગુરુને એળખનાર અને ઓળખાવનાર અને ક્રિયા કરવામાં એટલા તત્ત્પર હોય કે નવીન ક*બંધનની સામે બારણું બંધ કરનાર એટલે નવાં ક`બ ધન ન કરનાર હોવા જોઇએ, તેમ જ વડીલના અભિપ્રાય અનુસાર વર્તનાર અને મેઈને છેતરનાર નહિ, તેમ જ જાતે પવિત્ર અને અનુભવરૂપ સમુદ્રને ધરનારા હોવા જોઇએ. (૪)
ટા—આગમ–પ્રવચનના ધારણહાર એવા સમિતી ગુરુ અને સંવરની ક્રિયાએ કરી સાર–પ્રધાન, એટલે જેણે એ કરી આશ્રવાનુખ'ધ ન થાય તે ક્રિયા, તે સવરક્રિયા. સ`પ્રદાયી -પર’પરાગત આમ્નાયલ’ત. વળી, નિરંતર વિયાયોને řજનાત્ અવ’ચક-પવિત્ર અનુભવના આધાર એટલે ગુરુપરતંત્રી. (૪)
વિવેચન—અત્યાર સુધી શાંતિધારક સમકિતી કેવા હોય તેનું એક જાતનું વણ ન કર્યું હવે એના ગુરુતત્ત્વને `વે છે. સમકિતવત પ્રાણી જેમ દેવ સંબંધી નિણી ત હોય છે, તેમ ગુરુ સબધમાં પણ નિણી ત હાય છે. તે કેવા પ્રકારના નિર્ણયવાળા હોય તે હવે ગુરુપરત્વે મતાવે છે. શાંતિની આ ખ્રીજી શસ્ત છે. એ શાંતિવાંછુના ગુરુ આગમના ધારણ કરનારા હાય, એવાને જ એ ગુરુ માને આગમ એટલે જૈનના સૂત્રગ્રંથે. ભગવાને કહેલ બાબતોને ધારણ કરી શ્રી સુધર્મારવામીએ પુસ્તકના આકારમાં આગમરૂપે ગોઠવી; તેના અભ્યાસી. આવા પતિ મુનિ આ શાંતિવાંચ્છુના ગુરુ હાય. એવા આગમના અભ્યાસી ગુરુને અનુસરવામાં એ સાચે શાંતિવાંછક છે, કારણ કે મૂળ આગમામાં બહુ અસરકારક રીતે ઉપદેશક વાતા કહેલી છે.
પાઠાંતર— સમકિતી ' સ્થાને એક પ્રતમાં સમિતિ પાડે છે; ભીમશી માણેક ‘સમોતી' છાપે છે. · કિરિયા ' સ્થાને પ્રતાર · ક્રિયા 'લખે છે, અથ` એક જ છે. ‘ સંપ્રદાયી ' સ્થાને બન્ને પ્રતામાં ‘સંપ્રદાઈ ’ પાઠ છે, અથ ફરતા નથી. ‘ અ’ચક’ સ્થાને ‘ અવચક ’ પાઠ છે. ‘ સુચી ’ સ્થાને બન્ને પ્રતમાં ‘ સુચિ પાઠ છે (૪) શબ્દા—આગમધર = મૂળ સૂત્રના ધારણ કરનારા, સિદ્ધાંતને સમજાવનારા. ગુરુ = શિક્ષક, શિક્ષણ આપનાર. સમષ્ટિતી = દેવ-ગુરુ-ધમ ઉપર શુદ્ધ શ્રદ્દા રાખનાર. કિરિયા = ક્રિયા કરનાર, પ્રવૃત્તિ કરનાર. સવર =ર્માનું રોકાણ, `ના આવતા પ્રવાહનું બારણું ઢાંકનાર. સાર = રહસ્ય, સુંદર, તેના કરનાર. સંપ્રદાયી = સપ્રદાયથી, ઉપરથી ઊતરી આવેલી, બૃદ્ધ સંપ્રદાયને અનુસરનાર અવંચક = નિર્દભ ભાવે રહેલ, બાળા, ઉધાડા. સદા = હંમેશાં, ક્રિયા કરવામાં દરરાજ તૈયાર, સુચી = વિશાળ મનવાળા, પવિત્ર. અનુભવાધાર = અનુભવના માટા દરિયા, સમુદ્રરૂપ, (૪)
=
ܕ