Page Text
________________
ર૯૨]
શ્રી આનંદઘન-વીશી એક પખી કિમ પ્રીતિ પરવડે, ઉભયે મળ્યા હોય સંધિ, જિનેટવર; હું રાગી હું મોહે કુંદીઓ, તું નીરાગી નિરબંધ, જિનેવર. ધર્મ ૦ ૫
અથ_એક બાજની પ્રીતિ-સ્નેહ કેમ પાલવે ? બને જે ભેગા થાય તે સાંધણ થાય, એક પેગ થાય. આ તે હું તે સંસારના ઉપર ઉપરના રાગમાં તણાઈ-જકડાઈ-રહેલે હું અને તું તે તદ્દન સ્નેહ-પ્રેમ વગરને અને બંધન–આકર્ષણ વગરને છે. ત્યારે આપણે પ્રેમ કેમ જામે? કેમ થઈ શકે? (૫)
ટબે–એક પખી કાંઈ પ્રીતિ વરે ન પડે, કામ ન આવે, ફેકટ થાય. ઉભય પક્ષ મળે જ સંધિ થાય. જ્ઞાનક્રિયા તથા નિશ્ચય-વ્યવહાર તથા વચન પ્રવચનાનુસાર ગુર્વાજ્ઞા ઈત્યાદિ ઉભય ભાવે જ મોક્ષ પામે. તથા સેવક રાગી, મહી, ફુદીઓ-માયાવી એ, હું તમે નીરોગી, નિબંધન, નિર્માથી. તે માટે સમાન ધર્મે જ સંધિ-પ્રીતિ હોય, વિષમ ધમેં ન હોય. (૫)
વિવેચન–આમાં પ્રભુની પ્રીતિ પણ નજીક જ છે એ વાતને પણ સમાવેશ થઈ જાય છે. એ પ્રમાણે ધમ ધમની બૂમ માર્યા કરી અને પ્રભુને શોધવા માટે જ્યાં ત્યાં ગયે, રખડ્યા કર્યું, પાગ આટલા અનંત ભ થઈ ગયા, પણ મારું કાંઈ વળ્યું નહિ અને હું તે જે હતું તેવો ને તેવો જ રહી રખડ્યા કર્યો. મને તે સંબંધમાં શું લાગે છે તે પણ કહીં બતાવું. એક પક્ષને જે પ્રેમ-સ્નેહ હોય તે કેમ નભાવી શકાય ? તેને કેમ ચલાવી શકાય? એ વાત કરી જામે જ નહિ. એક પક્ષને પ્રેમ હોય, અને બીજાને તે તે સંબંધમાં બેદરકારી જ લાગે, એને એ વાતમાં કાંઈ લાગે જ નહિ, એ પ્રેમ-સ્નેહસંબંધ કેટલે ટકે? અને એ જામે કેમ? હું તે રહ્યો રાગી, મોહ-માયા-મમતામાં રાચી રહેલે અને જેની તેની સાથે પ્રીતિ–પ્રેમ-સ્નેહ કરવા જાઉં. અને ભગવાન! તું તે તદ્દન રાગ વગરને અને નિકાચિત કર્મ પણ નહિ બાંધનારે. એવા તારી સાથે એક પક્ષને નેહ કેમ જામે? તમે તે તદ્દન રાગરહિત અને મારા પક્ષે હું રાગ સહિતઆવી એક બાજુની પ્રીતિ કેમ ટકે ? શી રીતે નભે? વપડે એ પાઠ છે. વરવું ને અર્થ કેશમાં “પસંદ કરવું” એમ થાય છે, એટલે એવા પ્રકારની મારા
પાઠાંતર–પરવડે’ સ્થાને ભીમશી માણેક વરે પડે” પાઠ છાપે છે. “મન્યા” સ્થાને “મિલ્યા” એમ ભીમશી માણેક છાપે છે. એક પંખી’ સ્થાને બન્ને પ્રતમાં “એક પછી’, પાઠ છે, તે પ્રાચીન ગુજરાતી છે. સંધિ’ સ્થાને પ્રતવાળો ‘સિદ્ધિ” પાઠ લખે છે. “તું” સ્થાને પ્રતમાં “તૂ' પાઠ છે. (૫)
શબ્દાર્થ–એકપખી = એક બાજુની, એક તરફની, એક્લાની. કિમ = કેમ, શી રીતે ? પ્રીતિ = પ્રેમ, આકર્ષણ, પરવડે = નભાવી લેવાય, ચાલે. ઉભય = બને, બેય. મળ્યા = બે હાથે તાળી પડે, એક થઈ જાય છે. સંધિ = એક યોગ, મેળ થાય, મળવાનું બને. હું રાગી = હું તો રાગી છું, પ્રેમી છું. હું = પહેલો પુરુષ એકવચન. મોહે = મેહ વડે. ફુદીઓ = લપટાયેલે, દાયલે, તેમાં રસ લઈ રહેલો. અને તું = તું પોતે તે. નીરાગી = વીતરાગ, રાગવગરને. નિરબંધ = બંધન વગરને, કઈ જગાએ બંધાઈ ગયેલે કે જવાને નહિ. (૫)
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |