________________
૧૮૬].
શ્રી આનંદઘન ચોવીશી રાખવી. ૪. અકસ્માતભય : એટલે હું રસ્તે ચાલીશ ત્યાં મેટર કે ઘોડાગાડીની ભીંસમાં આવી જઈશ કે નહિ તે જાતની અકસ્માત થયા પહેલાં બીક રાખવી તે; પિતાને કઈ અકસ્માત થશે એવો ભય. ૫. આજીવિકાભય : મારું ભરણપોષણ થશે કે નહિ, મને આજે ખાવાનું મળશે કે મારે આજે નકોરડા થશે તેવી બીક રાખવી તે. ૬. અપયશભય : લેકેમાં મારે માટે કેવું બોલાશે તેની ચિંતા અથવા આ કામથી જરૂર ખરાબ બોલાશે અને પિતાનું નામ બગડશે, એવો ભય રાખ તે. ૭. મરણુભય: પોતે મરી જશે ત્યારે આ નાનાં બચ્ચાંઓનું શું થશે, તેમનું કેણ પૂરું કરશે તે જાતની બીક અથવા મરવાની જ બીક. મરવું જરૂર છે, પણ આ જીવને જવું ગમતું નથી અને અમુક કૃત્યથી પિતાનું મરણ થશે એવી આગાહી કરવી અને તે વાતની બીક મનમાં ધારણ કરવી તે ભય.
આવા સાત પ્રકારના ભયેને ટાળનાર પ્રભુ છે એટલે પ્રભુનું જે ધ્યાન કરે તેને આ સાત પ્રકારમાંથી કઈ ભય ન થાય અથવા, એક વિદ્વાનના કહેવા પ્રમાણે, કામ ક્રોધ, મદ, હર્ષ, રાગ, દ્વેષ અને મિથ્યાત્વ કૃતિ ભને ટાળનાર પ્રભુ છે. એ બીજી રીતે ભય ગણવા તે પણ ઉચિતાર્થ છે. પ્રભુ એવા કોઈ પણ પ્રકારના ભયને દૂર કરનાર છે.
આ સાતમા પ્રભુ એ ભયેને અટકાવનાર અને કદાચ કોઈ કારણે ભય થઈ જાય તે તેને દૂર કરનાર છે. માટે આવા મેટા ભલેને અટકાવનાર કે દૂર કરનાર હોય તેની સેવના સાવધાન મનથી કરવાની આપણી ફરજ છે. દુનિયાદારીને નિયમ છે કે જે રાજા આપણે બચાવ કરે તેની સેવા-ચાકરી ઊઠાવવી, તેને યોગ્ય સન્માન આપવું, તે આ પ્રભુ તે સાત પ્રકારના મોટા ભલેને ટાળનાર હોવાથી તે આપણી સેવાને પાત્ર છે. આવા શાંત સુધારસના દરિયાને અને ભવસાગરના પુલને આરાધ્ય ગણ તેનું ધ્યાન કરવું અને તેમનામાં એકાગ્રતા રાખવી એ આપણું કર્તવ્ય છે. (૨)
શિવ શંકર જગદીશ્વરૂ, ચિદાનંદ ભગવાન, લલના; જિન અરિહા તિર્થંકર, જ્યોતિ સ્વરૂપ અસમાન, લલના. શ્રી સુપાસ૩
પાઠાંતર–શંકર' સ્થાને એક પ્રતમાં “સંકર” પાઠ છે, અથ એને એ જ રહે છે. “જગદીશ્વર” સ્થાને એક પ્રતમાં “જગદીસરૂ” પાઠ છે; અર્થમાં ફેર નથી. “અરિહા’ સ્થાને “અરિહંત' શબ્દ એક પ્રતમાં મળ્યો છે. અથ ફરતે નથી “અસમાન ” સ્થાને “સમાન” પાઠ એક હસ્તલિખિત પ્રતમાં છે. બીજી પ્રતમાં પણ “સમાન’ પાઠ છે. એક પ્રતમાં ત્રીજા પાદની શરૂઆતમાં શ્રી શબ્દ છે. (૩) | શબ્દાર્થ –શિવ = ત્રિમૂર્તિમાંના એક, પીડા નિવારક. શંકર = સુખકારી; “શું” એટલે સુખતેને કરનાર, જગદીશ્વર = જગતના ઈશ્વર, સ્વામી, જગત ઉપર સત્તા ચલાવનાર; પોપકારી, પારકા ઉપર ઉપકાર કરનાર ચિદાનંદ= જ્ઞાનાનંદરૂપ, જ્ઞાનમાહા, યશવીય વૈરાગ્યવંત. ભગવાન = ઐશ્વર્યવાન, સત્તાવાળા. જિન = રાગ. દ્વેષ, મોહાદિ શત્રુને જીતનાર અરિહા = અરિહંત, કમરૂપ શત્રુને હણનારા છે. માટે. તિર્થંકરું = તીર્થના પતોંતતારા. તીર્થ કર. ભગવાન પતે તીર્થ સ્થાપે છે, ચાર પ્રકારને સંધ સ્થાપનાર. જાતિસ્વરૂપ શુભ ચૈતન્ય૧૫: તેજસ્વરૂપી. અસમાન = જેમની સરખામણી કઈ સાથે ન થઈ શકે તેવા; તેમના સરખી કઈ દુન્યવી વસ્તુ ન હોવાથી અસમાન; તેમના જેવા કેઈ નથી. (૩)