________________
૧૮૦]
શ્રી આનંદઘન-વીશી નાશ પામે છે અને સિદ્ધના જીવમાં તીર્થકર કે સામાન્ય કેવળીનો જરા પણ તફાવત રહેતા નથી. પછી તે પ્રભુ અને આ જીવ એકસ્વરૂપે થઈ જાય છે અને આવા પ્રભુમય થવાને માટે
ગ્ય પ્રયત્ન કરવાની આ જીવને તમન્ના થયેલી છે. આ ને દૂર કરવાથી અને સંવરને સ્વીકાર કરવાથી અંતે આ પડેલે આંતરે દૂર કરે એ પ્રાણીના પિતાના પ્રયત્નની જ વાત છે અને તેથી એને આશા બંધાણી છે કે એ આંતર ભાંગી જશે, અને એક દિવસ પિતે પ્રભુ જેવો જ થઈ પ્રભુ પાસે પહોંચી જશે. માણસને જ્યારે ઈચ્છિત વસ્તુની પ્રાપ્તિ થાય છે ત્યારે તે વાજા વગડાવે એ દુનિયાદારીનો નિયમ છે. આ નિયમને અનુસરી એ કહે છે કે જ્યારે પિતાને અને ભગવાનને આંતર ભાંગી જશે ત્યારે આનંદનાં વાજાં વાગશે.
અને તે પ્રસંગ આવશે ત્યારે આ ચેતન આનંદ સરોવરમાં ખૂબ મહાલશે, એ સરોવર રૂપ જીવ પણ તેને રસાસ્વાદ કરશે અને રસમાં પિતે લહેર માણશે, તે રસથી પિતે ભરાઈ જશે. આ સુદિન જલદી આવે તે સારું, એમ પ્રાણની ઈચ્છા છે અને તે વાત પિતાના હાથમાં છે એમ જાણતાં આ પ્રાણી તે જલદી મેળવવા અને પ્રભુ સાથે પડેલ આંતરે ભાંગી નાખવા તત્પર થઈ ગયું છે. (૬)
* ઉપસંહાર આ રતવનની શરૂઆતમાં તેના કર્તાએ એક ઘણે અગત્યને પ્રશ્ન ઊઠાવ્ય : પ્રભુ! મારી અને તમારી વચ્ચે આટલું છેટું કેમ પડયું ? હવે એ આંતરે કેમ ભાગે?—આવી રીતે ઊઠેલ સવાલનું નિરાકરણ આ આત્માએ શેાધતાં એને માલુમ પડ્યું કે પિતાને જે પરની સાથે સંબંધ થયે છે તે જે કાઢી નાખવામાં આવે તે પડેલ આંતર તૂટી જાય અને પ્રભુ જે સ્થાનકે ગયા છે તે સ્થાનકે પહોંચી આંતરે દૂર કરી શકાય. ઘણી તપાસને પરિણામે આ પર સાથે સંબંધ એ આંતરે પડી જવાનું કારણ છે એમ આ પ્રાણીને શોધતાં શોધતાં લાગી ગયું. એટલે આંતરે દૂર કેમ થાય તેના માર્ગો તેણે શોધવા માંડ્યા. આ કારણે કર્મની સાથે લાગે વળગે છે એમ આ પ્રાણીને કર્મના વિપાકથી જણાયું. એ કારણ દૂર થાય તે સંસાર મટી જાય અને પોતે પણ મક્ષ પહોંચી જાય અને પ્રભુ સાથે જે છેટું પડયું છે તે દૂર થઈ જાય. ઊઠેલા પ્રશ્નને આ નિકાલ છે એમ આ પ્રાણીને કમને વિપાક વિચારતાં માલુમ પડ્યું અને તે બાબતમાં બીજા પુસ્તકકાની શહાદત પણ મળી. એને શરૂઆતમાં જે પ્રશ્ન ઊઠયો હતે તેને નિકાલ આવી રીતે થતાં પિતે એક્ષસ્થાનકે જરૂર એક વખત પ્રબળ પ્રયને પહોંચી જશે અને આવડે માટે આંતરે ભાંગી નાખશે અને એક વાર વિજયડંકા વાગશે અને આનંદરસનાં પૂર પિતે વહાવશે એવી ખાતરી થતાં એ રીતે જ કામ લેવાને આ રસિક જીવન-સંસારમાં રચેલાલ પ્રાણી-પ્રબળ નિશ્ચય થાય છે અને પિતાને વિજયનાદ કયારે સંભળાય અને પિતે આનંદના રસમાં ક્યારે ડૂબી જાય એ વિચારમાં તે પડયો છે. આપણે પણ એ વિચારણા સાથે ભળી જઈએ અને વિજયડંકા વગડાવવાની આશા સેવીએ.