Page Text
________________
૬: શ્રી પદ્મપ્રભુ જિન સ્તવન
[૧૬૯ છેટું ભાંગી નાખવાની મરજી થતી હોય તે તમે પણ આ કારણની શોધમાં મારી સાથે સામેલ થાઓ. મારે કમલ વિષયને ઉલેખ પણ આ સંબંધમાં કેટલુંક અજવાળું પાડે તેમ છે. આપણે અહીં પ્રભુ અને આપણી વચ્ચે પડેલ અંતર દૂર કરવા ઈચ્છીએ છીએ. આત્મા અને કર્મને સંબંધ કેમ બંધાણે? એ કર્મોનું પરિણામ શું છે? એ આંતરે કેમ છૂટે ?–એ સર્વ બાબતની આપણે શોધ કરવા ઉક્ત થયા છીએ અને પ્રભુ અને આપણી વચ્ચેનું છેટું કાપી નાંખવાની આપણને ઈચ્છા થઈ છે. કર્મના વિપાકમાં આ કારણ આપણે શોધી રહ્યા છીએ. હવે આપણે આગળ વધીએ. (૧)
પયઈ ઠિઈ અણુભાગ પ્રદેશથી રે, મૂળ-ઉત્તર બહુ ભેદ, ઘાતી-અઘાતી હો બંધદય-ઉદીરણ રે, સત્તા કર્મ-વિછેદ. પદ્મપ્રભ૦ ૨
અર્થ–પ્રકૃતિબંધ, સ્થિતિબંધ, અનુભાગબંધ અને પ્રદેશબંધ, એ ચારને સમજતાં તથા કર્મના મૂળ ભેદ અને ઉત્તર ભેદને સમજતાં તથા કેટલાંક કર્મો ઘાતી કર્મ હોય છે અને બાકીનાં અઘાતી કર્મો હોય છે તે અંતર પડવાનું કારણ છે. તથા બંધ, ઉદય, ઉદીરણ તથા સત્તા અને તેને વિનાશ થાય એ અંતર પડવાનું કારણ સમજવા જેવું છે. (૨)
પાઠાંતર– વય' સ્થાને એક પ્રતમાં “પૈકી ' શબ્દ મૂક્યો છે; અર્થમાં ફેર પડતો નથી. “બંધ ઉદય’ને સ્થાને એક પ્રતમાં “બંધોદય’ પાઠ છે; અર્થ એ જ રહે છે. “સત્તાને’ સ્થાને “સંત” શબ્દ છે; એને અર્થ તે જ છે. “બહુ'ને સ્થાને એક પ્રતમાં “બીડુ” પાઠ છે; અર્થ તે જ રહે છે. “હ” સ્થાને એકપ્રિતમાં “હે બે” પાઠ છે; અર્થ તે જ રહે છે. (૨) * શબ્દાથ-પયઈ = પ્રકૃતિ, કર્મના બંધ પૈકી પ્રથમ પ્રકૃતિબંધ; એ કેમ શું ફળ આપનાર છે તેને નિણય. ડિઈ = સ્થિતિ. કર્મ ઉદયમાં આવે તે કેટલે વખત રહે અને ક્યારે એને ઉદયકાળ થાય તે બીજે સ્થિતિબંધ; ઉદયકાળ. આગૃભાગ = કમનું જોર અથવા કમની શક્તિ Intensity; એનું કાર્ય શું છે તેનો નિશ્ચય. પ્રદેશ = કર્મ કેટલા પરમાણુ, પ્રદેશ કે કર્મવગણાનું બનેલ છે તે ચેથી બાબત. ૧. પ્રકૃતિબંધ. ૨. સ્થિતિબંધ, ૩. અનુભાગબંધ અને ૪. પ્રદેશબંધ. આમાંને ચોથો પ્રકાર. મૂળ = કમને મૂળભેદ, કમના આઠ પ્રકાર છે તે. નામો માટે જુઓ વિવેચન. મૂળ ભેદ = એટલે કર્મના મુખ્ય આઠ પ્રકાર, ઉત્તર = પેટા ભેદો, આઠ કર્મની ૧૫૮ પ્રકૃતિ. (કમને મારો લેખ જુઓ). બહુ = ધણું. ઉપરની વિગતે માટે જુઓ વિવેચન, ભેદ = એના મૂળ ભેદ એટલે પ્રકારો આઠ છે અને ઉત્તર ભેદ ૧૫૮ છે. (જુઓ મારો કમને ઉલ્લેખ.) ઘાતી = મૂળ ગુણને ઘાત કરનાર ચાર કર્મ અને તેના ઉત્તર ભેદે; જુઓ વિવેચન. અધાતી = ચાર ધાતી મને બાદ કરતાં રહેલાં બાકીનાં ચાર કમ; જુઓ વિવેચન બંધદય =બંધ અને ઉદય, કમને બંધ અને કમને ઉદય. ઉદીરણા = કર્મનાં ફળને આપવાની-કર્મફળ મળવાનું હોય તે પહેલાં ફળ આપવાની-પ્રેરણા. સત્તા = કર્મના ઉદય પહેલાં આત્મા સાથે વળગેલ કર્મો જોડાઈને નિષ્ક્રિય રીતે ફળાવાપ્તિ પહેલાં પડી રહ્યાં હોય તે. સત્તા એટલે Potentiality. વિચ્છેદ = નાશ, મોક્ષ, કમર ઉદયથી વિચ્છેદ થાય. ભોગવવાથી ખપી જાય અને નિજકરાથી ઉદયમાંથી નાશ પામી જાય અને તેને સર્વથા વિચ્છેદ તે તેનો મેક્ષ થયે થાય. (૨)
૧. હવે પછી પ્રગટ થવાને સ ભવ છે.
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |