Page Text
________________
૫: શ્રી સુમત્તિનાથ જિન સ્તવન
[૧૫
ટમે—એવું આત્માનું જે અણુ થાપવું, વસ્તુ વિચારતાં નીપજે વસ્તુ તેને વસ્તુપણે વિચારવું તેને જ પરમાત્માનું અર્પણું કહીએ. તે વખતે શું થાય ? ભ્રમ, વિપર્યાસાદિક મતિના દોષ છે તે ટળે, તે વારે પરમ ઉત્કૃષ્ટ પદાર્થ સંપ નીપજે, અને આનંદઘન અતિશય અનિર્વાચ્ય રસના પાષ–પુષ્ટિપણું થાય. એવા શ્રી પરમાત્મા શ્રી સુમતિનાથ આપણે અહિરાત્મપણું ટાળી અંતરાતમામાં વસીએ તે વારે પરમાત્મા થઇએ. (૬)
વિવેચન—આત્માપણુ’—વસ્તુને તત્ત્વરૂપે વિચારતાં આ રીતે આત્માના વિચાર કરવે તે ખરું આત્માપણુ છે એમ જણાય છે. એટલે આત્માપણુ કરતાં આત્મવિચારણા કરવી એ જ ખરેખરું આત્મસમર્પણુ છે એમ જણાય છે. અને તેથી આ સ્તવનની શરૂઆતમાં જે વિભ્રમ થયા હતા તે ટળી જાય છે. આત્માપણુ એ જરૂર વિચારવા લાયક છે : આત્માને ખરાબર ઓળખી આ રીતે તેનું પૃથક્કરણ કરવું અને અહિરાત્મભાવ તજી અંતરાત્મભાવમાં લીન થઇ પરમાત્મપદ આ શરીરે પ્રાપ્ત કરવું અને પછી અનંત કાળ સુધી જન્મ-જરા–મરણની પીડા દૂર કરવી. આ જાતની વિચારણાથી આપણે ખરો આનંદ શા છે તે સમજીએ અને પેોષીએ તે તેનાથી જીવનની ખરી સફળતા થાય છે. વાસ્તવિક રીતે અહિરાત્મમાં જરા પણ આનંદ આવે તેવું નથી. તમે પાંચે ઇંદ્રિયમાં સુખ માનીને ભેગવા, તેમાં સ્થાયી આનંદ નથી એને પરમાત્મભાવપ્રાપ્તિ પછી તમે જે આન'દ પ્રાપ્ત કરી શકશે તે તો અનંત છે. નિરવવિધ કાળને માટેના આનંદ શબ્દમાં જે ચમત્કાર છે તેને રસ તો આ આનદ સાથે સરખાવવા જેવા છે અને ખરેખરા આનંદનામને તે જ યોગ્ય છે. એવા પ્રકારના સ્થાયી આનંદ પ્રાપ્ત કરી આ જીવનને સફળ કરવું અને એ આનંદ પ્રાપ્ત કરવા પ્રયત્ન કરવે એ આ જીવનનું કવ્યું છે. અને આ બહિરાત્મભાવનું પાષણ કરવું એ તે આત્મશક્તિને વ્યય કરવા જેવું છે. એટલે આ અનંતકાળ સુધી ચાલે તેવા પરમાત્મભાવ વિચારો અને તે પ્રાપ્ત કરવા અંતરાત્મભાવમાં સ્થિર થા, એ આ સ્તવનના મુખ્ય લય છે. આ ગાથામાં આનંદઘનજીએ પોતાનું નામ કર્તા તરીકે જણાવી દીધું છે તે પણ આડકતરી રીતે છે એમ સમજવું.
ઉપસ‘હાર
આવી રીતે આ પાંચમા પ્રભુના સ્તવનના અર્થ આપણે વિચાર્યા અને તે વિચારણા કરતાં જ્ઞાનાવ ગ્રંથમાંથી આપણે બહિરાત્મભાવ, અંતરાત્મભાવ અને પરમાત્મભાવ કેવા હોય તે શરીરધારી આત્માના પ્રકારો જાણ્યા, અને આત્મસમર્પણ કરવાના કર્તાના વિચાર જાણ્યા. આ સંસારરસિક પ્રાણી સંસારમાં રહ્યો રહ્યો બહિરાત્મભાવને ખૂબ પ્રેરણા અને પોષણ આપે છે. જરા સંપત્તિ મળે અથવા જાય ત્યારે એને પેાતાની સંપત્તિ આવી અથવા ગઇ એમ માને છે : એ સ` હિરાત્મભાવ છે એમ સમજવું એ આ પાંચમા સ્તવનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ છે. એ ગમે તેવા ઇન્દ્રિયના ભાગે ભોગવે, ગમે તેની ખુશામત કરે, ગમે તેને રાજી કરવા પ્રયત્ન કરે એ સ` પણ હિરાત્મભાવ છે. એ અહિરાત્મભાવના ત્યાગ કરી અંતરાત્મભાવના વિકાસ કરતાં
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |