Page Text
________________
૧૨૦]
શ્રી આનંદઘન-ચાવીશી ટબો-દર્શન શબ્દ સામાન્ય ગ્રહ (ગ્રાહક), તે પણ દોહિલું, તે સકળ વિશેષ નિર્ણય તે દુર્લભ હોય, એટલે વસ્તુના ધર્મ બે છે. સામાન્ય અને વિશેષ. તે વસ્તુને વિષે અભ્રાંતિ રૂપપણે તેને પણ દુર્લભ. કેણ દષ્ટાંતે? જેમ અંધ પુરુષ મદમાં ઘાર્યો-છંદમાં પડ્યો-હોય (અથવા વનમાં પડ્યો હોય) ત્યારે રવિ સૂર્ય અથવા ચંદ્રમાનું રૂપ સામાન્ય-વિશેષે લીખીજાણી ન શકે, તેમ અહંકારને ઘાર્યો મિથ્યાત્વે અંધ આવરણ છંદમાં પડેલે પ્રાણ સમ્યપણે સ્વરૂપદર્શન ન જાણે. (૨)
વિવેચન–મતમતાંતરેને અંગે જ્યાં જ્યાં જઈને તપાસ કરવામાં આવે ત્યાં સર્વ અભિમાનપૂર્વક પિતાની વાત સાચી છે એવી સ્થાપના કરે છે. તેનું પરિણામ શું થાય તે પર હવે વિચાર કરે છે, અને એ પરિસ્થિતિમાં દર્શન પ્રાપ્ત કરવાની મુશ્કેલી વધી જાય છે. તે વાત બતાવવા દ્વારા વસ્તુતત્ત્વના નિર્ણયની મુશ્કેલી પર ધ્યાન ખેંચે છે.
આપણે ઉપર જોઈ ગયા કે દર્શનનો અર્થ આ સ્તવનમાં વસ્તુતત્ત્વનો બેધ અને તેની સાચી સમજણપૂર્વકની શ્રદ્ધા એમ કરવાનો છે. આ દર્શનની મુશ્કેલી બતાવતાં સહણાનું સ્વરૂપ ધ્યાનમાં લેવા ગ્ય છે. સમ્યકત્વની સ્વરૂપવિચારણને અંગે ૬૭ મુદ્દાઓ અધિષ્ઠાનો ઉપર જૈનદર્શનકાએ ભાર મૂક્યો છે તેમાં સહણાને અંગે ચાર બાબતેને ખાસ અગત્ય આપી છે. સદ્દહણના ચાર પ્રકાર નીચે પ્રમાણે છેઃ
() તત્ત્વજ્ઞાનપરિચય–તત્ત્વજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થયા વગર શાસ્ત્રનું રહસ્ય સમજાય નહિ, અંદરના ભેદની ચાવી સાંપડે નહિ અને નિરર્થક શક્તિનો વ્યય થતો અટકે નહિ. તેટલા માટે તત્ત્વજ્ઞાનનો પરિચય એ સદ્દડાને અંગે બહુ અગત્યની વાત છે. શ્રદ્ધાને સ્થિર રાખનાર, મગજને અવ્યવસ્થિત થતું અટકાવનાર અને ગૂંચવણવાળી દલીલ કે હેવાભાસના જાળામાં અટવાઈ પડતાં અટકાવનાર તત્ત્વજ્ઞાનનો પાક પરિચય અનિવાર્ય છે, અતિઆવશ્યક છે, અને ચાલુ પ્રગતિને પિષક હોઈ કષ્ટ કે ઉદ્યમને સફળ બનાવનાર થાય છે. .
(a) તત્ત્વજ્ઞાનીની સેવા-તત્વજ્ઞાનની સેવા જેટલી અગત્યની છે તેટલું જ મહત્ત્વ તત્વજ્ઞાનીની સેવાને આપવામાં આવ્યું છે. લખી લખીને કેટલી વાત લખાય? અનેક ભાવે તે ગુરુ શિષ્યને પિતાની સામે બેસાડી સમજાવે, કેટલીક વાતે બતાવે અને કેટલીક ક્રિયા કરી બતાવે. પડિલેહણ, પચ્ચખાણવિધિ વગેરે અનેક બાબતે, ક્રિયા કરવાની વસ્તુના આકાર અને બનાવટો અને તત્વજ્ઞાનના રહસ્યની ચાવીઓ અને ગમુદ્રાઓ જ્ઞાનીની સેવા કરે ત્યારે જ સાંપડે. વિલાયતમાં રહી પુસ્તક વાંચનારા વિદ્વાનને ઘેરજેહરણ એટલે ઝાડુ જ લાગે, પણ એને આકાર અને ઉપગ નજરે જુએ, કે જ્ઞાનીના પરિચયથી જાણે, ત્યારે તેને અવનવી અને અદ્દભુત હકીક્ત પ્રાપ્ત થાય છે. સણાને અંગે જ્ઞાનીને પરિચય ઘણી અગત્યની બાબત છે.
(T) વ્યાપન્નદશનીવર્જન-વ્યાપન્ન” એટલે ઈજા પામેલ, મરેલ. દર્શનભ્રષ્ટ મનુષ્યની સબત ન કરવી. જેને ધશ્રદ્ધા ન હોય, જેણે શ્રદ્ધા ગુમાવી નાખી હય, જેણે એક
| SR No. | 005730 |
| Book Title | Anandghan Chovisi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Motichand Girdharlal kapadia, Ratilal D Desai |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1985 |
| Total Pages | 540 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |