________________
ઉપર જણાવ્યા મુજબ શિષ્યોને અનુસરીને સર્વજ્ઞ ભગવંતોની દેશનામાં ભેદ છે તેમ જ બીજી રીતે પણ તેમાં ભેદ છે, તે જણાવાય છેतयैव बीजाधानादे, यथाभव्यमुपक्रिया । अचिन्त्यपुण्यसामर्थ्यादेकस्या वा विभेदतः ॥२३-२८॥
તે ભિન્ન ભિન્ન પ્રકારની જ દેશના વડે ભવ્ય જીવોને પોતાની યોગ્યતા પ્રમાણે ભોગાદિ સ્વરૂપ યોગનાં બીજેનું આધાન થવાથી ઉપકાર થાય છે-આ પ્રમાણે શ્લોકના પૂર્વાર્ધનો અર્થ સ્પષ્ટ છે. એ મુજબ યોગદષ્ટિ સમુચ્ચયમાં (સ્સો.નં. ૧૩૫) ફરમાવ્યું છે કે “જે જીવોને જે, આત્માદિની નિત્યતા વગેરે સંબંધી દેશનાથી યોગનાં બીજોનું સાનુબંધ(ઉત્તરોત્તર ગુણની વૃદ્ધિવાળું) આધાન થાય છે, તે પ્રમાણે તે જીવોને સર્વજ્ઞભગવંતોએ દેશના આપી.” | સર્વજ્ઞભગવંતોની દેશનાના ભેદનું બીજું પણ કારણ જણાવાય છે-૩રિત્ર્ય...ઈત્યાદિ શ્લોકના ઉત્તરાદ્ધ દ્વારા) જેનો આશય સ્પષ્ટ છે કે શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માની દેશના એક જ હોવા છતાં અચિન્ત પુણ્યસામર્થ્યથી અર્થા જેનું નિરૂપણ ન કરી શકાય એવા; બીજા જીવોને સમ્યદર્શનાદિના નિમિત્તભૂત; પૂર્વભવમાં ઉપાર્જેલા શ્રી તીર્થંકર નામકર્મના વિપાકને લઈને શ્રોતાઓના ભેદથી એ પરમતારક દેશના તેમને જુદી જુદી રીતે પરિણમતી હોવાથી ભવ્યત્વને અનુરૂપ ઉપકાર થતો હોય છે તેથી દેશના વિચિત્ર-જુદા જુદા પ્રકારની જણાય છે, એટલામાત્રથી
