________________
ન્યાયાર્થમંજૂષા અને સ્વોપશન્યાસનો સવિવેચન ગુર્જરનુવાદ.
ન્યારાર્થ મંજૂષા ૨ કારાંત ૮ ધાતુઓ :- પદ્ શૈર્ચે I સ્થિર થવું. પતિ . (૧૩૪)
વિષવિષ, વસ્તવુિં વૈવસ્તબ્બે | વિકલ થવું, ઝાંખા થવું. તે . તે ! વર્તાતે | fષત્ હોવાથી fષતોડફ઼ (૫-૩-૧૦૭) સૂત્રથી ન પર છતાં દ્રા , દ્રા , વસ્તદ્દા | (૧૩૫) (૧૩૬) (૧૩૭)
ન્દ્રિ નાર્થે | જડ થવું - મૂર્ખ થવું. મત્તે | ચ પર છતાં 7 નો લુફ થયે, પદ્યતે | . (૧૩૮)
વૃદ્ધિ, Tધ ક્રીયામ્ ! ક્રીડા કરવી. સ્વામિન: (૨-૧-૬૩) થી દીર્ઘ થયે, પૂર્વત | પરીક્ષામાં - વુહૂર્વે . (૧૩૯).
Tધ - જોધો | પરીક્ષામાં પુછે | વૌ વ્યગ્નના સન્ વાળુ: (૪-૩-૨૫) સૂત્રથી વસ્વી અને સન પ્રત્યય વિકલ્પ ઉત્ થવાથી વિકલ્પ ગુણ થયે, Tધત્વા, ધત્વ | ગુધિપતે, ગુfધષતે ! (૧૪૦)
ઝવે, વુન્ધા માતોને | આલોચન કરવું, વિચાર કરવો. (ઉત્ હોવાથી ઉભયપદી) વેતે | વેતિ દ્રિત હોવાથી ત્વા પર છતાં થયે વેત્તા વેરિત્વ | વેટુ હોવાથી તે - વાવતું પર છતાં ટૂ ન થાય. વેનઃ, વેનવાન ! વેના ! તે નામની નદી. 2 – અનુબંધવાળો હોવાથી ઋટ્વિ . (૩-૪-૬૫) થી અઘતનીમાં વિકલ્પ ન થયે, સવેત્ | પક્ષે સિદ્ થયે, નવેઢીત્ | આત્મપદમાં અક્ નો અભાવ થયે, મણિ | (૧૪૧)
કબૂ ! વધતે | વુધ્ધતિ પરીક્ષામાં - યુવુળે | વુવુ% 1 શ્વતા, વધતુમ ! દીધું ત્િ હોવાથી વત્થા પર છતાં વેટુ થયે અને નો લુફ થયે, વૃધ્ધા પક્ષે વધત્વા ! 2 - અનુબંધવાળો હોવાથી ત્રવુિં . (૩-૪-૬૫) થી અદ્યતની પ્રત્યય આવતાં વિકલ્પ મ થયે, મધતું ! પક્ષે સિગ્ન થયે, વુર્ધાત્ આત્મપદમાં નો અભાવ થયે, મલ્પિષ્ટ ! રૂપ થાય. (૧૪૨)
પુત્ પ્રેરળ ! પ્રરેણા કરવી. રિત હોવાથી ત: (૩-૩-૯૬) સૂત્રથી ફળવાનું કર્તાની વિવક્ષામાં આત્મપદ થયે, નુતે | પરીક્ષામાં બુદ્દે જુવંત પ્રેરળે ! એ સ્વપઠિત ધાતુનાં જુતિ ગુનઃ | વગેરે પરમૈપદી રૂપો જ થાય. પટ્ટા હોવાથી અર્થાત ઉપદેશમાં પણ કાર હોવાથી ત્વ થયે, પ્રવુતિ | વગેરે રૂપો તો બેય ધાતુના થાય. (૧૪૩)
સ્વોપણ વ્યાસ ૧૩૪ - ૪૮ હૈ એ સ્વપઠિત ધાતુ જ ૫ કારાદિ છે, એમ કંઠ નામને વૈયા. કહે છે. ૧૩૫ થી ૧૩૭. રિર્ વગેરે - સ્વાઠિત કુડું , રુકુ , 7Fક્ કૈવલ્તવ્ય / આ ત્રણેય ધાતુઓ ૩ અનુબંધ રહિત છે અને અનુબંધવાળા છે, એમ નંદી વૈયા. કહે છે. ૧૩૮. - સ્વમતે કુરૂ
૧૭૪