________________
[ ૨૦૮]
મહાદેવીએ પુત્રી હશે? પૂર્વે કેવા પાપકર્મ કર્યા હશે? કેવાં કઠોર મા બાપને ત્યાં એ જન્મી હશે? કોણ જાણે હિંસક પશુ-પંખી એ બાળાની કેવી દુર્દશા કરી નાખશે? પિતાના સંતાનને આ રીતે અકાળે યમદૂતને હવાલે કરનારાં મા-બાપ કેટલાં નિષ્ફર હૈિયાવાળાં હશે?
ભ૦ મહાવીર જેવા ત્યાગી અને તપસ્વીને વાંદવા જતી વખતે, સંસારની આવી સામાન્ય ઘટનાઓને વિસ્મૃતિના પડદા પાછળ ધકેલી દેવી જોઈએ. પવિત્ર અને ઉન્મત અંતર સાથે ભગવાનની સમિપે જવું જોઈએ. મહારાજા શ્રેણિક એ વાત જાણતા હતા, છતાં દુર્ગ ધાની જે અસહ્ય દુર્ગધે એમનું પિતાનું માથું ચિંતાથી ભરી દીધું હતું તે ગંધ ભૂલાતી નહતી. શ્રેણિક ગંભીર મૌન સાથે આગળ ચાલ્યા.
ભગવાન ! જન્મથી જ આવાં દુર્ગધ મારતાં સંતાને જનમતાં હશે ? એઠવાડની જેમ સડતું એ સંતાન હવે જીવે એ સંભવિત છે?” ગ્ય અવસર મળતાં શ્રેણિકે, મહાવીર ભગવાનને વિનયપૂર્વક પૂછયું.
રાજમાર્ગમાંથી થોડે દૂર તજાએલી પડેલી ગંધાતી એક બાલિકાની જ વાત શ્રેણિક મહારાજા પૂછતા હતા એમ ભ૦ મહાવીર જોઈ શક્યા. એમના જ્ઞાનપ્રકાશમાં એ બાળાને પૂર્વભવ અને સાથે સંકળાયેલી આજની દુર્દશા તરવરી નીકળી. એમણે કહ્યું: “રાજન, એક દિવસે એ બાળિકા સહેજ દુર્ગધ પણ સહી શકતી નહિ. દુર્ગધની એ એટલી ઘણા કરતી કે મેલા-ઘેલા તપસ્વીઓ પણ એના તિરસ્કારથી બચી શકતા નહિ. એક વાર એ સુગંધી જળથી સ્નાન કરી, સુંદર વસ્ત્રો સજી બેઠી હતી.
