________________
[ ૧૦૨]
મહાદેવીઓ
એની પાસે એક આખા દિવસની–રાતની અહિંસા: પળાવી હતી, તે કાળસૌકરિક વિષે શ્રેણિકે જ્યારે મહાવીરને ખુલાસે પૂક્યો ત્યારે પ્રભુએ કહેલું કે એમ બાંધી રાખવાથી, કેદમાં જકડી રાખવાથી હિંસા બંધ પડે એ બ્રાંતિ જ છે. એ જ કસાઈએ સ્થળ પાડાને વધ નહિ થઈ શકવાથી પાણીમાં પિતે અકેલા પાંચસો પાડા હણ્યા હતાઃ પ્રાણને દેખીતે રક્તપાત નથી કર્યો એટલે એ અહિંસક રહ્યો એમ ન કહેવાય. કર્મ બંધમાં મને વ્યાપાર મુખ્ય છે. એ વાત ભગવાન મહાવીર જેટલી સ્વચ્છ ને સ્પષ્ટપણે બીજું કેઈન સમજી શકે. અને છતાં શ્રાવિકા જયંતી સાથેના સંવાદમાં હિંસા-પાપની અશક્તિને ઠીક કહે છે એ એમની વિવિધ દષ્ટિકણથી વસ્તુને જોવાની વ્યવહારદક્ષતા જ સિદ્ધ કરે છે.
છેવટે, ઇંદ્રિની ગુલામીમાં જીવનાર જીવની કેવી દશા થતી હશે તે વિષે જયંતી, ભગવાન પાસેથી થોડું જાણી લેવા માગે છે. ભગવાન તે વાસનાના વિપાક હસ્તામલકવત્ જોઈ શકતા હતા. તેઓ કહે છે:
અનાદિ-અનંત અને આ લાંબા માર્ગવાળા સંસારરૂપી અરણ્યને વિષે ભટક્યા સિવાય એમને માટે બીજે કઈ આરેવારે નથી રહેતો. એવા સિદ્ધિને વરી શકતા નથી, સર્વ દુઃખને અંત પણ લાવી શકતા નથી.”
પિતાના કાળના ઉત્તુંગ ગિરિશિખર જેવા લેકનાયકને બરાબર ઓળખવા-પીછાનવા એ ધન્યભાગ્ય તે ગણ્યાં-ગાંડ્યાં સ્ત્રી-પુરુષમાં જ સંભવે. પ્રભુ મહાવીર
