Page Text
________________
: ૧૪૦ :
શાસ્ત્રાર્થ સભા માર્ગને એક સામાન્ય પથિક છું. હું મને પિતાને ઓળખાવું તે કરતાં તમે પોતે જ મારી વાણી અને વહેવાર ઉપરથી ઓળખી -લે એ વધુ ઠીક છે.”
પંડિત અને શ્રમણ વચ્ચેને દેખીતે ભેદ દીવા જેટલો સ્પષ્ટ - થયો. એકમાં દંભ અને અભિમાન છે તો બીજામાં નરી સરળતા અને નરી નમ્રતા ભરી છે. એકમાં ઉદ્ધતાઈ છે તો અન્યમાં એટલો જ વિનય છે. શ્રમણના થોડા શબ્દોની પણ સભાજનો ઉપર બહુ સારી છાપ પડી.
શાસ્ત્રાર્થ શરૂ કરતાં પંડિત-દીપંકર શાસ્ત્રીએ અનેક અનેક - શાસ્ત્રીય યુક્તિઓ અને પ્રમાણેની અવતારણ કરવા માંડી. પંકિતએના પ્રવાહ વહેવા લાગ્યા. એક ઉપર બીજું બાણ છૂટે તેમ દલીને મારો શરૂ થયો. જીવ અને બ્રહ્મ સ્વતંત્ર છે કે અભિન્ન ?, માયા એટલે શું ? બીજમાંથી ઝાડ ઉપવું કે ઝાડમાંથી બી નીપજ્યાં ? દેવતામાંથી ધૂમાડે નીકળે છે કે ધૂમાડામાં દેવતા છુપાયેલો રહે છે? બ્રાન્તિ કોને કહેવાય ? રજુ-સર્પ એટલે શું? હસ્તામલક, સ્કૂલ, સૂક્ષ્મ, ઇશ્વર, સિદ્ધિ, અનુલેમ, પ્રતિલોમ, સાકાર, નિરાકાર કુંડલિની, પિંગલાં, ધારણા, ધ્યાન, બંધન, મુકિત, સ્વર્ગ, નરક, દેવલોક અને એવી અસંખ્ય વાતોના સંબંધમાં એમણે વાફધારા વહેવડાવી. એ ધ્વનિધારાને શબ્દોમાં ઉતારી હોય તે રહેજે ત્રીસ હજાર જેટલી ક-સંખ્યા બની રહે.
સભાજનો આ પાંડિત્ય જોઈ છક થઈ ગયા. પાંડિત્યની હેટામાં હેટી ખૂબી જે કોઈ હોય તો તે એટલી જ કે સાંભળનાર ભલે કંઈ ન સમજે, પણ છક તો જરૂર બની જાય. પાંડિત્ય ઘણું વાર એવી ભૂરકી નાખે છે. જે વસ્તુ સમજાય નહીં તે ખૂબ ગહન હોવી જોઈએ એમ માની તેના પ્રતિપાદક તરફ સામાન્ય ભકતોની શ્રદ્ધા વળે છે. અહીં પણ એમ જ થયું. પાંડિત્યના વશીકરણથી ડીપંકરે સૌનાં ચિત્ત હરી લીધાં.
| SR No. | 005679 |
| Book Title | Punarvatar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sushil |
| Publisher | Jain Karyalay |
| Publication Year | |
| Total Pages | 166 |
| Language | Gujarat |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |