________________
શાસ્ત્રાર્થ સભા
૬ ૧૩૭ : વિચિત્ર વેષ નિહાળવા, ગેખ અને અટારીઓ ઉપર જીઓ તથા બાળકેલાં ઝુમખાં જામ્યાં.
શાસ્ત્રાર્થસજજ પંડિત પણ તે દિવસે, ઘટાટોપ કરવામાં કંઈ કચાશ ન રાખી. પિતાને નિરખવા માટે સારૂએ શહેર ઉલટયું છે એમ જાણ્યા પછી એણે પેટ ઉપર બાંધવાના બખ્તરને ખૂબ ઘસીભે સીને સાફ ચમકદાર બનાવ્યું. મુકુટ ઉપર બળતી મશાલમાં બમણું તેલ રેડયું.
- પંડિતને આ વેષ જે પ્રેક્ષકોને પણ ખુબ કુતૂહલ થયું. તેઓ આ વેષને કંઈ અર્થ સમજી શક્યા નહીં.
આ તે માણસ હશે કે દૈત્ય ?' એક પ્રેક્ષક બીજા પ્રેક્ષકને પૂછવા લાગે.
“માથા ઉપર મશાલ મૂકવાને શું હેતુ હશે ?' ત્રીજાએ પડખે ઉભેલાને પૂછયું.
એક બુદ્ધિશાળી પ્રેક્ષકે જવાબ આપ્યો. “સાપના માથામાં મણિ રહે છે તેમ આ પંડિતને માથે મશાલ બળે છે.”
બીજા બુદ્ધિશાળીએ ઉમેર્યું “એમ નહીં, ખરી વાત એ છે કે એ પંડિતની પોતાની જ બુદ્ધિ કઈક ગૂમ થઈ ગઈ છે તેથી એ બિચારે ધોળે દિવસે, માથે મશાલ મૂકી ગતવા નીકળ્યો છે.'
ત્રીજાએ કહ્યું: “પંડિતજી પતે તે એમ કહે છે કે જે શાસ્ત્રાર્થ કરતી વેળા કઈ પ્રતિવાદી નાસી જાય તો તેને અંધારામાંથી ઢુંઢીને બહાર કાઢવા સારુ આ માથે મશાલ મૂકી છે.”
મશાલ તે ઠીક; પણ આ પેટે આવડે મેટો પાટે કાં બાંધ્યો હશે?' બીજો એક શંકાશીલ પ્રેક્ષક બોલી ઉઠ્યો.
“પંડિતના પેટમાં વિદ્યા સમાતી નથી. પેટ ફાટું ફાટું થઇ . રહ્યું છે તેથી એને ત્રાંબાને પાટે બાંધવાની જરૂર પડી છે.” હેજ કટાક્ષ કરતાં, ટોળામાંના એક પ્રેક્ષકે જવાબ આપ્યો.
નગરને પણ ગઢ હોય છે ને? પંડિતનું પેટ એ એનું નગર
