________________
શાસ્ત્રાર્થ સભા દક્ષિણમાં, જૂના જમાનામાં કર્ણસુવર્ણ નામની એક નગરી હતી. રાજાના પિતાના નામ ઉપરથી નગરીનું એ નામ હું હતું. અહીં ઘણુ શ્રીમંતે વસતા. વેપાર પણ ઘણો ધીકતો ચાલતો. મલય પર્વતનાં ચંદનકા એ અહિંની મુખ્ય પેદાશ હતી. ખાણોમાંથી સોનું અને હીરા પણ નીકળતા. એકંદરે લેકે સુખી અને સમૃદ્ધ હતા. '
નગરીને રાજા પોતે ખૂબ વિવારસિક હતો. પંડિતની સારી જેવી સેના અને આશ્રયે પોષાતી. મનોવિદને અર્થે રાજાએ પિતાના મહેલમાં એક શાસ્ત્રસભા યોજી હતી. વિદ્વાને, પંડિત, પારંગતો આ શાસ્ત્રસભામાં આવી પોતાની બુદ્ધિના ચમકાર બતાવતા. ન્યાય, દર્શન, કાવ્ય, સાહિત્ય અને શાસ્ત્રવાકયની આપ્તતા સંબંધમાં ખૂબ મનોરંજક ચર્ચાઓ અહીં ચાલતી. યુક્તિઓ, અલંકાર અને શાસ્ત્રીય કના ઉચ્ચારોથી હરહંમેશા આ સભા ગુંજી ઊઠતી.
વિદ્યાવિદની સાથે, મહારાજાને શાસ્ત્રાર્થને પણ બહુ શેખ હતું. કોઈ એક વિષય કે સમસ્યાના સંબંધમાં બે પંડિતને લડાવવામાં, એમની બુદ્ધિમત્તા, તર્કશકિત અને હાજરજવાબીની કસોટી કરાવવામાં મહારાજાને બહુ જ મજ પડતી. જે પડિત, શાસ્ત્રાર્થની ચર્ચામાં ફત્તેહ મેળવતે તેના નામનો જયધ્વનિ, સમસ્ત મહેલમાં પ્રસરી જતે; એટલું જ નહીં પણ એક વિજયી પંડિત તરીકે તેને હાથી ઉપર બેસાડી, સારાયે શહેરમાં ફેરવવામાં આવતું. અને
