________________
રાજર્ષિ પ્રસન્નચંદ્ર પોતનપુરના મહારાજા પ્રસન્નચંદ્ર જેટલા નિપુણ તેટલા જ નીતિમાન હતા. પ્રજાને ન્યાય તથા રક્ષણ આપવામાં એમણે જીવનનાં ઘણાં વર્ષો વીતાવ્યાં હતાં. પ્રજા સુખી હતી અને મહારાજાને પોતાને પણ હવે કોઈ પ્રકારના અસંતોષ કે રાજલોભ જેવું નહેતું રહ્યું. પ્રકટપણે રાજવ્યવસ્થાની ધૂરા વહેવા છતાં અંતસ્માં સંસાર પ્રત્યે લગલગ ઉદાસીન જેવા જ રહેતા.
એક દિવસે, પાકેલું ફળ પવનને એક જ ઝપાટે લાગતાં ખરી પડે તેમ મહારાજા પ્રસન્નચંદની પરિપાક પામેલી વિરાગવૃત્તિઓ એ અચાનક અચકે માર્યો કે તેઓ તે જ ક્ષણે પિતાના બાળકુમારને રાજગાદીએ બેસારી, મુનિને વેષ પહેરીને ચાલી નીકળ્યા.
એવું શું બન્યું કે મહારાજા પ્રસાચંદ્ર, પુત્ર ઉમરલાયક થાય ત્યાં સુધી પણ રાહ ન જોતાં, બાળરાજાને માથે રાજ્યને ભાર નાખી સંસારનો ત્યાગ કરી ગયા ? પ્રસંગ બહુ સામાન્ય હતો. સંસારના આનંદ અને વૈભવને ક્ષણિક સિદ્ધ કરતા કોણ જાણે કેટલા ય બનાવો આપણું નજર સામે બની જતા હશે. આપણે એનો અર્થ કે સંદેશ સાંભળવાની ભાગ્યે જ દરકાર કરીએ છીએ. પ્રસન્નચંદ્ર મહારાજાના સંસ્કારી-સુવાસિત અંતરમાં વર્ષાઋતુની એક જ ઘટના, કદી ન ભૂંસાય એવી રેખા આંકતી ચાલી ગઈ.
આથમતા આકાશમાં અનેકવિધ રંગોની ઉજાણું ઉજવતાં વાદળાંઓ દોડધામ કરી રહ્યા હતા. છૂટે હાથે વાપરવા છતાં ન
