________________
શીલવતી: વેશ્યા કયા
સાથે નહિ, મનની સાથે હોય તો વેશ્યાઓમાં પણ એ જરૂર મળી આવે. એક દુકાનદારને આપણે એમ કહીએ કે તારે મન તો હિંદુ, મુસલમાન, ઈસાઈ બધા એક સમાન છે, કારણ કે તે બધાને માલ વેચે છે એટલે તારે પિતાનો ધર્મ ન હોઈ શકે. એ જ રીતે વેશ્યાને પણ એમ કહી શકાય, પણ ખરું પૂછો તે વેશ્યાના દિલમાં ધર્મ નામની એક અધિકી વસ્તુ હોય છે. એને પળે પળે ઈશ્વર સાંભરે છે. કારણ એટલું જ કે એના જેવું દુઃખી પ્રાણુ સંસારમાં બીજું
ભાગ્યે જ હશે. - “વેશ્યા એક એવું પ્રાણું છે કે જે રોવા માગતું હોય તે પણ એને ફરજીયાત હસવું પડે છે. આના જેવું બીજું કાઈ મહાદુઃખ હોઈ શકે ખરું? દુઃખમાં માણસને ઈશ્વર યાદ આવે છે. ધર્મનો આશ્રય શોધવાની ઉત્સુકતા જનમે છે એટલે પણ વેશ્યાઓની વૃત્તિ ધર્મ તરફ વિશેષ કરીને વળે છે. કુટુંબમાં, સમાજમાં આપણે એક બીજાની એથે વસીએ છીએ, પણ આ વિરાટ સંસારમાં વેશ્યા તે એકલી જ હોય છે. સંસારમાં એના શીકારીએ ભટક્તા હેય છે તેમ એ પોતે પણ પોતાના શિકારની શોધમાં રહે છે. શિકારી, શિકાર અને હરિફાઈ સિવાય, એમને પિતાનાં આસજન જેવું કંઈ જ નથી હોતું. આવી અવસ્થામાં ઈશ્વર સિવાય એને બીજું કયું અવલંબન સંભવે ?”
મેં કહ્યું: “વેશ્યાઓ ઈશ્વર ઉપર બહુ આસ્થા ધરાવે છે એમ કબૂલ કરું છું. પણ ધર્મ એ કઈ જુદી જ વસ્તુ છે. ઈશ્વર વિષે આસ્થા ન હોય તો પણ ધર્મ સંભવે છે અને ઈશ્વર ઉપર આસ્થા હેય છતાં ધર્મ ન હોય એમ પણ બને.”
જવાબ મળેઃ “અમે લોકે ઈશ્વર અને ધર્મના એવા ઊંડા ભેદ નથી સમજતા. ઈષ્ટદેવની ભક્તિ એ જ ધર્મની કેસેટી એમ
