________________
108 - વિદેશી પ્રજા માંસાહારી છે અને માંસાહારમાં રેસાઓ શાકભાજી ઉપર રાખવામાં આવે છે. આમ કરવાથી તદ્દન ગેરહાજર હોય છે જેને કારણે વિદેશીઓ ગૅસ, દર્દીના શરીરમાં ચરબી તો ઘટે છે પણ તે બીજા કબજીયાત વગેરે બીમારીઓથી કાયમ પીડાતા હોય રોગોનો ભોગ પણ બની જાય છે. આયુર્વેદમાં કૃતાન છે. માંસાહારનાં દુષ્પરિણામોથી બચવા તેમના માટે આહાર અને સુસંસ્કૃત આહારની જે વાતો લખવામાં રેસાયુક્ત ખોરાકના રૂપમાં શાકાહાર જરૂરી બની જાય આવી છે, તેની શાકાહારમાં અને નિસર્ગોપચારમાં છે. આપણી પ્રજા તો પરંપરાથી અન્નાહારી છે, એટલે ઉપેક્ષા થઈ રહી છે. શાકભાજી ખાવાં હોય તો પણ તેના ખોરાકમાં અનાજ કઠોળ આવે છે તેમાંથી પુષ્કળ તેમાં રાઈ, મેથી, હિંગ, જીરું, તેલ વગેરેનો વઘાર રેસા મળી જ રહે છે. આ સંજોગોમાં આપણે ત્યાં કરવો જોઈએ. આમ કરવાથી શાકભાજી સુપાચ્ય બને શાકાહારનો પ્રચાર બિનજરૂરી અને નિરર્થક છે. છે અને ગૅસ કરતાં નથી જો કાચાં શાકભાજી ખાવામાં શાકાહારના પ્રચારથી આપણી પ્રજા અન્નાહારને ગૌણ આવે તો તેનાથી વાયુનો પ્રકોપ થાય છે અને બ્લડપ્રેશર બનાવી શાકાહાર તરફ વળે છે, જે તેના આરોગ્યની તેમ જ હૃદયરોગ જેવા રોગો સારા થવાને બદલે વકરે ખાનાખરાબી કરી નાંખે છે. આ રીતે માંસાહારીઓ છે. માટે જે શાકાહાર આશીર્વાદરૂપ છે તે જ અન્નાહારીઓ શાકાહાર અને માંસાહાર બંને રોગોત્પાદક છે : કચુંબર માટે આફતરૂપ છે. શાકાહાર કદાચ પશ્ચિમના દેશો અને સલાડ ડીશ ભરીને ખાઈ જવામાં આવે તો પણ અને યુરોપની પ્રજા માટે બરાબર હશે, પરંતુ આપણો તેમાંથી શરીરને નગણ્ય પોષણ મળે છે, શ્રીમંતો તે પ્રદેશ, આબોહવા અને ખાનપાન માટે તે સુસંગત પેટ ભરવા ખાય છે, જેને કારણે પેટમાં અન્ન ઓછું નથી એ બરાબર સમજી લેવું જોઈએ.
જાય અને સ્થૂળતા ઘટે. પરંતુ શ્રમજીવી ગરીબો માટે માણસનું પાચનતંત્ર, તેનાં આંતરડાં, જઠર શાકભાજી બહુ જરૂરી નથી. કોઈ સંજોગોમાં વગેરે જેમ માંસાહારને અનુકૂળ નથી તેમ શાકાહાર મેદસ્વીઓ, શ્રીમંતો કે માંદાઓ માટે શાકાહારની માટે પણ પ્રતિકૂળ છે. માંસાહાર નહિ કરતાં હિમાયતને હજી વાજબી ગણાવી શકાય પણ તંદુરસ્ત, પ્રાણીઓનાં આંતરડાંની રચના આપણા કરતાં અલગ શ્રમજીવી અને અન્નાહારી વ્યક્તિ માટે શાકાહાર છે, કારણ કે તેઓ ઘાસ અને ફળફૂલ ખાય છે. તદ્દન બિનજરૂરી અને કયારેક હાનિકારક બની જાય આયુર્વેદમાં શાકભાજીને વીટકર કહેવામાં આવ્યાં છે. છે. આ સત્ય હકીકતનો બહુ ઓછો પ્રચાર કરવામાં આપણે જો એકલાં શાકભાજી ઉપર ન જીવીએ અથવા આવે છે. તો ચાલુ અન્નાહારમાં શાકભાજીનો વધુ પડતો શાકાહારમાં આધુનિક વિજ્ઞાનની દષ્ટિએ ઉપયોગ કરીએ તો વધુ પડતો મળ પેદા થાય છે. આ વીટામીન્સ, ક્ષાર વગેરે જે કેટલાંક જીવનોપયોગી તત્ત્વો મળ એક જાતનો કચરો જ છે, જે આંતરડામાં સડયા છે તેનો લાભ લેવો હોય તો પણ તેની શ્રેષ્ઠ રીત કરે છે અને તેને કારણે પાચનતંત્ર બગડે છે. શાકભાજીનો સૂપ બનાવીને પીવાની છે. આ સૂપ નિસર્ગોપચારમાં તો દર્દીને કાચાં શાકભાજી અને સલાડ અંગ્રેજી શબ્દ નથી, પણ સંસ્કૃત શબ્દ છે અને ઉપર જ રાખવામાં આવે છે. જે શહેરીઓ કે શ્રીમંતો આયુર્વેદમાં પણ તેનો મહિમા ગાવામાં આવ્યો છે. બેઠાડું જીવન જીવે છે કે ખૂબ કૅલરીયુક્ત ખોરાક લે છે સ૫ શબ્દ જેમનો તેમ તેના મૂળ અર્થ સાથે સંસ્કૃતમાંથી તેમના શરીરમાં મેદ વધી જાય છે. તેને કારણે અંગ્રેજીમાં ઉદ્ધત કરી લેવામાં આવ્યો છે. સૂપ બનાવવા કૉલેસ્ટરોલ, મધુપ્રમેહ, બ્લડપ્રેશર, હૃદયરોગ વગેરે માટે શાકભાજીને બાફી નાખવામાં આવે છે અને પછી વ્યાધિઓ થાય છે. આવી વ્યક્તિનું પેટ ભરાય અને તેના રેસાઓ ગાળી લેવામાં આવે છે. આને કારણે શરીરમાં મેદની વૃદ્ધિ ન થાય એટલા માટે તેને શાકભાજીનાં જે ઉપયોગી તત્ત્વો છે તે સૂપમાં સચવાઈ
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org