Page Text
________________
આત્મા અનાકુળ શાંત આનંદરસનો પિંડ તેમાં નિમગ્ન થતાં અતિન્દ્રિય આનંદનું સંવેદન થાય છે. રાગથી પૃથ્થક થઈ પોતાના આનંદઘન સ્વરૂપનો
અનુભવ એ જ સાચો ધર્મ છે. • ત્રિકાળી જ્ઞાયક સ્વરૂપ જે ધ્રુવ તેના અવલંબનથી શુદ્ધોપયોગરૂપ ધર્મ
પર્યાયમાં પ્રગટ થાય છે. અશુદ્ધ નય ભલે બારમા ગુણસ્થાન સુધી હો, પૂર્ણ શુદ્ધતા ભલે હજી ન હો, પણ જ્યાં પૂર્ણાનંદ શુદ્ધને ધ્યેય બનાવી પર્યાય પ્રગટી ત્યાં શુદ્ધોપયોગરૂપ ધર્મ હોય છે. શુદ્ધ ઉપયોગ જે ત્રિકાળ છે-તેને સાધના કરતાં પર્યાયમાં શુદ્ધોપયોગરૂપ ધર્મ પ્રગટ થાય છે. બારમાગુણસ્થાનકથી નીચે અશુદ્ધનયનું સ્થાન છે. તો પણ શુદ્ધનું આલંબન, શુદ્ધનું ધ્યેય અને શુદ્ધનું સાધકપણું હોવાથી શુદ્ધોપયોગરૂપવીતરાગી પર્યાય પ્રગટ થાય છે-અર્થાત્ત્યાં હોય છે. સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર એવીતરાગી પર્યાય છે અને તે જ ધર્મ છે. વીતરાગી પર્યાયનું નામ જૈન ધર્મ છે. ધર્મ કાંઈ
વાડો કે સંપ્રદાય નથી. વસ્તુનું સ્વરૂપ જ આવું છે. • શુદ્ધ ચૈતન્યઘન આત્માને દૃષ્ટિમાં લઈ તેને ધ્યેય અને સાધન બનાવતાં
શુદ્ધોપયોગરૂપ ધર્મ થાય છે. પર્યાયમાં નિરાકુળ શાંતિ અને આનંદ પ્રગટ થાય છે.. આત્મા અનાકુળઆનંદરસથી ભરેલો છે. તેમાં એકાગ્ર થતાં સુંદર આનંદનો સ્વાદ આવે છે. જેમ ડુંગરમાંથી પાણી ઝરે તેમ આત્મામાં એકાગ્ર થતાં અતીન્દ્રિય આનંદ કરે છે. અબાળ-ગોપાળ સર્વની અંદર પૂર્ણાનંદનો નાથ ભગવાન આત્મા બિરાજે છે. તેનીષ્ટિ કરતાં પર્યાયમાં આનંદ ઝરે છે, તેનું નામધર્મ છે. અજ્ઞાની જીવો રાગનો સ્વાદ લે છે. એ સ્વાદ તો જડ છે. એ અધર્મનો સ્વાદ છે. અજ્ઞાની શબ્દ, રસ, ગંધ, વર્ણ, પર્શનું લક્ષ કરી વિષયને હું ભોગવું છું” એમ માને છે, પણ એ પરને ભોગવતો જ નથી. તે કાળે રાગને ઉત્પન્ન કરે છે અને રાગને ભોગવે છે. વિષયોનો આનંદતોરગરૂપ છે અને રાગનો અનુભવ તો ઝેરનો અનુભવ છે. સમ્યગ્દર્શનમાં રાગથી ભિન્ન અને સ્વભાવથી અભિન્ન એવા એકત્ત્વ વિભક્ત આત્માની દ્રષ્ટિ હોય છે. અતીન્દ્રિય આનંદ એ ધર્મની મુદ્રા છે અને એ મુખ્ય
1
2. •
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005526 |
| Book Title | Jain Darshan Amulya Tattva Chintan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Ramniklal Savla |
| Publication Year | |
| Total Pages | 346 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 6 MB |