________________
બૃહત્ ક્ષેત્ર સમાસ
छेओ तिग दुग चउ चउ, छक्का वेयडढवाह लछेसा। पन्नास जोयणगुणा, पयरं गुणवीसहिय लङ्कं ॥७५॥ सत्तहिया तिन्नि सया. बारस य सहस्स पंच लक्खा य । बारस य कला पय वेयड्ढगिरिस्स धरणितले ॥७६॥
૧૩૮
- वैताढ्ययाम्यभरतार्ध जीवावर्गौ द्वौsपि मीलयित्वा । तस्यार्थे यत् मूलं सः कलाराशिः अयं भवति ॥ ७३ ॥ चतुर्नवतिः सहस्राणि लक्षः षट्सप्ततानि शतानि षट् च ।
शेषं द्विषट्केन अपवर्त्य द्विकः नवकः त्रिकः सप्तकः सप्तकः अंशाः ||७४ || छेदः त्रिकः द्विकः चतुष्कः चतुष्कः षट्कः वैताढ्वाहा लब्धा एषा । पञ्चाशत्यो जनगुणा प्रतरं एकोनविंशति हृतं लब्धम् ॥७५॥ सप्त अधिकानि त्रिणि शतानि द्वादश च सहस्राणि पञ्च लक्षा च । द्वादश च कला प्रतरं वैताढ्यगिरेः धरणीतले ॥७६॥
છાયા—
અ—વૈતાઢય પર્વત અને દક્ષિણ ભરતાના જીવાવ ભેગા કરી, તેના અડધા કરી તેનું વર્ગમૂલ કાઢતાં તેને કલાસમુહ આ પ્રમાણે થાય છે.
એક લાખ ચારાણું હજાર છસેા છેાંતેર, શેષ રાશીને ભારે ભાગતાં, બે, નવ, ત્રણ, સાત, સાત (૨૯૩૭૭) અંશે। અને દ રાશીને (બારે ભાગતાં) ત્રણ, બે, ચાર, ચાર, છ (૩૨૪૪૬) વૈતાઢય પર્વતની આટલી બાહા મળે છે.
તેને પચાસ યાજને ગુણતાં અને એગણીસે ભાગતાં પાંચ લાખ બાર હાર ત્રણસેા સાત યાજન અને બાર કલા વૈતાઢય પર્વતની જમીન ઉપરની પ્રતર થાય છે. વિવેચન—પ્રથમ વૈતાઢય પર્વતની બાહા ૫૧૨૩૦૭ યોજન ૧૨ કલા છે. તે આ પ્રમાણે—
મેાટા (વૈતાઢય પર્વતનેા) જીવાવ
૪૧૪૯૦૦૯૯૫૦૦
નાના (દક્ષિણ ભરતાના) જીવાવ + ૩૪૩૦૮૦૮૭૧૦૦
૭૫૭૮૮૧૮૫૦૦૦
આના અડધા કરતાં ૩૭૮૯૯૦૯૭૫૦૦ આવ્યા. આનું વર્ગમૂલ કાઢતાં
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org