________________
અને તેના રહસ્યો ૐ વાસ્નાય નમઃ તથા ૐ પુષ્પદંતાય નમઃ મંત્ર વડે સ્થાપના કરવામાં આવી છે.
વલય-૧૦ વીર દેવો દસમા વલયમાં ચાર વીર દેવો આવે છે. જેમના નામ છે માણિભદ્ર, પૂર્ણભદ્ર, કપિલ અને પિંગલ. પૂર્વદિશામાં કુમુદની ઉપર ૐ માણિભદ્રાય નમઃ તથા દક્ષિણ, પશ્ચિમ અને ઉત્તર દિશામાં અનુક્રમે ૐ પૂર્ણભદ્રાય નમઃ, ૐ કપિલાય નમઃ તથા % પિંગલાય નમઃ આવા મંત્રો વડે ચાર વીર દેવોની સ્થાપના કરવામાં આવી
છે.
આપણા કેટલાક અનુષ્ઠાનોમાં નવ ગ્રહો તથા દસ દિપાલનું પૂજન આવે છે. તેનો મુખ્ય હેતુ જુદી જુદી દિશાઓમાંથી આવતા ભયોને તથા ગ્રહોની ખરાબ અસરને રોકવાનો છે.
વલય-૧૩ દિક્પાલ દેવો તેરમા વલયમાં આવતા દશ દિપાલ દેવોના નામ નીચે પ્રમાણે છે :
(૧) ઇંદ્ર (૨) અગ્નિ (૩) યમ (૪) નૈઋતિ (૫) વરૂણ (૬) વાયવ (૭) કુબેર (૮) ઇશાન (૯) બ્રહ્મ અને (૧૦) નાગ.
ચાર દિશા, ચાર વિદિશા તથા ઉર્ધ્વદિશા અને અધોદિશા મળીને કુલ દશ દિશા ગણાય છે. પૂર્વદિશામાં માણિભદ્રની ઉપર ઇંદ્રની સ્થાપના % ઈન્દ્રાય નમઃ મંત્ર વડે કરાઈ છે. તે રીતે ઘડિયાળના કાંટાની દિશામાં (clockwise) % અગ્નેય નમઃ, ૐ કમાય નમઃ, ૐ નૈરૂતાય નમઃ, ૐ વરૂણાય નમઃ, ૐ વાયવે નમઃ, ૐ કુબેરાય નમઃ, ૐ ઈશાનાય નમઃ, મંત્ર વડે ચાર દિશા અને
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
