________________
૧૦૩
અને તેના રહસ્યો મંત્ર શિવમસ્તુ સર્વ જગતઃ પરહિત-નિરતા ભવંતુ ભૂતગણા
દોષા પ્રયાજુ નાશ, સર્વત્ર સુખી ભવતુ લોકઃ ||૧||
શબ્દાર્થ : શિવકકલ્યાણ, અસ્તુ હો, પરહિતનિરતા=પરનું હિત કરવામાં તત્પર, ભૂતગણા=પ્રાણી સમુદાય, પ્રયાસુ-વિશેષ પામો.
મંત્રાર્થઃ સર્વ જગતનું કલ્યાણ થાઓ. પ્રાણી સમુદાય બીજાનું (પરનું) હિત કરવામાં તત્પર થાઓ. દોષો (વ્યાધિ, દુઃખ વગેરે) વિશેષ નાશ પામો અને સર્વ ઠેકાણે (સર્વ કાર્યમાં) લોકો સુખી થાઓ.
ભાવાર્થ : જગતના સર્વ જીવોમાં પરસ્પર પ્રેમ વધે, કોઈ એકબીજાના દોષ ન જુએ, એકેન્દ્રિયથી પંચેન્દ્રિય – સર્વ જીવોનું કલ્યાણ થાય અને વિશ્વના સર્વ જીવો સુખી રહે તેવી પ્રાર્થના કરવામાં આવી છે. મંત્ર : ખામેમિ સવ્ય જીવે, સવ્વ જીવા ખમંતુ મે
મિત્તી મે સવ-ભૂએસ, વેર મર્ઝ ન કેણઈ રા/
શબ્દાર્થ : ખામેમિ=હું ખમાવું છું, મિત્તી=મૈત્રી, મે=મને, ભૂએસુ જીવો સાથે, મજઝ=મને, કેણઈ=કોઈની પ્રત્યે.
મંત્રાર્થ : હું સર્વ જીવોને ખમાવું છું (ક્ષમા આપુ છું), સર્વ જીવો મને ક્ષમા આપો. (વિશ્વના) સર્વ જીવો સાથે મને મૈત્રી હોજો, મને કોઈની પ્રત્યે વેર ન હોજો.
ભાવાર્થ : ક્ષમાપનાનો ઉત્કૃષ્ટ ભાવ અહીં રજૂ કર્યો છે. વિશ્વના સર્વ જીવોને પ્રથમ ક્ષમા આપવામાં આવે છે અને વિનંતી કરી ક્ષમા માંગવામાં આવે છે. પરંતુ ક્ષમા આપીને ન અટકતા,
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
