Page Text
________________
૫૬ થી શતાબ્દીના પ્રારંભ પછી ગુપ્તકાલીનમાં પ્રતિમાજી મળી આવ્યા હતા. છઠ્ઠા રીકાની
બનેલ આ ભવ્ય મૂર્તિ મથુર [ઉત્તરપ્રદેશ) આ પ્રતિમા હાલ વડેદરાના મ્યુઝિયમમાં માંથી પ્રાપ્ત થયેલ છે. હાલ તે લખનૌના મૂકેલી છે. રાજ્ય સંગ્રહાલયમાં વિદ્યમાન છે.
૬૧ જોધપુરમાં જીવંતસ્વામી. છાતી ઉપર “શ્રી વત્સનું ચિહ્ન, મસ્તક પેજ ૨૩, ૨૪ અને ૨૫મા પાનાની તસ્વીરાની વિગતે પર વાળ અને લાંછન વગરની ધ્યાનસ્થ મુદ્રામાં
જૈન ચિત્રકળાના ક્ષેત્રે નિર્વાણ-વર્ષની સર્વશ્રેષ્ઠ શ્રી તીર્થંકર પરમાત્માની આ મૂતિ અન્ય મૂર્તિઓથી વિલક્ષણ બની રહી છે.
ઉપલબ્ધિ એટલે જૈન સમાજના નવેદિતા
કલાકાર શ્રી સુમન્ત શાહના આ પાંચ તૈલ૫૭ રાજસ્થાનમાં ભરતપુર જિલ્લામાં આવેલ મહા
ચિત્રો. આ ચિત્રે મધ્યકાલીન જૈન ચિત્રશૈલીના વીરજી ગામના જિનમંદિરમાં બિરાજીત આ
છે. ચિત્રકાર શ્રી સુમન્ત શાહે આ પાંચ પ્રતિમા ખૂબ જ પ્રભાવક છે. આ તસ્વીર
ચિત્રમાં નયસારના ભવથી તે તીર્થંકર શ્રી પ્રસ્તુત પ્રતિમાની ચિત્ર પ્રતિકૃતિ છે.
મહાવીરસ્વામીજીના જન્મ સુધીના કેટલાક ૫૮ પૂજ્ય મુનિરાજશ્રી યશોવિજ્યજી મહારાજના મહત્ત્વના ભવેના પ્રસંગો અને ભગવાનના
માર્ગદર્શન તળે ગુપ્તકાલિન પદ્ધતિએ ભરાયેલા ભવના જન્મથી તે નિર્વાણ સુધીના જીવન આ પ્રતિમાજી, તેઓશ્રીના ઉપદેશથી મુંબઈ પ્રસંગે ગૂંચ્યા છે. વાલકેશ્વરના બાબુ શેઠ અમીચંદ પનાલાલ
શ્રી શાહે આ ચિત્ર મેસોનાઈટના પાટિયા જૈન દહેરાસર ટ્રસ્ટ તરફથી કેનેડાના ટોરેન્ટે શહેરના ભારતમંદિરમાં બિરાજમાન કરવામાં
પર એઇલ કલરથી ચિત્રાંતિ કર્યા છે. નમુના
તરીકે તેનું કદ અત્યારે ર૪૧ ફૂટની સાઈઝમાં આવી છે.
રાખ્યું છે. ૫૯ પૂજ્ય આચાર્યશ્રી વિજયધર્મસૂરિજી મહારાજ ની પ્રેરણાથી, આજથી ચારેક વરસ પહેલાં
શ્રી શાહનું મૂળવતન પાદરા [ગુજરાત. આરસના આ પ્રતિમાજી અમેરિકામાં ચિકા
શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયની વડેદ શાખાગોના એક ગૃહમાં, જૈન સોસાયટી તરફથી
માં રહીને સયાજી યુનિવર્સિટીના કલાવિભાગપધરાવવામાં આવ્યા છે.
માં તેમણે ચિત્રકલાની સાધના કરી છે. તેમનું
હાલ કાર્યક્ષેત્ર પતિયાલા (પંજાબ)માં છે. ૬૦ ભગવાનના ગૃહસ્થાવાસમાં ભગવાનની સાધ
નાને સચોટપણે વ્યક્ત કરતી ધ્યાનસ્થ પ્રતિમા. પિજ ર૬ના ચિત્રની વિગતઃ પુરાતન જૈન અનુશ્રુતિ અનુસાર દીક્ષા લેતા અગાઉ રાજકુમાર વર્ધમાન ધ્યાનમાં વધુ જાણતા કાર્ટુનિસ્ટ શ્રી ચકેર [ બંસીએ | સમય રહેતાં, તે સમયની યાદ આપતી આ ધ્યાનમુદ્રામાં રેખાંક્તિ કરેલ ભગવાનને ધ્યાનસ્થ પ્રતિમા, તેમના મોટાભાઈ શ્રીનંદિત ચહેરે. આ શૈલીનું કદાચ આ સૌ પ્રથમ વર્ધાને ભરાવી હતી. કહેવાય છે કે આ પ્રતિમા ચિત્ર છે. ગશીર્ષ ચંદનમાંથી બનાવાઈ હતી.
પેજ ૨૭ના ચિત્રની વિગતઃ પ્રતિમા ઉપરના અલંકારે ભગવાનના ગૃહસ્થાશ્રમની યાદ આપે છે. ભગવાનના
જાણીતા ચિત્રકાર શ્રી બલિએ દરેલ ભગવાનનું જીવન-સમય દરમિયાન આ પ્રતિમા બનેવી
પ્રતીકાત્મક ચિત્ર. બિહારમાં પ્રગટેલ અહિં હેવાથી તે “જીવિત સ્વામી તરીકે ઓળખાય
સાની તની રેશની સમગ્ર વિશ્વમાં ઝળછે. આકોટા (વડોદરા-ગુજરાત) પાસેથી આ
હળી ઊઠી તે આ ચિત્ર દર્શાવે છે. વીસ ]
[ માહિતી વિશેષાંક
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005355 |
| Book Title | Bhagwan Mahavir Mahiti Visheshank |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gulabchand Devchand Sheth |
| Publisher | Jain Saptahik |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 530 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 24 MB |