Bharatiya Asmita Part 2

SR No.: 005145
Original Sutra Author: N/A
Author: Nandlal B Devluk
Publisher: Yogesh Advertising Service Bhavnagar
Publication Year: 1976
Total Pages: 1042
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 48 MB

Page 382

સ્મૃતિ સંદર્ભ ગ્રંથ
૩૭૭
આરબ રાજ્યમાં સરમુખ ત્યા શાહી પ્રમુખ અયુબખાન જેટલી સિદ્ધિ પણ બતાવી શકાય નથી. બગલાદ, દમાસ્કસ જેવી “ રાજ્યની રાજધાનીમાં શેરીઓમાં ટેક ઉતારી દેવાથી કંઈ વસ્તુત: તે આ સફળ મોડેલોમાં કેસ (ભારત) કે ખેતરમાં અનાજ ને પાક વધારી શકાતો નથી ” લશ્કરી લિબરલ ડેમોક્રેટિક પક્ષ (જાપાન) જેવી પ્રબળ અને પ્રભાવી શાસનતંત્ર ઈન્ડોનેશિયા જેવા દેશોમાં રાજકીય સ્થિરતા આર્થિક પક્ષ સંસ્થા ઊભી થઇ શકી છે. ત્યાં રાજકીય સ્થિરતા આવી વિકાસ, આધુનીકરણ અને રાષ્ટ્ર નિર્માણના પ્રશ્નો ડીક પ્રમાણમાં છે, જેમાં કિબુલ્ડ, મલાવ જેવી સહકારી સામૂહિક લેક સંસ્થાઓ ઉકેલી શકહ્યું છે, પણ આરબ રાજ્યોમાં ઇરાક, સિરિયા, ચેમેન (ઈઝરાય.) નિમઇ છે. ત્યાં પણ સ્થિરતા અને વિકાસ સિદ્ધ વગેરે દેશોમાં લશ્કરી કે મહેલની કાન્તિને કારણે આવું ખાસ થઈ શક્યા છે. પણ આવી ઉંડા તેમ જ વિશાળ પાયાવાળી સિધ્ધ થઈ શકયું નથી. સમાજવાદી કે સામ્યવાદી અર્થપ્રથા અને સક્ષમ સંસ્થાઓનું નિર્માણ કે સંસ્થીકરણ (Insti વિશે પણ એકંદરે જ્યાં સ્થિરતા અને નોંધપાત્ર આર્થિક વિકાસ tutionalist: on )ની પ્રક્રિયા જ્યાં સંદ્ર રહ્યા છે, ત્યાં સ્થિથયે છે એ દેશો ( જપાન, મલયેશિયા, સિંગાપોરમાં લેક- રસ્તા અને વિકાસ સ્વપ્નવત્ રહ્યા છે. શાહી રાજ્ય પ્રધા અને કંઈક વિનીતવાદી (લિબરલ) અર્થ પ્રથાનું યોગ્ય સંજન થઈ શકયું છે, ત્યાં કે લેકશાહી અને સમાજવાદી પ્રથાઓના સમન્વય થઇ શકે છે ત્યાં (ઇ:૩રાયેલમાં નેટ, મજૂર પક્ષ, મપાઈ, હિસ્તાદુત, કિબુત્ર અને આમ એશિયાઈ દેશના અગ્રવર્ગો (Elites) સમક્ષ મેશા સંસ્થાઓ) સ્થિરતા સાથેના પરિવર્તન અને પ્રગતિના વિકાસના મોડલની પસંદગી કઈ અંગેના વિકલ્પ તે છે જ ધ્યેય સિદ્ધ થઈ શક્યા છે. ચીનમાં તેની વિશિષ્ટ પરિસ્થિતિને પણ વિકલ્પ સરળ કે સહજ સ્વીકાર્ય યા તો વ્યવહારક્ષમ કારણે સ્થિરતા આવી છે. ( અ યાર સુધી તે એક જ એશિ- નથી અને આથી દરેક પિતાના વિશિષ્ટ સામાજીક-આર્થિક યાઈ દેશ છે જયાં તન રાષ્ટ્ર તરીકેના જન્મથી માંડીને ટોચની નિમ્નમાળખાની ઉપયોગિતા કે કાર્યસાધકતા અને રાજકીય કક્ષાએ એક જ નેતાને પ્રભાવ રહ્યો છે ) પણ ત્યાં આર્થિક સંસ્કૃતિને ધ્યાનમાં લઈને ઉપરના મડલેનાં કેટલાંક તને વિકાસના મહત્વના પ્રશ્નો હજુ ઉકલ્યા નથી; એટલું જ નહે, અપનાવી પોતાના દેશની વિશિષ્ટતા પોતાની જરૂયિયાત, માઓ અને ચાઉ એન લાઈને બાદ કરતાં ઘણાં ઉચ્ચ કક્ષાના ક્ષમતા અને પરિસ્થિતિને ખ્યાલમાં રાખીને રાજકીય સ્થિરતા નેતાઓ તથા સામ્યવાદી પક્ષ, લશ્કર, ૮ હીવટીતંત્ર અને સર- તેમજ સામાજીક આર્થિક પરિવર્તનની સમતુલા ઊભી કરવાની કારનાં ઉચ્ચ સ્થાને પર બેસનાર મવડીઓ (કાઓ, ફેન્ગ, રહેશે. લિયુ અને લિન જેવા) કુંકાઈ ગયા છે. અને આથી ત્યાં વસ્તુત : સ્થિરતા પણ જુદા જ પ્રકારની રહી છે એમ કહી આ પ્રવર્ગ .શિયા પાસે છે! વધતી જતી પ્રજાશકાય. આથી ચીન જેવા જગતના એક સીધી “બ ધ” અને કીય અપેક્ષાને વધવા દીધા વિના તેને સંતોષવા માટેની જાહેર રીતે ખાનગી એવા સમાજની રાજકીય અને સાર્થક પિતાની પ્રથાની ક્ષમતા (Capalitities) વિકસાવવા માટે પ્રથાનું મેડલ બીજા એશિયાઈ દેશ માટે કેટલું સ્વીકાર્ય ઝડપ કરવાની જરૂર તે સમજશે? વધતી જતી અપેક્ષા અને બને ત વિવાદાસ્પદ છે. બીજી બાજુ આધુનીકરણની બાબતમાં તેને સંતાપવાની મર્યાદિત ક્ષમતાના આલેખે વચ્ચેનું અંતર ચીન કરતાં જાપાનને અનુભવ તો તદ્દન જુદો હતે. પણ વધે ને તે ફાન્તિકારી ઘટનાઓને જન્મ આપે તે પહેલાં શું તેણેય સ્થિરતા આથી પણ જપાનનું મેડલ તે ધાણું જ થઈ શકશે ? ખુદ ભારત, પાકિસ્તાન, ઈરાન કે થાઈલેન્ડના
આદર્શ ” ગણાય; કારણ જાપાનના સમૃદ્ધ ટેકનોલોજીકલ અગ્રવર્ગોમાં પિતાનામાં આ સંદર્ભને વાસ્તવિક ખ્યાલ છે નિમ્નમાળખા અને આધુનીકરણની ઉંચી માત્રા તથા સ્થિર ખરે! તે અંગે પ્રતિબદ્ધતા અને રૂશ્વતખોરીથી મુક્ત એવું પ્રણાલીગત સમાજ પ્રથાનો સમન્વય બીજા દેશોમાં ભાગ્યે
પ્રમાણિક ચારિત્ર્ય છે ખરું ! પ્રશ્નો એટલા જટિલ છે કે તેનો જ જોવા મળે છે. આમ એશિયાના મોટા ભાગના નાનાં કે હલ કરવા કે સરળને નરમ વિકલ્પ નથી; પણ હિંમત નબળાં રાતે માટે ભારત, ચીન કે પાનને મેડલ લાગે પૂર્વક દઢને જલદ વિકલ્પ ( Hard options ) અપનાવવા એટલા સહેલા નથી. નાનકડા ઈઝરાયેલનું મેડલ એશિયાઈ પડશે. તે માટે આપણા શાસક અગ્રવર્ગોમાં હિંમત પણ છે પ્રાની ત્વરિત સમાનતા અને વિકાસ માટેની ઝંખના માટે ખરી ! આ નેતાઓ લોકોના ટેકે મેળવવા માટે રાજકારણને આકર્ષક છે, પણ તેને પ્રેરતે તેને એતિહાસિક સંદર્ભો, રાષ્ટ્રિય જે મહત્વ આપે છે. તેને બદલે વિકાસ કારણને મહત્વ આપઅસ્તિત્વના પડકાર દ્વારા મળેલું બળ, એક વીર્યવાન, જીજી- વાની દરતા બતાવશે ખરા? વિષ્ણુ અને જગવિષ્ણુ પ્રજા તરીકેના તેના વિશિષ્ટ રાજકીય સંસ્કાર ( Politicalculture) આ વિશિષ્ટ તત્વે બીજી આ પ્રશ્નોના ઉત્તર પર એશિયાના ભાવિ પ્રવાહોની પ્રજાઓ પાસે છે. ખરા ?
ગતિ અને દિશા નક્કી ધો.
Jain Education Intemational