Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 04

SR No.: 005138
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1988
Total Pages: 254
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 17 MB

Page 52

નામધાતુ પ્રક્રિયા
જામઘાત, મઠંયા શું
ગ, કાન , વિન્ટર, વરૂ ૫, ળિ, જિગ્ન પ્રત્યે નામધાતુને નષ્પન્ન કરનાર છે. નામ તું : "જયાં નામ જ પ્રત્યયેના સંબધથી ધાતુપાને પ્રાપ્ત કરે છે તે નામધાતુ કહેવાય છે. આ પ્રક્રિયામાં નામને ધાતુ બનાવીને દશે કાળમાં તેના રૂપોનું નિરૂપણ કરાયું છે સિદ્ધહેમ વ્યાકરમાં સૂવ ૩/૪/૨૨ થી ૩/૪/૪પ ના સૂત્રો ના મધાતુ પ્રક્રિયા અંગે છે.
૧) દૂતાવા લાગ્યઃ ૩૮/રર | * વૃત્તિ - માત્તાશ્ચયવત્ દ્વિતીજાતારિરછાયાં * વૃતિ :- ક્રિતયાતા છાયાં શ્રા RT @a | | અન્ 1% વ યાત इद मच्छते । इदकाम्यति ४ ऐद काम्यात् ।५ इदं का
ક વૃત્યર્થ :- અન્ત ન હોય તેવા નામને તથા मञ्चकार ६। इदं काम्यिता ।८। इदं काम्यिष्यति ।। ।
અવ્યયને છોડીને અન્ય કોઈ દ્વિતીયાત નામને ઈચ્છા ऐद कम्बिध्यत .१०।
અર્થમાં સ્થાન અને શાખ્ય બને પ્રત્યે વિકલ્પ લાગે ક વૃત્યર્થ - દ્વિતીવાન (બીજી વિભકિતવાળા છે. – ઉદા, સત્ર: ૩ માં જુઓ નામને છા અર્થમાં માત્ર પ્રત્યય વિકલ્પ થાય છે | અનુવૃત :- (૧) દ્વિતીયાણા: : દૃઢમ ટુ છે કે – રૂટુંકાસ્પતિ (ધા ર. - 2 પૃ. ૪)/() તઢિo ૩/૪/૨૪ થી ટુચ્છ ગામ આને ઇચ્છે છે સુરમ્ + 1 + રાન્ + તિવ્
પા વિશેષ : 0 મણ કેમ કહ્યું? (1) રુઢ #ાત (૨-સ) દૃઢું ધ્યેત્
રુમ દરજીત - આને કહે છે. મેં મારા. શબદ છે (-સ) દૃઢ * * તું (૪-હ્ય ઢામ્ય
0 અવ્ય વજન કેમ કર્યું ? (પ- અ) ઘ જામ્ય (૬–) ફુટુંtival
સ્વર ઈતિ- ચંને ઇચ્છે છે. શ્વ૨ અય છે. * આ રીતે દશે કાળના રૂપે કત' રિ મુજબ સજવા
ક્ય માં ન કાર નિ ૪૩/૧૧ર સૂત્રના વિશેષણ જ અનુવૃત્તિ :- તુ o ૩/૪/૧૧ થી ટ્રછાયામ 50 *વન માં કાર ના સામાન્ય ગ્રહણને માટે છે ધ વિશેષ :- 0 દ્વિતીયાન્ત કેમ કહ્યું ? ! જેમ
જેમકે ક્યા વા ૪/૩/૮ : પુત્ર: એકલે પુત્ર-પુત્ર પ્રથમાન છે માટે વાસ્થ ન લાગે 0 ઝાતુ: પુરિત મા ... કેમ ન થયું ?
(૩) નિ ૪/૩/૧૧૨ #રવાત - બીજાની અપેક્ષા સાથે બીજાને એકઈક | વૃત્તિ : મવર્ષાસહ્ય જનઃ સ્થા ! ભાવ અનુભવે શક નથી માટે wiણ્ય ન લાગે पुत्रमिच्छ ते पुत्रीयति ।४। अपुत्रीयीत, अपुत्रीयिष्टाम्।५। 0 સુત્રમાં વિષે લખ્યું તે વિકલ્પ પક્ષમાં વાક થાય | પુત્રીકામra દ્દિા પુત્રીના ૧૮ી પુત્રીયિાતિ તેમ સમજવું.
ક વૃર્થ :- બ વર્ણન નામનાં એ કે મા 0 અન્ય ઉદાહરણ :
ને વાન્ પ્રત્યય લાગે ત્યારે હું થાય છે. પુત્ર રૂછતે પુત્રાતિ - પુત્રને ઈચ્છે છે ક્રિાતિ - શું છે કે છે | પુત્રીતિ (ધા ૨-15 ૫ ૧૨) પુત્રને ઈચ્છે છે. થરાજા રિ-યશને ઈ છે : #ાતિ-વાણીને કહેછે | 0 પુત્ર + + રૂાન્ + તિમ્ = (આ સૂત્રથી છું થતાં) ૧૭૬ર) પુત્રી + + ત = પુત્રી + [ + મતિ (
સુ ઘારે
૨/૧/૧૧૩ થી ય લે છે) પુત્રીતિ ' (૨) અમરગાન વાન ૨ ૩/૪ોર૩
0 (૨-૩) પુત્રવેત્ વગેરે રૂપે કર્તરિ મુજબ સમજવા * સૂવપૃથ) :- મન – મથાત જન્ ૨ – (જુઓ પરિશિષ્ટ) • ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ • • સ અન9 - કું: (૨) અવળથ...૪/૩/૧૧૧ * નોધ - નધિત સતર રૂપને જ અભ્યાસ કરવા ૫૦ - ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ૦ ને છે પ્રેરક વગેરે પ્રક્રને નહીં.
| ‘વવ...મધ્યમવૃત્તિ માં ૨, ૫ .
વાસ કરવા \ કામ