Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 03

SR No.: 005137
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 310
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 20 MB

Page 51

અભિનવ લઘુપ્રક્રિયા
૩૬
0 મુખ્યાતિ ધાતુ ક્રમાંક ૧૧૭૫ થી ૧૨૪૧ ( મા ગણ - ૪ વિદ્યાવિ ગણુના પેટા ગણુ છે )
વૈધુ - 4 + વધૂ + X + ર્ - વાવત્ તે ખેલ્યો, ા શૈષવૃત્ત :- વવત્ - ( -૫ ત્રીપુએ વ. ) પુષ, રજૂ, ટ્, બ્રિર્, વિર્, મિત્, વિદ્, ક્ષુલ્લૂ, | વ+ન્યૂ+=વવર્+=વવાનૂ+ગ=વવાનું- તે પડયો. શુભ્રૂ, ધૂ, વિદ્, 1, 2, Ü, તૃ, દ,
યુ, શુ, યુ, વ્, જીવ, ,િ ', મ, જી, મ્, તેમ, ન, શૂ, મગ, ત્રશૂ, વા જ, પૂ, ક્રૂ, જૂ,, જૂ, દ, ચ, ન્યુર્, પ્યુમ્, પુણ્, વિમ્, કુલ્લૂ, અમૂ, યમ્, મ, તમ્, સ્ વસ્, વુર્, મુખ્, મસ્, રામ્, મ, તેમ, श्रम्, भ्रम्, क्षम्, मद्, क्लम, मुह, द्रुहू, ष्णुहू, हि 0 Øઅનુબ ધવાળા ધાતુ પ્રયાગાનુસાર જાણવા. [૭૩૪ ]
નય
(૮૪) યય સૂચવત: શ્વાોપવઘ્નમ્ ૪/૩/૧૦૩ | * સુત્રપૃથ :- શ્રુતિ અમૂ વજ્ર વત: - ૨૪ મ્ય वोच पप्तम्
* વૃતિ :- હાં ચતુર્ભાŕજી રે યથાસદ इति पप्तादेशे अपतत् अप्तताम् अपतन् पपात् ६
5 નૃત્યથ :- અર્ પ્રત્યય લાગ્યા હોય ત્યારે ધિ ના શ્ર, ત્રી નું અથ, વ તુ વાજા અને વત્તું વન્ થાયછે. (પ-૪) પત્+વિ (ત્) = અવતંત્ તે પડયા. સ્ ને ( સૂત્ર ૮૩ થા) મટ્ટુ લાગશે કેમકે ધાતુ વસ્તુ છે. અને આ સૂત્રથી વણ્ આદેશ થશે,
અનુવૃતિ :- નોન શ્ વારિયા િ
ન્યાય: ફ્યુઃ
(૮૫) અનવેશાયેરેજ ૫-૪નમધ્યેડત: ૪/૧/૨૪ [૭૩૫] * મુત્રપૃથ :- અન્ ન આવેશદ્વાન – मध्ये अतः
* વૃત્ત :- અવિŘક્ષા સેથવેશ: પાડિમાવેશ વિ र्घातुस्तत्संबंधिनाऽकारस्यासंयुक्तव्यञ्जनमध्यगतस्य स्थान तु दिः । प्राक् तु स्वरे स्वरविघेरिति कृतमति द्वित्व निवर्तते इत्यर्थः । पेततुः । पेतुः । पेतिथ ६
|
पत्यात् ७ । पतिता ८
સાથ]વાત્રિ | – ગતિ । પ્રશિનતિ ૪
માં વૃત્ત્વ :- અવિત્ પરાક્ષા અને સેર્થવ્ (ૐ + થર્ ) પ્રત્યય લાગ્યો હોય ત્યારે જે ધાતુને આદિમાં કાજ આદેશ થતો ન હોય તે ધાતુના બે અસ યુક્ત વ્યંજનની વચ્ચે આવેલા સ્વરરૂપ ૬ ને TM થાયછે. પછી દિર્ભો થતો નથી. (પહેલાં સ્વરવિધિ કર્યા પછી પણ દિર્જાવ ન થાય તે અથ છે.) 0 શ્વેતતુ: - પરેલા ત્રી પુ. ક્રિ. વ. અતુલ્- આ સૂત્રથી અને છુ થતાં પે+અનુર્ ર્પતતુઃ તે બે પક્ષા હતા. 0 વેતુઃ પરેક્ષા ત્રી પુ. બ. વ. વર્તે = રજૂ 0 શ્વેતથ: પરાક્ષા ખી. પુ. એ. વ. વતૅ + થવ્
( સ ટ્ટ ટ્ટ રેક્ષાયાઃ ૪/૪/૮૧ થી ટ્) पत् + इ + थ = पेतिथ
* અનુવૃત્તિ :- અવિપક્ષા સેવાઃ ૪/૧/૨૩
-
વિશેષ :- 0 ત્ર ૮૩ માં અર્ પ્રત્યયનું વિધાન કયું". અદ્યતની ના આ એક પ્રકાર છે એટલે જ્યાં અર્. લાગે ત્યાં સિઘ્ધ પ્રત્યય (સિનદ્યતન્યામ ) ન લાગે .. હૈમ સ ંસ્કૃત પ્રવેશિકામાં અદ્યતની ના છ પ્રકાર બતાવેલ છે. (૧) સેટૂ સિક્ (૨) અનિર fસર્ (૩) અનિદ્ સ (૪) પરÊપદી ૬-૪-તિ (પ) પરઐ- | ૫૬ મા લેાપ (( મનૢ (૭) : (4) પ્રવેશિકા મધ્યમાં ખાસ જુએ
મૈં વિશેષ :- 0 આદેશ કેમ કહ્યું ? મન્ વમળતુઃ – તે બે ભણ્યા અહીં ! ના વૃ આદેશ થયા છે અસંયુક્ત કેમ કહ્યું ?
ป
|
0
તા – તતલનુઃ તે બે બેલેટ્ટે. તથ્ ધાતુમા સંયુક્ત
વ્યંજન વચ્ચે ત્ર છે.
0 * કેમ શું ?
0 ધાતુઓ :
दिव्
0
(*) ધિ-તિવ્રુન્દ્રયોઃ - સૂઝવું 1-વાદિ પરÖ- 997 | (મા) અસૂર્વે શેરો—ફેંકવું ૪-દિવાદિ પરૌં 1221 ( ૬ ) વર્ષ –માળે ખેલવું ૧-વાદિ પરઐ-1096 0 ઉદાહરણ :
શ્રિ - ત્ર + f* + ગટ્ટ + ત્ - ઋૠતુ તે સૂઝી ગયેા
વિવિતુ: તે એ રમ્યા અહીં ત્ર નહીં પણુ રૂ છે.
ઋત્રિય કેમ કર્યું ?
अहं पपच - અહીં નવૂ પ્રત્યય છે.
1
શેષવાર્તા ઃતે પડે
-
(૭-મ.) ત્રી. પુ એ. વ.
पत्यात्
0 ની વગેરે ત્રણે કાળમાં સાયરિતા..૪/૪/૩૨
સીધાં જ પ્રત્યે લાગે