________________
વાય: પરૌપદ્દિનઃ
માં વૃ -: આ સતિ (વત માના) વગેરે વિભક્તનાં પૂ`ના નવ-નવ પ્રત્યે તેમજ (કૃદન્તના) રતુ અને ધ્વસૢ પ્રત્યયેાની પરખૈપદ સંજ્ઞા
થાય છે.
વિશેષ :- ૦ાત્રાનાવતિ તુ સહ્યા
૭ ધાતુપાત ;- ગણ - (૧) સ્વારિ માં ક્રમાંક ૧ ૫૮૫ ધાતુ પૌંપદી છે.
n
પ/ર/ર૦ થી રાતૃ પ્રત્યય
(૪) સતિ ૫/૨/૧૯
0 તંત્ર મુદ્દાની દ્યૂતુ ૫/૨/૨ થી વસ્તુ પ્રત્યય
0 માર્ચે નવ :- કુલ ૧૮ પ્રત્યયા સાથે આવશે જુઞા | * વૃતિ -: આરા સમાપ્તયસ્તુવિષયઃ શ્વાસ મન્
मनस्र्था वर्तमाना स्यात् ।
સુત્ર : ૪) તેમાંના પહેલાંના નવ-નવ પ્રત્યયા તે આદ્ય –તેને પસ્મૈપદ સમજવા અને પછીના નવ તે આત્મતપદ સમજવા
A વત માના ૩/૩/
परमैपदानि
ર . .
અન્ય, શુક્ષ્મદ્, અમાન્ ત્રણે અનુક્રમે ત્રીજો, પહેલા પુરૂષ તરીકે વ્યવહારમાં પ્રચલિત છે. તેજ રીતે નાંખ્યા છે.
થી
Jain Education International
3qq =
0 યુમ ્ = ડ્રાય તે
0 અમદ્ =
ત્રીજો પુરૂષ = જે પુરૂષ
તું - તમે
પહેલા પુરૂષ = પેાતાને માટે હુ આપણે
[948]
आते असे
आ
मिव् वस् मस्
ए वहे महे
શૈષવૃતિ:- (૧) પાળિાનાનો ચામનેવવમ્ ૩૩/૬૦ વમાના વગેરે દો વિભુંટતા ખાકી રહેલા નવ-નવ પ્રત્યયા અને (કૃદન્ત ના) જાન્-આના | પ્રત્યયાની આત્મનેપદ સંજ્ઞા થાય. [૪૫૯]
થયા નથી તેવા વસ્તુ
વિષય તે કાળ. તેને “મમ્ વૃત્ત્વ :- આરંભ થયે છે. પણ પૂછ્યું” વત માન કહેવાય છે. વર્તમાન બનાવને સૂચવતા ધાતુથી વર્તમાન કાળ અર્થમાં વતમાના ના પ્રત્યે લાગે, * અનુશ્રુતિઃ– મે ૨ વત માના ૫/૨/૧૬ થી વર્તમાના (૩) ત્રાણિ ત્રીવયુઘ્નવિ ૩/૩/૧૭ * સૂત્રપુથ ઃ- ત્રીશ ત્રી અન્ય યુટ્ મૈં વિશેષ :- ૭ પ્રત્યયામાં ‘વ્’ત્ છે * વૃત્તિ:- સર્યામાં ત્રિપતિમાં શ્રીળિ મીન્ટેજ-ટ્વિ-મદુ- | પ્િ ચિત્ ૪/૩/૨૦ સૂત્ર માટે વિક્ પ્રત્યયેા કર્યા છે वचनान्यन्यदर्थे युष्मदर्थे ऽस्मदर्थे च यथाक्रमं स्युः । 0 વર્તમાન કાળ ચાર અ માં સમજવે *1
[૫૩]
अस्मदि
ૐ ઘૃત્ય :- સવ" (વર્તીમાના વગેરે દશ) – (૧) પ્રવૃત્તોપરત :– જેમકેન્દ્વમણુાં છત્ર ધાત કરતો નથી. વિભક્તિના ત્રણ ત્રણ વચના અનુક્રમે એવચન | (૨) વૃત્તાવિરત :- આ કુમારે રમે છે. બહુવચન ત્રણે * અન્ય (ત્રીજો પુરૂષ) | (૩) નિત્ય પ્રવૃત્ત ઃ- પવ'તા ઉભા છે.
દિવચન
*
યુમદ્ (બીજો પુરુષ) અમદ્ (પહેલે પુરૂષ) ના સમજવા (૪) સામીપ્ય :- આ હું આવુ છું એટલે કે આખે
અથવા આવીશ
. .
ખીજે,
અઠ્ઠી પણ
.
તે, તે
તિવ્રુતમ્ અન્તિ सिव् थस् थ
= જેમની સાથે વાત થતી
। વિશેષ :- 0 પ્રારભમાં જણાવ્યા મુજબ ભક્તિ દશ છે. વર્તમાના, સપ્તમી, પાંચમી, કુલ શૈષવૃત્તિ :– (૨) વત માના ૩/૩,૬ નીચે મુજબ હસ્તની, અદ્યતની, પરાક્ષા, આશી:, શ્વસ્તની, ભવિ− | વ’માના વિતના પ્રત્યયો છે. વ્યતી, ક્રિયાતિપત્તિ – તેના ત્રણ વચને, ત્રણ પુરૂષ | પુરુષ એ.વ વિ. – તે સમજવા સૂત્ર : ૪ માં વતમાના માં જણાવ્યા મુજબ જોવા જેમકે :
૧.વ.
-M
ત્રીન મા રમ અન્તિ श्री शिव्थस् थ પહેલા મિત્ર वस् मस् દા.ત. નમતિ * હીનમૂ ધાતુને તે નમે છે’
અન્યર્ (ત્રીજો પુરૂષ) એ.વ.
વ્િ, દ્વિ વ. :- સ્
महे
બ.વ : અન્તિ
आत्मनेपदानि
For Private & Personal Use Only
ते
से
૩
મે,વ.િવ.ખ.વ.
आते अन्ते
आथे ध्वे
ते
से
ए व
૦ ૦ . . . . . .
* 1 ચાર અથ :- હૈમપ્રકાશ ઉત્તરા
.
.
. ..
- પૃ. ૪૭૭
* 2 વમાના ની જેમ દશે કાળના અલગ અલગ
પ્રત્યયે આગળના સૂત્રેામાં આવશે.
www.jainelibrary.org