Abhinav Hem Laghu Prakriya Part 03

SR No.: 005137
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Abhinav Shrut Prakashan
Publication Year: 1987
Total Pages: 310
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Grammar
File Size: 20 MB

Page 139

१२४
-
xxxxx
स्वाहि वगैरे गए : ५ ना धातुओ के तेने इनु (विरण) प्रत्यय लागेछे.
0 धातु :- परस्मैपट्टी - 1295 थी 1312, स्वात्मनेपट्टी - 1313 - 1314, उभयपछी 1286 - 1294 કુલ ર૯ ધાતુએ છે, સામાન્યથી પહેલાં પરૌપદી ધાતુઓ હોય, પણ આ ગણમાં પ્રથમ उभयपदी धातुओ। छे... स्वादि गएन। अनुबंध ट् छ.
0 पुंगूढ़ अभिपेवे (सु) मंथन
સામરસ કાઢવા ઉભયપદી 1286
(१) स्वादेः नुः ३/४/७५
* वृति :- स्वादेः कतृविहिते शिति धनुः स्यात् । उश्नरिति गुणे, सुनोति । सुनुतः सुन्वन्ति ।
फ नृत्यथ :- स्वादि (गष्य : ५) धातुमने कारी प्रयेोगभा शित् णना प्रत्ययो लागे त्यानु (नु - विहर) प्रत्यय थाय छे. - उश्नो: ४ / ३ / २थी गुष्य थत सुनोति - ते सोमरस माटे छे. सु+ति सु+श्नु+तिव्= सु+ना+ति
★ अनुवृति ( २ ) कर्तयनदभ्यः थी कर्तरि
સ્થાયઃ
( 1 ) क्यः शिति थी शिति
विशेष :- 0 कर्तर्यनद्द्भ्यः शब् १/४/७१ शब्ने महले इनु अत्यय हरवा या सूत्र मनावे छे. () इनु भां शू - शितू हा भाटे ऐ.
[८3८]
(२) वम्यविति वा ४/२/८७
| शेषवृत्ति :- ( १ - व ) परस्मै - सुनोति, सुनुतः सुन्वन्ति सु + नु + अन्ति सु + न्व् + अन्ति
-
* सूत्रपृथ० :- वमि अविति वा ★ वृत्ति :- असंयोगात्परस्य प्रत्ययस्य उतो लुगू वा स्थान अविति वादौ मादौ च परे । सुन्वः / सुनुवः । सुन्मः / सुनुमः | १|
सुनुयात् |२| सुनातु / सुनुतान् । असंयोगादेरिति हे लुकु सुनु / सुनुतानू सुनवानि । ३ | असुन त् |४| धूगु सुस्तो. रितीटि असावीत् ५। सुषाव | ६ | सुयात् । ७ | सोता | ८ | सोध्यति ९ । सुनुते / सुन्वा ते सुन्वते । सुन्व हे / सुनुवहे १ | सुन्वीत २ | सुननाम् सुनवै । ३ । असुनुत |४| असेोष्ट | ५ | सुषुवे |६| से, पीष्ट |७| सोता |८| साध्यते |९| असोष्यत | १०|
ધાતુથી પર પ્રત્યયના ૩ ને પ્રવિત્ર એવા ય માહિ મૈં કારાદિ પ્રત્યય લાગતા વિકલ્પે લેપ થાયછે. જેમકે ( १ व ५५) सु + नु + वस् सुन्वः पक्षे सुनुवः सु + नु + मम् = सुन्मः पक्षे सुनुमः ★ अनुवृति (1) असंयोगाद् ओ: (२) अतः प्रत्ययाक ४/२/८५ लुक विशेष :- 0 अचित् ! महाराष्यवित् छे
0 संयोग ? तक्ष्णुवः भन्ते संयोग
-
0 उतः मह्यु ? क्रीणीमः समे परीही छीखे ई २७. 0 પૂર્વ'ના છો: પાંચમી છે તેની અહીં ષષ્ઠી ય તે 'अर्थवशाद् विभक्ति परीणाम था थ
-
+
0
*
અભિનવ લઘુપ્રક્રિયા
शेषवृति :- ( २ - स ) सुनुयात् (पं) सुनोतु (गुष्य) पक्षे सुनुता सुनु+हि = असंयोगादाः ४ / २ / ८६ थी हि मोष पक्षे तात सुनुतात्
( ४-६ ) असुनोत् - सु+नु+दिव् = (गुष्य) सु+ना+त्= ( अटू भागम) असुनोत्
(५-अ ) धूगूसुस्तोः परस्मै ४/४/८५ थी इट् असावीतू= अ+सु+इ+सिच्+ई +त् = सिचि परस्मै ४ / ३ / ४४ था वृद्धि अ + सौ + ई + तू = अ + साव् + ई + तू, असाविष्टाम् (१-प) सुषाव सु + जव् = सुषु + णव् = सु णव् = सुषाव् + अ 0 अन्य ३यो वृत्ति मुल् आत्मने :- ( 1-) सुनुते तथा गुष्य यशे. (५-अ ) असेोष्ट બાકી ૬ થી ૧૦ કાળના રૂપે વૃત્તિ મુજબ
आत्मने भां अनिट्
-
=
[630]
...०० ०
प्रवृत्त्यर्थ :- अन्ते संयोग न होय तेवा । * अर्थवशाद् - न्याय १३, ५. १३
००.००
०