________________
૧૧૬
સમાધિ: મરણ
વખત મરણ વેદના સહી. અત્યારે હવે તું મરણપથારીએ પડેલે છે તે સમતાભાવે દુઃખ સહન કર.
વાયુકાયામાં શીત–ઉષ્ણ વાયરાના પરસ્પર મેળાપથી મરણને પામે. વનસ્પતિકાયમાં છેદન–ભેદન–દહન પીસણ વગેરે પ્રકારે મરણ પામે. ત્રસકાયમાં જીવતો જ બીજા વડે ખવાયે,ઠંડી ગરમીથી બાળમરણ પામ્યા.
ત્રપણુમાં ડુકકરના ભાવે પત્થરોથી રણમાં હણાયે, હરણના ભાવે બાણથી ભેદાય, સિંહ વડે સાંધા, હાડકાં, અવયવો તડતડ શબ્દ કરતાં મરાયે. આવી અનેક વેદનાઓ તે પરાધીનતાથી સહન કરી છે તે અહીં હવે સમભાવે સહન કર. - તિતર, કબૂતર, શિયાળ, મેર, પશુ-પક્ષી ભવમાં હે જીવ! ઘણી વખત તારા બાળમરણ થયાં. દીવાની શીખાને નિર્મલ રન માની પતંગિયા પણામાં કર્યો. માછલીના ભવે ગળામાં તાળવા પર કાંટો ભેંકાય ને મૃત્યુ પામ્યા. ભમરાના ભાવે ગંધની લેભે કમળ પર બેઠે હાથી આવીને ચાવી ગયો. વધુ કેટલું કહું? જે જે નિમાં જન્મે ત્યાં અને વેદના સહન કરી? તે હાલ હવે આવેલી વેદના સમ ભાવે સહન કર અને પંડિત મૃત્યુ પામ?
નરક ગતિમાં કરવતથી કપાવાની, કુંભમાં પરમાધામી સાંકડા મુખમાંથી ખેંચે તેની, કાંટાળા વૃક્ષો પર બેસાડે, અશુચિથી ભરેલી વિતરણ નદીમાં વહેવું પડે, અણીવાળાં ગરમ પથ્થર પર ચાલવું પડે આવી અનેકાનેક વેદના નરકમાં ૩૩ સાગરોપમ લાંબા કાળ માટે સહન કરી. તે પછી અહીં ક્ષણવાર વેદના કેમ સહેતા નથી ?
દેવલોકમાં ઘુઘરીવાળા શબ્દો કરતાં કંદરા પહેરેલી દેવાંગના છેડી તો હવે આ અશુચિયુકત સ્ત્રીમાં મેહ ન કર. વજા-હીરા નીલમની કાંતિવાળા શ્રેષ્ઠ દેવ વિમાને છેડ્યા તે હવે આ જૂના મકાનમાં શું મુંઝાવું ? રત્નના ઢગ–મણું મોતીને મૂક્યા તે આ અસાર નાશવંત વૈભવમાં શું મુઝાવું ? દેવીના અંગ સ્પર્શ સમાન દેવ દળે છોડયાં તો આ કંથાને શું યાદ કરવી ? પુષ્પના પરાગથી શોભતું શરીર છોડયું પછી આ ઘડપણવાળા શરીરમાં શું મમતા ધરવી?
આટલું વિચારી પાછા દેવલોકનું નિયાણું ન કર, જે મળવું હશે તે જ મળશે. જીવન સાથે માત્ર પુણ્ય પાપ જ જવાના છે. આનાશવંત શરીર અહીં જ પડી રહેશે. મને ઠંડી ન લાગે તેમ માની ગરમ કપડાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org