________________
soo
અને નીલેશની આવડત વિશ્વને પટેલ અટકધારી એક માત્ર પ્રથમ હાર્ટસર્જન આપ્યો છે. શ્રદ્ધા અને સંસ્કૃતિની સાચવણીના આચારધર્મી
સનત વ્યાસ બારડોલીનો એ બ્રાહ્મણપુત્ર. ૧૯૭૨માં કેનેડાની ધરતી પર ઊતર્યો. ૧૯૮૨માં એક દશકા પછી યુ. એસ. એ.માં વસ્યો. સત્તાવીસ વર્ષમાં તેણે પારકી ધરતી પર અત્યાર સુધીમાં પ00 કરતાં વધારે સત્યનારાયણની કથા કરી છે. સો કરતાં વધારે હિન્દુ પદ્ધતિનાં લગ્ન કરાવ્યાં છે. એમણે કરાવેલાં લગ્નો ૯૫ ટકા જેટલાં સફળ બન્યાં છે. બાકી અમેરિકામાંના ૪૦ ટકા જેટલાં લગ્ન છૂટાછેડામાં પરિણમે છે. બેબી શાવર, ખાતમુહૂર્ત, વાસ્તુ, પૂજા વગેરે હજારો ધાર્મિક વિધિ કરાવી છે. સેંકડો બાળકોનાં નામની રાશિ જોઈ છે. પશ્ચિમી જગતમાં યજમાનવૃત્તિના સહારે જીવનાર બ્રાહ્મણોનો મને પરિચય નથી. યજમાનવૃત્તિને પોતાના જીવતરનું સાધન બનાવવાને બદલે સામાની શ્રદ્ધાની ટેકણ લાકડી બનાવવાનું કામ અઘરું છે.
ટોરેન્ટો પાછા આવીને વેલ્ડીંગમાં કામ કર્યું. જિંદગીમાં આવું કામ કર્યું ન હતું. આંખો બગડે તેવું લાગે. છતાં ત્રણેક દિવસના કામમાં તાત્કાલિક ચાલે એવા પૈસા મળ્યા. આ પછી ફરનીચરના કારખાનામાં કામ લીધું. ઓશીકું ઉચકતાં થાક લાગે એવા દેહવાળા તેમને ટ્રકમાં એકલા હાથે સોફા મૂકવાના થાય. વજન ઊંચકવાનું થાય. આવું કામ પંદરેક દિવસમાં છોડ્યું. એક ફાર્માસ્યુટીકલ કંપનીમાં ઇન્ટરવ્યુ આપવા ગયા. ઇન્ટરવ્યુ લેનાર મુંબઈ સ્થિત ગુજરાતી હશે. તેમને ગુજરાતી ધારીને સનતભાઈએ પોતાની લાચારી અને દશા વર્ણવી. વાત કરતાં કરતાં જ રડી પડ્યા. નોકરી મળી. પાંચ વર્ષ રહ્યા. ૧૯૭૪માં ભારત પરણવા ગયા. પ્રવીણચંદ્રભાઈ નામના બારડોલીના બ્રાહ્મણ ડૉકટરની ગ્રેજ્યુએટ પુત્રી પ્રતિમાને પરણ્યા. સનતભાઈને વૈદ અને ડૉક્ટર સાથેનો નાતો ચાલુ રહ્યો. દાદા ઇચ્છારામ વૈદ હતા. માતા શ્રી કાન્તાબેનના પિતા જમિયતરામ પણ વૈદ હતા. પરણ્યા ત્યારે ખ્યાલ પણ નહીં હોય કે પુત્ર કેયુર અમેરિકામાં ડૉકટર બનશે.
- સનતભાઈ લાગણીશીલ જીવ. એમને જીવનમાં ડગલે ને પગલે નિઃસ્વાર્થભાવે કામ કરનારા મળી રહ્યા હતા. તેમણે ભીખુભાઈને કહ્યું, ‘તમારું કામ થતું હોય તો હું કથા કરીશ.” સનતભાઈએ આ પહેલાં ક્યારેય કથા કરી ન હતી. કથા પ્રસંગે હાજર રહ્યા હતા. પિતા પોતે કથા કરતા હતા.
પથપ્રદર્શક ટોરેન્ટોની જાહેર પ્રવૃત્તિઓમાં તેઓ આરંભક અને અગ્રણી બની રહ્યા. ફેડરેશન ઓફ ગુજરાતી એસોસિએશન (ફોગા)ની સ્થાપનામાં તે આગેવાન હતા. ગુજરાતી કલ્ચર સોસાયટીના તે સ્થાપક અગ્રણી અને મંત્રી હતા. ગુજરાતી ભાષા શિક્ષણ સમિતીમાં પાંચ વર્ષ ૧૯૭૯-૮૧ દરમિયાન એ મંત્રી રહ્યા હતા. આ સમયે સેવાભાવે ગુજરાતીના વર્ગોના આચાર્ય અને શિક્ષક બની રહ્યા. આ બધી સંસ્થાઓ હજી આજેય ચાલુ છે.
અમેરિકામાં આવ્યા પછી એમણે ફોર્ટ સ્મિથની આસપાસના સોએક માઈલના વિસ્તારમાં ગુજરાતીઓને કેન્દ્રમાં રાખીને ધાર્મિક અને સામાજિક પ્રવૃત્તિઓમાં આગેવાની લીધી. ધર્મના સંસ્કાર ટકે. નીતિમત્તા ટકે અને વધે તેવી પ્રવૃત્તિના ભાગરૂપે અશોક રણછોડ અને બીજા મિત્રોના સહકારમાં રહીને કૃષ્ણ ભજન મંડળ સ્થાપ્યું. આજે આ મંડળ પાસે અઢી લાખ ડોલરનું મકાન છે અને કોઈ દેવું નથી. - બારડોલીમાં હતા ત્યારે તેમણે આરંભેલો ઔદિચ્ય બ્રાહ્મણ વિદ્યાર્થી વિકાસ સંઘ ૧૯૬૮ થી ૧૯૯૯ સુધીનાં વર્ષોમાં વધીને સમૃદ્ધ થયો છે. તેમાં તેમણે મદદ કરી છે. આ વિદ્યાર્થી વિકાસ સંઘને લીધે સેંકડો વિદ્યાર્થીઓને પુસ્તકો અને આર્થિક મદદ મળતાં તેમનું જીવન સુધર્યું છે. બારડોલીની જે શાળામાં તે ભણ્યા હતા તેને મોટું દાન મોકલીને તેમણે ઋષિઋણ ચૂકવ્યું છે. પિતાના મરણ પછી પતિ પત્ની બંનેએ સતત સંયુક્ત કુટુંબની ભાવના જાળવવાનો આચારધર્મ બજાવીને પિતૃતર્પણ ચૂકવ્યું છે. વધારામાં જે દેવે પૃથ્વી પર મોકલ્યા તે દેવને ખુશ કરવા
જ્યાં છે ત્યાં રહીને માનવકલ્યાણ માટેની અવિરત પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ રાખીને દેવઋણ અદા કરે છે. આમ ઋષિ ઋણ, પિતૃ ઋણ અને દેવ ઋણ ચૂકવવાની તેમની પ્રવૃત્તિની વણઝાર વણથંભી છે.
ફોર્ટ સ્મિથની આસપાસ સો માઈલ જેટલા વિસ્તારમાં તેમની પ્રવૃત્તિનો પથારો છે. પત્ની પ્રતિમાને મોટેલ સંભાળવાનું સોંપીને ભાઈસા'બ જ્યાં આમંત્રણ મળે ત્યાં કથાવાર્તા અને ધાર્મિક વિધિ માટે પહોંચી જાય. ભણતાં ભણતાં પુત્રપુત્રી તેમાં મદદરૂપ થાય છે. સનતભાઈનું ઘર મોટેલના બદલે મંદિર બન્યું છે. બ્રહ્મવૃત્તિની પ્રવૃત્તિ એ જ એમનો ધર્મ છે. યજમાન વૃત્તિની ટેકણલાકડીએ તેઓ શ્રદ્ધા અને સંસ્કૃતિનો આચારધર્મ પાળીને પશ્ચિમી દુનિયામાં અઢી દશકાથી પૌર્વાત્ય સંસ્કૃતિની જ્યોત જલતી રાખે છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org