Page Text
________________
પંથો જ આશરો લઈ
શોમાં ઓિ
જનસમુદાય પણ
લબિ નાણા ભંડાર હતો. સૌની ભાવના ઉત્તમ હતી કે આ વિશ્વને અધ્યાત્મના ધાગાથી બાંધવું. આથી ભારતની ભૂમિ પર ષિમુનિઓ, શ્રમણો, બ્રાહ્મણો, શાસ્ત્રજ્ઞ સૌએ ધર્મના સામ્રાજયને વિસ્તૃત કર્યું હતું. તેમાં જનસમૂદાય યથાશક્તિ તે સૌને અનુસરતો હતો.
તળના વહેતા વહેણમાં જાણે કળિકાળના ઓળા પથરાતા હોય તેમ પંથો અને વાદવિવાદો વધતા ગયા. તેમાં સંઘર્ષો પણ વધતા ગયા ધર્મને નામે ધર્મનો આશરો લઈ અધર્મ પ્રગટ થવા માંડયો. એ અધર્મે હિંસક યશોનું રૂપ ધારણ કર્યું. એ યજ્ઞમાં ઋષિઓ, ક્રિયાકાંડી, પ્રખર પંડિતો, વિપ્રો, તાપસો વગેરે જોડાયા હતા. તેમા ભોળો જનસમુદાય પણ ભળી ગયો. અને નિર્દોષ પશુઓ જીવતાં હોમાતા ગયા. તેમાં દૂષણ તો એ હતું કે પશુઓની પીડાનો સ્વીકાર કરવાને બદલે તેને સત્કાર્ય ગણવામાં આવતું. દેવદેવીઓને પ્રસન્ન કર્યાનું તે મહાન કાર્ય છે તેમ લોકોને સમજાવવામાં આવતું. તેમાં રાજા-પ્રજા વગેરે ગેરમાર્ગે દોરાતા રહ્યા અને માંસને પ્રસાદ તરીકે આરોગવામાં આવતું. તેને કારણે ધર્મક્ષેત્રમાં પણ લોકોનું માનસ વિકૃત થતું ગયું. તેની અસરથી માનવ માનવમાં ઊંચ-નીચના ભેદ પેદા થયા.
ધર્મની ધરા પર ખેલાતા આવા હિંસક અને કુરતાભર્યા કર્મથી, ધર્મની ભાવનાઓમાં ઊધઈની જેમ સડો લાગી ગયો. જેમ કોઈ નવું વસ્ત્ર અકબંધ પડ્યું હોય ત્યારે સુંદર લાગે પણ અંદરના પડમાં ઊધઈના કીડાનું કોતરામણ પૂરા વસ્ત્રને જર્જરિત કરી નાંખે. તેમ ભારતની અધ્યાત્મની ભૂમિમાં ધર્મના સ્થાનોમાં આવી દશા થતી ગઈ.
જો કે આજે ધર્મના સ્થાનો વિસ્તરતાં જાય છે. ઘર્મ પ્રચારકેનો પ્રસાર વધતો જાય છે. જનતાની ભીડ તે દરેક સ્થાનોમાં જામેલી હોય છે. છતાં ભારતમાં અધ્યાત્મનું સત્વ માનવના જીવનમાં સચવાયું છે, તેમ નિઃશંકતાથી કહેવું કઠણ પડે છે. જો કે દરેક કાળે બહુરત્ના વસુધરાને ન્યાયે, મહાત્માઓ કે યુગપુરુષો પ્રગટ થતા રહે છે અને ધર્મને રક્ષણ આપે છે. છતાં આજે ભારતના માનવમાં માનવતાના દર્શન દુર્લભ થયાં છે.
૩૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004905 |
| Book Title | Labdhitana Bhandar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sunandaben Vohra |
| Publisher | Sunandaben Vohra |
| Publication Year | 1992 |
| Total Pages | 210 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |