________________
અર્થ: પ્રભુ, અત્યાર સુધી હું મોહદશામાં હતી પણ હવે મને તત્ત્વના વિચારો આવે છે. તે પ્રાણનાથ ! હવે હું ચોક્કસ વીતરાગતાને આદરીશ.
સેવક પણ તે આદરે રે, તો રહે સેવક મામ, મનરા.
આશય સાથે ચાલિયે રે, એ હિ જ રૂડું કામ. મનરા. ૧૫
અર્થ: આપની સેવક પણ આપના જેવી વીતરાગતાને સ્વીકારીશ અને તેમ કરવામાં જ આ સેવકની મર્યાદા સચવાશે. આવા આશય સાથે જ ચાલવું તે મારા માટે યોગ્ય કાર્ય છે.
ત્રિવિધ યોગ ધરી આદર્યો રે, નેમનાથ ભરથાર, મનરા.
ધારણ પોષણ તારણો રે, નવ-રસ મુગતાહાર. મનરા. ૧૬
અર્થ: મન, વચન અને કાયના મારા ત્રણે યોગથી હવે હું શ્રી નેમિનાથજીને "મારા પતિ તરીકે સ્વીકારું છું. તે મારા નવે શૃંગાર રસના મીતીના હાર છે તેમજ મારા આત્મતત્ત્વનો ધારણહાર, પોષણહાર તથા તારણહાર છે.
કારણ-રૂપી પ્રભુ ભજ્યો રે, ગણ્યો ન કાજ અકાજ, મનરા. કૃપા કરી મુજ દીજીએ રે, આનંદધન પદ રાજ. મનરા. ૧૭
અર્થ કારણરૂપી એટલે નિમિત્તભૂત થયેલ ભગવાન નેમિનાથને હું ભજું છું અને તે ભક્તિમાં હું એટલી લીન થઈશ કે કાર્ય-અનાર્યનો ભેદ પણ મારા મનમાં રહેશે નહીં. માટે કૃપા કરીને પ્રભુ! મને આનંદધન પદ - મુક્તિનું રાજ્ય આપો.
નોંધઃ પ્રભુભક્તિ તો કારણરૂપ છે એટલે નિમિત્ત છે. ફક્ત પ્રયત્ન જ આપણો છે. આવા પ્રયત્ન ફરી રાજેમતી ભગવાન નેમિનાથ પહેલાં મોક્ષને પ્રાપ્ત થયાં.
આ સ્તવનમાં રામતીની નિરાશા તથા વિરહવ્યથા અનેક ઉપાલંભો, મેણાંટોણા તથા તાર્કિક દલીલો દ્વારા અવધૂશ્રીએ સુંદર રીતે વર્ણવી છે. તેનું રૂપક તરીકે બીજી રીતે વર્ણન કરવું યોગ્ય નથી. હકીકત તો એ છે કે સંસાર-ત્યાગી પરિવ્રયા લેવાનો શ્રી નેમિનાથનો નિરધાર એકતરફી જ હતો. તેથી દુન્યવી દૃષ્ટિએ રામતીનો આક્રોશ તદ્દન યોગ્ય હતો. પરંતુ તે જ રાજમતીને જ્યારે જ્ઞાન થાય છે કે જેને વીતરાગ દશા પ્રાપ્ત થઈ છે, અને જેની દષ્ટિ અનેકાંતની છે તેની પાસે દુન્યવી ન્યાયની અપેક્ષા રાખવામાં તેની
આનંદધન-સ્તવનો - સ્તવન-૨ ૨
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org