Page Text
________________
તવારીખની તેજછાયા
૧૪૫ એકવાર ફક્ત પાંચસો જેટલા દ્રમ છોડી જુગારી સિદ્ધ મૂળ નામ રામચંદ્રવિજય હોવા છતાંય વાદિદેવસૂરિ તરીકે જુગારમાં બધુંય ગુમાવી બેઠો, પણ હજુ નવો દાવ જીતવાની વિખ્યાતિ પામ્યા હતા. ઘેલછામાં બચેલી અડધી મૂડી જુગારમાં લગાડી દીધી અને તે
વાદિદેવસૂરિજીએ શાંતિથી આરાધના કરવા-કરાવવા એક છેલ્લો દાવ પણ હારમાં ફેરવાતાં, પૈસા અને પ્રાણ બેઉ બચાવવા
ચાતુર્માસ અહમદાવાદ જેનું નામ કર્ણાવતી નગરી હતું ત્યાં સિદ્ધ ભાગ્યો. ખુન્નસભરેલા મગજવાળા મિત્રોથી બચી માંડમાંડ ઘરે
નામના શ્રાવકની વસતીમાં કર્યું. પણ તેમને ખાસ વાદમાં ઉતારી પહોંચ્યો, ત્યાં મધરાતે માતાએ પણ જુગારીને જાકારો આપ્યો.
હરાવવા તે જ સમયે કુમુદચંદ્ર નામના દિગંબરઆચાર્યે કર્ણાવતી છેલ્લે તેની જીજીવિષા તેને જીવ બચાવવા બાજુના સાધુ જ ચાતુર્માસ માટે પસંદ કરી. વાદિદેવસૂરિજી વાદ-વિવાદની ભગવંતના ઉપાશ્રયે લઈ ગઈ. જ્યાં જ્ઞાની ગુરુભગવંતે જુગારીના
અનિચ્છાવાળા હોવાથી દિગંબરાચાર્યએ સરસ્વતી નામના લલાટે તેજસ્વિતા દેખી નિમિત્ત માત્રથી માપી લીધું કે સિદ્ધ
સાધ્વીજીને ખાસ ઉશ્કેરી વાદ માટે તખતો ગોઠવ્યો. છતાંય ચાલુ જુગારી છતાંય ભાગ્યશાળી છે, તેનું ભાવિ ઉજ્વળ છે.
ચાતુર્માસમાં શ્વેતાંબર સંઘમાં કોઈ અનિચ્છનીય ઘટના ન બને દેવગુરુના શરણે જનાર સિદ્ધની રક્ષા ગુરુદેવે કરી. કોઈ તેવી ભાવનાથી વાદિદેવસૂરિજીએ વાદ ચાતુર્માસ પછી અને તે પાસેથી પાંચસો દ્રમ લઈ અપાવ્યા ને સિદ્ધને જુગારીઓની પણ પાટણમાં રાજા સિદ્ધરાજ જયસિંહની સભા મધ્યે રાખવા ચુંગાલમાંથી મુક્ત કર્યો. ભયભીતને અભય મળતાં તે શાંત- સહમતિ આપી. પ્રશાંત બની ગયો ને ગુરુનો ભક્ત શિષ્ય બની ગુરુની સેવા
અનંત પાપરાશિના ઉદયે સ્ત્રીનો અવતાર તે માન્યતાના કરવા લાગ્યો.
આધારે દિગંબરાચાર્ય સ્ત્રીના મોક્ષને કોઈ રીતે માનવા તૈયાર ન ત્રાસમુક્તિ અને ભયમુક્તિથી ભાવિત સિદ્ધ સંયમસુખને હતા. જ્યારે શ્વેતાંબર મત મુજબ અનંત પાપરાશિના ઉદયે આસ્વાદવા દીક્ષા પણ લીધી. ચારિત્ર જીવનને સુખેથી વહન સ્ત્રીપણું પામનાર જીવ પણ મનુષ્યભવમાં હોવાથી પાપોદય વચ્ચે કરતાં પ્રજ્ઞા-બુદ્ધિ અને બાહોશી પ્રગતિ પામ્યા. અને અંતરમાં પણ પુણ્ય-પાપોનો ક્ષય કરી વીતરાગી બની અક્ષયસુખને પામી ઉગેલા વૈરાગ્યે તે જુગારીમાંથી અણગારી બનેલ સિદ્ધર્ષિ પાસે શકે છે તેવી પ્રરૂપણા જોરમાં હતી. બેઉ પક્ષે પાંચસોથી પણ વધુ વૈરાગ્યભર્યો ગ્રંથ સર્જાવ્યો જેનું નામ છે “ઉપમિતિ ભવપ્રપંચ પ્રશ્નોત્તર અને ચર્ચાઓ ચાલી પણ સ્ત્રીમુક્તિના પ્રશ્નનું સમાધાન કથા” જેની સંસ્કૃત ભાષા અને લેખનશૈલી આજેય અજોડ છે. ન થયું. અંતે વાદિવેતાલ શાંતિસૂરિજી મહારાજાની ઉત્તરાધ્યયન ૨૧ શાસ્ત્રવાદિતાની ખુમારીઃ વાદિદેવસૂરિ
સૂત્રની પાઈઅ-ટીકાના આધારે સ્ત્રીમુક્તિની ચર્ચા મૂકાણી જેના
સમર્થનમાં ચંદનબાળા, મૃગાવતીજી, પુષ્પચૂલા ઉપરાંત પરમાત્મા મુખ્યતયા પુરુષની કાયાથી જ કેવળજ્ઞાન અને મોક્ષની
આદિનાથથી લઈ પ્રભુ વાર સુધીમાં સ્ત્રી દેહે મુક્તિ જનાર સાધના શાસ્ત્રોમાં છે, પણ સ્ત્રીઓને પણ નારીદેહે કેવળજ્ઞાન અને
બ્રાહ્મી-સુંદરી, મરૂદેવામાતા વગેરેના દ્રષ્ટાંતો અપાયા. છેલ્લી બે મુક્તિ થયાના સત્યષ્ટાંતો પણ શાસ્ત્રીય છે. તેવો મત
ચર્ચામાં કુમુદચંદ્રનો પરાભવ થયો ને લોકમાનસ શ્વેતાંબરના શ્વેતાંબરોનો છે, જ્યારે દિગંબર મત પ્રમાણે કેવળીભુક્તિ
પક્ષમાં આવી બેઠું. (ભોજન) અને સ્ત્રીમુક્તિનો નિષેધ છે.
રાજમાતા મીનળદેવી જેઓ દિગંબર પક્ષમાં હતા તેમને તેમાંય સ્ત્રીઓના મોક્ષ બાબતની વાદ-વિવાદભરી ચર્ચા
પણ બાલમુનિ હેમચંદ્રાચાર્ય દ્વારા સ્ત્રી જાતિ માટે અપમાનજનક વિ.સં. ૧૧૮૧માં પાટણ મુકામે થઈ. જ્યારે ત્યાંના રાજા હતા
ચર્ચાઓનો ખુલાસો મળતાં તેઓએ દિગંબર પક્ષનો ત્યાગ કરી સિદ્ધરાજ જયસિંહ અને રાજમાતા હતા મીનળદેવી.
દીધો. વાદવિજય પછી સ્વયં સિદ્ધરાજ જયસિંહે વાદિદેવઆબુ નિકટના ભંડાર ગામના વીરનાગ પોરવાડનો પુત્ર સૂરિજીના માનમાં સંપૂર્ણ પાટણમાં વરઘોડો ફેરવાવ્યો. સૂરિજીના પૂર્ણચંદ્ર જેને માતા જિનદેવી તથા પિતા વીરનામે સપ્રેમ પોતાના માનમાં તેમના એક ભક્ત લાખો સોનામહોરનું દાન અનુકંપામાં ગુરુ મુનિચંદ્રસૂરિજીને સમર્પિત કર્યો હતો. અને વિ.સં. કર્યું. ચારેય તરફ શ્વેતાંબર મતનો જયજયકાર થવા લાગ્યો. અને ૧૧૫૨માં તે બાળમુનિ દીક્ષિત થઈ જ્ઞાનાભ્યાસમાં ખૂબ આગળ શર્ત પ્રમાણે હારનાર દિગંબર પક્ષે સંઘ સાથે દેશબહાર જવાનું વધ્યા હતા, તેઓ તે સમયે ચાલી રહેલા અનેક વાદમાં વિજય હતું, પણ તે છતાંય દિગંબરાચાર્યને વાદિદેવસૂરિજીએ દેશપામતા હોવાથી ગુરુદેવે તેમને આચાર્યપદ આરૂઢ કર્યા હતા અને ત્યાગના આગ્રહથી મુક્ત રાખી દિગંબરોનું ગૌરવ ન હણાય તેવી
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004514 |
| Book Title | Chaturvidha Sangha Tawarikhni Tejchhaya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 1028 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, History, & Society |
| File Size | 44 MB |