Page Text
________________
કરી.
૧૩૮
ચતુર્વિધ સંઘ રદ્દ થયાં અને મેતાર્યના નામનો ફજેતો થયો. મેતાર્યના આઘાતનો તે આનંદને ચિરંજીવી બનાવવા રાજવીએ ગઈકાલને પણ યાદ પાર ન રહ્યો. પણ હવે મનથી સ્વસ્થ થાય તેટલામાં ફરી મિત્રદેવે કરી લીધી. મેતાર્યને દેવભવનો કોલ-કરાર યાદ કરાવી સંસારત્યાગ કરવા
કારણ કે મોટાભાઈ ચંદ્રયશાએ હજુ છ માસ પૂર્વે જ ભલામણ કરી. લગ્નનો સમારંભ ભંગ કરાવી અપમાન કરાવ્યું,
વૈરાગ્યભાવની દીક્ષા લીધી હતી અને પોતે રાજા બન્યા હતા. હવે પુરું સન્માન થાય તો જ દીક્ષા લેવા વિચારશે તેમ જાણ
નીતિ-ન્યાયસંપન્ન રાજકાજ ચાલતા હતાં, પણ અચાનક દેહમાં
વિચિત્ર જ્વર પેદા થયો, જેથી આખાય શરીરમાં બળતરાને પીડા | ગમે તેમ ચારિત્ર માર્ગે મેતાર્યને લાવવા તેની કીર્તિ વધે તે થવા લાગી. ઔષધોપચારને વૈદ્યોની દવાઓ નાકામયાબ થતાં માટે મેતાર્યને એક એવો બકરો આપ્યો, જે હાજત કરી લીંડીના છેલ્લે રાણીઓએ રાજા નમિ માટે ચંદન ઘસવાનું સ્વયં ચાલુ બદલે રત્નો આપતો હતો. અલ્પ સમયમાં તે ચમત્કારની વાત કર્યું. તેમાંય રાણીના હાથના કંકણો ટકરાતાં જે અવાજ ઉત્પન્ન રાજા શ્રેણિક સુધી પહોંચી ગઈ. બકરો રાજાને આપવાની સામે
થતો હતો તે પણ સહન ન થતાં રાણીઓએ સૌભાગ્યનું એક જ મેતાર્યો શ્રેણિકની પુત્રી માંગી. વળતા શ્રેણિકે મેતાર્યની ઉચ્ચ કુળ
કંકણ રાખી બીજા કંકણો કાઢી નાખેલા તેથી વાતાવરણ શાંત ખાનદાની ચકાસવા ત્રણ કઠોર શર્તો મૂકી, જે ત્રણેયમાં મેતાર્ય
થયું. અને રાજાએ તે નજીવી ઘટનામાંથી પણ સજીવ ચિંતન કરી પાર ઉતરી જતાં મગધપતિએ પોતાની રાજકુંવરી મેતાર્યને
લીધું કે એકલપણું તે જ સુખનું કારણ છે. સંખ્યા વધવાથી જંજાળ પરણાવી. આમ મેતાર્યનું અપમાન ભૂલાઈ ગયું બલ્ક બધેય
પણ વધે છે. માટે ગમે તેમ એકલા જ સાધના કરવા નીકળી રાજપુત્રી સાથે લગ્ન થવાથી સન્માન થવા લાગ્યું.
જવું અને જો કાયામાં ઉદ્ભવેલો દાહજ્વર દૂર થાય તો સવારે બહુમાનની ઇચ્છા પૂર્ણ થયા પછી મેતાર્યને મિત્રદેવે ફરી ઉઠતાં જ પ્રવજયાનો પંથ લેવો. અને ખરેખર તે શુભ સંકલ્પ અને દીક્ષા માટે સલાહ આપી. પણ મેતાર્ય હવે સંસારસુખમાં રાગી શુભ સ્વપ્નના ફળથી રાજાનો રોગ ભાગી ગયો. બની દીક્ષાને કાલ ઉપર ઠેલવા લાગ્યો. આમ કરતાં ઠીક બાર
તરત જ મનની ભાવના પૂર્ણ કરવા રાજવીએ પુત્રને રાજ વરસ વીતી ગયા. પછી સંસારથી કંટાળી ચારિત્ર માર્ગ લીધો;
સોંપી દીક્ષા લીધી. નમિરાજા દીક્ષિત થયાં ને ઈદ્ર મહારાજા પણ પાછળથી મોહગર્ભિત દીક્ષા પણ જ્ઞાનગર્ભિત બની અને એક
બ્રાહ્મણનું રૂપ બનાવી તેમની પરીક્ષા કરવા આવ્યા. તેમના આકસ્મિક ઘટના વખતે પણ સમતા ટકાવી મેતારજ મુનિવર
વૈરાગ્યની ચકાસણી કરતાં પ્રશ્ન કર્યો કે બધુંય ભલાનું કાર્ય છોડી અંતકૃત કેવળી બની મોક્ષવધૂને વર્યા છે. તે જ ભવમાં મુક્તિને
સ્વાર્થના સુખ માટે દીક્ષા કેમ લીધી છે? ત્યારે નમિરાજાએ વરનાર ચરમભવી જીવોના જીવનમાં પણ કર્મસત્તા કેવું રાજ કરે
પરમાત્માનો પ્રવજ્યા પંથ સ્વાર્થનો નહિ પણ સર્વજીવોને તેનું આ દ્રષ્ટાંત છે.
અભયદાન આપતાં પરમાર્થનો માર્ગ બતાવ્યો. ફરી નવા પ્રશ્નો ૧૨ જ્ઞાન ગબિત વૈરાગ્ય : નમિરાજર્ષિ પૂછાયા ને નમિરાજાએ બધાયના સચોટ જવાબો આપી દીધા. રોજ દિવસ ઉગે છે અને રાત પણ પડે છે, પણ આજની
પ્રશ્નોત્તરી સુંદર હતી. રાત્રિએ બિમાર રાજાએ સ્વપ્ન દીઠું જેમાં ઐરાવત હાથી અને ઇન્દ્રદેવે બધાય પ્રશ્નોના સચોટ જવાબોથી તુ–સંતુષ્ટ થઈ ઉનંગ મેરૂ પર્વત ઉપર દૃષ્ટિ પડી, બેઉ સ્થાન દેખતાં જ રાજાને પોતાનું અસલ રૂપ-સ્વરૂપ પ્રકટ કર્યું અને તેમને અભિનંદન રોમહર્ષ થયો અને પછી તો તેના જ આનંદમાં દેહનો દાહજ્વર પાઠવ્યા. નમિરાજર્ષિના ઉત્કટ વૈરાગ્યની પરીક્ષા કરી ધન્યતા જ જાણે ઉતરી ગયો હોય તેવી સુખાનુભૂતિ પણ થઈ. દિવસ અનુભવી. ઘણી પ્રશંસા કરી ઈદ્ર તો દેવલોકે ગયા, પણ પાછળથી ઉગ્યો ને રાજા ઉડ્યા. શરીરની સુખાકારી હતી પણ મન સ્વપ્નના તે જ નમિરાજર્ષિએ વૈરાગ્ય બળે કર્મો ખપાવી કેવળી બની મુક્તિ વિચારોથી ઘેરાયેલ હતું. સ્વપ્ન ઉપર જ ચિંતવન કરતાં-કરતાં પણ મેળવી. પરમાત્મા મહાવીરદેવે પણ તે જ પ્રસંગ છેલ્લી વિચારોની શુદ્ધિ થતાં તેમને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન ઉપજી ગયું. અને દેશનામાં વર્ણવ્યો છે, જે ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં ગુંફિત છે. દેખાણું કે પોતે પૂર્વભવમાં સાધુ પર્યાયમાં હતા. સંયમ પ્રભાવે
૧૩ નમસ્કાર-ચમત્કાર-નમસ્કારઃ પ્રાણત દેવલોકના સુખો ગયા ભવમાં માણ્યા છે ને ફરી બચેલ પુણ્ય થકી રાજા તરીકે નવો જન્મ વીતી રહ્યો છે. એકસાથે બંધાય
અમરકુમાર દ્રશ્યો જ્ઞાનમાં પ્રકાશિત થતાંજ રાજાનો આનંદ અપૂર્વ બન્યો. પણ નવકારના નવ પદો, અડસઠ અક્ષરો, પ્રત્યેક અક્ષરો ઉપર
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004514 |
| Book Title | Chaturvidha Sangha Tawarikhni Tejchhaya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 1028 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, History, & Society |
| File Size | 44 MB |