________________
તવારીખની તેજછાયા
૧૧૯ પ્રભવ તેમની ટોળી સાથે એકદા રાજગૃહી પહોંચ્યો.
આવાસની બહાર ઊભેલા ૫૦૦ ચોરોએ દૂરથી પડઘો રાજગૃહીમાં શ્રેષ્ઠી ઋષભદત્તના મહેલમાં જંબુકમારના પાડ્યો : “અમારા સ્વામીની સાથે અમે પણ સંયમી બનીશું.” લગ્નની પ્રથમ રાત્રિની ઉલ્લાસભરેલી શાંતિ હતી. જંબૂકુમાર ૮ જંબૂકમારે સૌના વૈરાગ્યને પુષ્ટ કરતો ઉપદેશ આપ્યો. કન્યાઓને પરણીને આવ્યો હતો પણ તેણે તો શયનખંડમાં અનેક દૃષ્ટાંતો કહ્યાં. સૌનો મોહાનુબંધ ક્ષીણ થયો, દીક્ષાના માર્ગે વિલાસની જગ્યાએ સંયમસાધનાની વાતો માંડી હતી. કોડભરેલી સૌ ઉન્નત થયા. આઠેય કન્યાઓ સમક્ષ તેણે કહ્યું કે, “મારે દીક્ષા લેવી છે, મને સંમતિ આપો!”
વિ. સ. પૂર્વે ૪૭૦. પાંચમા ગણધર અને વિદ્યમાન એ સમયે પ્રભવ ચોર ઋષભદત્ત શ્રેષ્ઠીના આવાસે
સકળ જૈન સંઘના સદ્દગુરુ, પ્રભાવશાળી શ્રી સુધર્માસ્વામીજી પહોંચ્યો. આજે એને એવી લૂંટ કરવી હતી કે હવે બીજે ક્યાંય
પાસે આર્ય પ્રભવે ચોરસમૂહ સહિત દીક્ષા લીધી. તે સમયે તેમની ભટકવું ન પડે! તેણે અવસ્થાપિની વિદ્યા અજમાવી અને
વય ૩૦ વર્ષની હતી, જંબૂકમારની વય ૧૬ વર્ષની હતી. ઝડપભેર મહેલમાં ચઢી ગયો પણ આશ્ચર્ય! સાતમા માળના
પરિશિષ્ટ પર્વના ઉલ્લેખ મુજબ, જંબૂસ્વામીના દીક્ષા લીધાના એક ખંડમાંથી અવાજ આવતો હતો. એણે ફરી વિદ્યા અજમાવી,
બીજા દિવસે પ્રભવસ્વામીની દીક્ષા થઈ હતી. શ્રી પણ એ જ આશ્ચર્ય! એ ધ્વનિ ચાલુ જ હતો!
પ્રભવસ્વામીજી, પાંચમા ગણધર ભગવંત શ્રી સુધર્માસ્વામીજીના એનો અર્થ એ કે પોતાની વિદ્યા અહીં કામમાં આવી
શિષ્ય બન્યા હતા. નથી!
અપ્રમત્ત સંયમી, પ્રખર મેઘાવી, પ્રકાંડ જ્ઞાની અને ઉત્કૃષ્ટ પ્રભવે એ ખંડમાં કાન માંડ્યા તો વળી નવું આશ્ચર્ય,
પુણ્યશાળી એવા શ્રી પ્રભવસ્વામીજીએ, આર્ય જંબુસ્વામીજીના એમાંથી તો વૈરાગ્યની વાતો સંભળાતી હતી!
નિર્વાણ પછી વિ. સ. પૂર્વે ૪૦૬માં શ્રમણસંઘના નાયકનું પદ અને પ્રભવનો આત્મા જાગી ગયો. જે માનવી, લગ્નની
સંભાળ્યું. પ્રથમ રાત્રિમાં વૈરાગ્યને સંભારે એને મારી ક્ષુદ્ર વિદ્યાનો સ્પર્શ
આચાર્યશ્રી પ્રભવસ્વામીજી ભગવાન મહાવીરના ક્યાંથી થાય?
શાસનના સર્વપ્રથમ શ્રુતધર, ચૌદપૂર્વના જ્ઞાતા, યુગપ્રધાન અને પ્રભવને પોતાની જાત પર ધિક્કાર છૂટ્યો. રે, જેની પાસે
અણિશુદ્ધ સંયમી મહાપુરુષ હતા. વિ. સ. પૂર્વે ૩૯૫માં ૧૧ ખૂબ ધન, સમૃદ્ધિ છે તે ત્યાગ કરવા માંગે છે ને હું તેને ત્યાં
વર્ષનું યુગપ્રધાન પદ અને ૧૦૫ વર્ષનું સુદીર્ઘ આયુષ્ય પૂર્ણ કરી ચોરી કરવા આવ્યો છું?
દેવલોક પામ્યા. એ શાંતિથી ત્યાં જ ઊભો રહ્યો.
એમની પાટે આવ્યા આચાર્યશ્રી શäભવસૂરિજી પ્રાતઃ કાળ થયો.
મહારાજ : સંયમ અને જ્ઞાનના અવતાર. યુવાન જંબૂકુમાર પોતાની આઠેય સ્ત્રીઓ સાથે બહાર
* દશવૈકાલિક સૂત્રકાર, ચૌદ પૂર્વધર નીકળ્યો. લગ્નની પ્રથમ રાતે, જંબૂકુમારની વાતો સાંભળીને આઠેય સંસ્કારી કન્યાઓએ કહ્યું હતું : “હે સ્વામી, અમે તમારી
શ્રી શય્યભવસૂરિજી મહારાજ જેમ દીક્ષા ગ્રહણ કરવા માંગીએ છીએ.”
જન્મે બ્રાહ્મણ, કર્મે મહાન જૈનાચાર્ય શ્રી શય્યભવપૂર્ણિમાની એ રાત, હજાર હજાર ચન્દ્રમાના તેજથીય વધુ સૂરીશ્વરજી મૂળ રાજગૃહીના હતા. વત્સ ગોત્રમાં જન્મેલા આર્ય છલકાઈ ઊઠી.
શથંભવ સમર્થ વિદ્વાન, વેદના જ્ઞાતા, અનુષ્ઠાનોના જાણકારી શયનખંડની બહાર નીકળતાં જ જંબુના પગમાં
અને મહાપંડિત હતા. પડીને પ્રભવ ચોરે કહ્યું કે “હે કુમાર, તમે સાચું ધન, શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની પરંપરાના ત્રીજા પાટવી, યૌવન અને જીવન પામ્યા છો. હું પ્રભવ ચોર છું. તમારે
પ્રથમ યુગપ્રધાન, ચૌદ પૂર્વી આચાર્યશ્રી પ્રભવસ્વામી ૯૪માં વર્ષે ત્યાં ચોરી કરવા આવ્યો હતો પણ તમે જ મારું જીવન
આચાર્ય પદે પ્રસ્થાપિત થઈને સર્વત્ર જૈનશાસનની પ્રભાવના
કરતા વિહરી રહ્યા હતા, કિંતુ તેમના મનમાં સતત ચિંતા હતી ચોરી લીધું છે. હું પણ તમારી સાથે દીક્ષા ગ્રહણ કરીશ.”
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org