Page Text
________________
તવારીખની તેજછાયા
૧૧૧ આ વૃદ્ધદેવસૂરિના પટ્ટધર આ. પ્રદ્યોતનસૂરિ વિહાર કરતાં પછી ત્રણ વર્ષ બાદ તુષ્કોએ તક્ષશિલાનો ભંગ કર્યો. લોકો નાડોલ પધાર્યા.
અન્યત્ર ચાલ્યા ગયા. નાડોલમાં શ્રેષ્ઠી ધનેશ્વર અને ધારણીનો પુત્ર માનદેવ આ. માનદેવસૂરિએ શાંતિસ્તવ (લઘુશાંતિ) ઉપરાંત આચાર્યશ્રીના ઉપદેશથી વૈરાગી બન્યો. દીક્ષા લઈ મુનિ માનદેવ ‘તિજયપહુત્તથી પ્રારંભ થતું સ્તોત્ર પણ રચ્યું છે. બન્યા. સૂત્ર-અર્થનો અભ્યાસ કર્યો. તેમને આચાર્યપદે આરૂઢ
વૃદ્ધવાદીસૂરિ અને સિદ્ધસેન દિવાકરજી કરવાનો ગુરુએ નિર્ણય કર્યો. પદ-પ્રદાન વખતે માનદેવજીના ખભા ઉપર સાક્ષાતુ સરસ્વતી અને લક્ષ્મીને બેઠેલાં જોઈ આ.
આ. સ્કંદિલસૂરિ પાસે મોટી ઉમરે મુકુંદ બ્રાહ્મણે દીક્ષા
લીધી. મોટેથી ગોખતાં વૃદ્ધમુનિને કોઈએ ટોક્યા : “હવે ઘરડે પ્રદ્યોતનસૂરિ ચિંતામાં પડી ગયા. દેવીઓનું આગમન, વિશાળ ભક્તવર્ગ અને આચાર્યપદ....આ બધું આને નુકશાનકારક તો
ઘડપણ ક્યાં સાંબેલા પર ફૂલ ઊગવાનાં છે? નહીં બનેને?
વૃદ્ધમુનિને ચાનક ચડી. ભરૂચ નાલિકેર–વસ્તીમાં
સરસ્વતીદેવી પાસે બેસી જાપમાં મગ્ન બની ગયા. ૨૧મા દિવસે માનદેવજીને જેવી ગુરુની ચિંતા સમજાઈ કે હૃદયથી
સરસ્વતી પ્રસન્ન થયાં. આનંદિત થયા કે ખરેખર ગુરુ મારા હિતની કેવી ચિંતા કરે છે!... સંશનિવારણ માટે તે જ વખતે આજીવન છ વિગઈના
સરસ્વતીની કૃપા મેળવી મુકુન્દ મુનિ ધન્ય બની ગયા! ત્યાગની અને ભક્તોના ઘરના આહારત્યાગની ભાવના ગુરુ પાસે
આચાર્યપદને પ્રાપ્ત કરી વૃદ્ધવાદીસૂરિ તરીકે વિખ્યાત બન્યા. વ્યક્ત કરી. સંશય ટળી ગયો. આચાર્યપદ પ્રદાન ઉલ્લાસ ભેર આ બાજુ સિદ્ધસેન નામનો વિખ્યાત બ્રાહ્મણ વાદ કરવામાં થયું.
નિપુણ હતો. તેને વૃદ્ધવાદીસૂરિ વિષે સમાચાર મળતાં વાદ કરવા આ સમયે તક્ષશિલામાં મહામારી ફાટી નીકળી. ટપોટપ
આવ્યો. વાદમાં હારી જતાં પંડિત વૃદ્ધવાદીસૂરિનો શિષ્ય બન્યો માણસોનાં મૃત્યુ થતાં હાહાકાર મચી ગયો. જૈનસંઘ ભેગો થયો.
અને થોડા સમય પછી આચાર્ય સિદ્ધસેનસૂરિ બન્યા. ૫૦૦ જિનાલયોથી શોભતા નગરની આ અવદશા! શાસનદેવો સિદ્ધસેનસૂરિએ બંગાળના રાજા દેવપાલને જ્યારે કામરૂ. ક્યાં ગયા?
દેશના વિજયવર્માએ ઘેરી લીધો ત્યારે સર્ષપપ્રયોગ દ્વારા સૈન્ય ત્યાં શાસનદેવી પ્રગટ થયા. દેવીએ કહ્યું : “આ
બનાવી સિદ્ધસેનસૂરિજીએ ઉગાર્યો હતો. ત્યારથી દિવાકર તરીકે પ્લેચ્છોના બળવાન દેવોનો ઉપદ્રવ છે. આની શાન્તિ માત્ર આ.
તેઓ પ્રસિદ્ધ થયા. સુવર્ણસિદ્ધિ દ્વારા એ રાજાને આર્થિક માનદેવસૂરિ જ કરી શકે.”
સંકટમાંથી પણ ઉગાર્યો હતો.
આમ રાજાના આગ્રહથી પછી સિદ્ધસેન દિવાકરજી તક્ષશિલાથી વીરચન્દ્ર આ. માનદેવસૂરિ પાસે નાડોલ પહોંચ્યો. ત્યારે આ. માનદેવસૂરિને વંદન કરવા જયા અને વિજયા
પાલખીમાં બેસી રાજસભામાં જવા લાગ્યા હતા. વૃદ્ધવાદીસૂરિને દેવીઓ આવેલી. વીરચન્દ્રને આવી સ્ત્રીઓ જોડે વાતચીત કરતાં
સમાચાર મળતાં ત્યાં આવ્યા. ઠપકો આપી આચારમાં સ્થિર કર્યા. સૂરિજીના ચારિત્ર વિષે સંદેહ થયો. એ અવજ્ઞા પૂર્વક બેસી ગયો. આવશ્યક સૂત્રોનું સંસ્કૃત ભાષામાં રૂપાંતર કરવાના એમના દેવીઓએ જ્ઞાનથી એનો અભિપ્રાય જાણ્યો. વીરચન્દ્રને આવા વિચાર સાથે વડીલોએ અસમ્મતિ બતાવી અને ભવિષ્યમાં બીજા મહાન આચાર્યશ્રી વિષે શંકા કરવા માટે ખખડાવી નાખ્યો. આ
કોઈ આવું ન કરે માટે પારાંચિત પ્રાયશ્ચિત્ત આપ્યું. આ દેવીઓ છે જાણ્યા પછી વીરચન્દ્ર ઘણું પસ્તાયો. એણે પ્રાયશ્ચિત્તના અનુકરણે તેઓ અવધૂતના વેષમાં ૭ વર્ષ વિચર્યા. મહામારીથી તક્ષશિલાને બચાવવા તક્ષશિલા પધારવા વિનંતી કરી. એકવાર સિદ્ધસેન (અવધૂત)ને રાજા વિક્રમાદિત્ય
સ્થાનિક સંઘ અને દેવીઓએ આચાર્યશ્રીને જવા રજા ન ઉજ્જૈનના પ્રખ્યાત કુંડગેશ્વર શિવાલયમાં લઈ ગયો અને કહ્યું આપી.
“શિવની સ્તુતિ કરો.” સિદ્ધસેનસૂરિ કહે “મારી સ્તુતિ આ દેવ
સહન નહીં કરી શકે.” છતાં રાજાના આગ્રહથી સ્તુતિનો પ્રારંભ આચાર્ય માનદેવસૂરિ કહે : હું આ શાન્તિસ્તવ રચીને
કર્યો.... કલ્યાણમંદિર મુદાર... ૧૩મું પદ્ય ચાલતું હતું ત્યારે આપું છું તે લઈ જા. આના પાઠથી શાન્તિ થશે.
ધરણેન્દ્રના પ્રભાવે-લિંગ ફાટ્યું અને અવંતીપાર્શ્વનાથની પ્રતિમા આ શાનિસ્તવના પાઠથી મરકીનો ઉપદ્રવ શાંત થયો. એ પ્રગટ થઈ રાજા જૈન બન્યો. જિનશાસનની શ્રેષ્ઠ પ્રભાવના
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004514 |
| Book Title | Chaturvidha Sangha Tawarikhni Tejchhaya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 1028 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, History, & Society |
| File Size | 44 MB |