________________ 316 317 320 321 322 . 323 325 ...330 .334 विपरीतकरणी मुद्रा महामुद्रा महावेध मुद्रा वज्रोली मुद्रा योनि मुद्रा नवमुखी मुद्रा पाशिनी मुद्रा ताड़न क्रिया त्राटक हठयोग-परिचय नेती१. जल नेति .. 2. सूत्र नेति धौति दंत धौति वातसार धौति वातसार धौति (शंखप्रक्षालन) (लघु शंखप्रक्षालन) . वह्निसार धौति (अग्निसार क्रिया) . हृद् धौति 1. दंड धौति 2. वस्त्र धौति 3. वमन धौति... (कुंजल क्रिया)... (व्याघ्र क्रिया) मूलशोधन नौलि बस्ति 1. जल बस्ति 2. स्थल बस्ति कपालभाति 1. वातक्रम कपालभाति 2. व्युतक्रम कपालभाति 3. शीतक्रम कपालभाति गैगिक आत्मिक जीवतत्व मानवीय अंतः रचना 339 341 .341 342 342 343 344 345 347 347 37 347 347 348 360