Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 410

श्रीसिद्धहेमशब्दानुशासनं [अ० 6 पा० 3 सू० 167-170 3 म. वृ०-छन्दोगादिभ्यश्चरणेभ्यो नटाच्च / वेदं विदन्त्यधीयते वा कठाः, तद् वेत्त्यधीते'(६।२। तस्येदमर्थे धर्मादौ 'व्यः' स्यात् / 'छन्दोगानां धर्म | 117) इत्यण , 'प्रोक्तान्' (6 / 2 / 129) इत्यनेन वेभाम्नायः सङ्घो वा छान्दोग्यम् , औकिथक्यम् , | त्यधीतेऽर्थे विहितोऽण् लुप्यते, तदनन्तरं कठानां याज्ञिक्यम् , बाहच्यम् , नाट्यम् // 166 / / धर्मः आम्नायः सङ्घो वा काठकः / इत्थं चारककः, कालापकः, मौदकः- एतेऽपि साध्याः / / 168 / / प्रव०-'छन्दो गायन्तीति छन्दोगाः, 'गायो गोत्राददण्डमाणव-शिष्ये / / 6 / 3 / 169 / / ऽनुपसर्गाट्टक्' (5 / 1174) / एवम् उकथं (यज्ञ) विदन्त्यधीयते (वा), याज्ञिकौथिकलौकायितिकम्' म. १०-गोत्रवाचिनस्तस्येदमर्थे दण्डमाण(६।२।१२२) इत्यनेन औक्थिकयाज्ञिको निपात्येते, | वशिष्यवजिते-'ऽकन्' स्यात् / औपगवकम् , २दानिपातनात डकण . औकिथकानां यानिकानां धर्मा- क्षकम्, गार्गकम् , “गाायणकम / अदण्डमाणवदिः / बह्वयः ऋचो यस्य, तत्र 'नब बहोऋचो / शिष्ये इति किम् ? दण्डप्रधाना माणवाः दण्डमामाणवचरणे' (73 / 135 ) इति अप् समासान्तः, णवाः, आश्रमिणां रक्षापरिचरणार्थाः काण्वा द-. ' बहर्चानां धर्म इत्यादि वाक्यम् / / 166 / / ण्डमाणवाः "शिष्या वा // 169 / / आथर्वणिकादणिकलुक च / / 6 / 3 / 167|| अव०-गोत्राददण्ड०' (6 / 3 / 169) इति अणो म० वृ०-आथर्वणिकशब्दात्तस्येदमर्थे धर्मा- ऽपवादः / गोत्रेतिवचनं परत्वादीय-अप्रत्ययौ दावण स्यात् , 'इकलोपश्च / आथर्वणः / / 167 / / बाधते / 'औपगवस्येदमौपगवकम , अत्र ईय प्राप्तिः। दाक्षेरिदं दाक्षकम् / गार्यस्येदं गार्गकम् / प्रव०-चरणादकधि प्राप्ते वचनमिदम् / गर्गस्यापत्यं वृद्धं.गार्यः, 'गर्गादेर्यम्' (6 / 1 / 42), आथर्वणिकशब्दस्य / अथर्वणा प्रोक्तं वेदं वेत्त्य गाय॑स्यापत्यं 'यबिनः' (6 / 1 / 54) इत्यायनण् , धीते वा आथर्वणिकः, न्यायादेरिकण' (6 / 2 / 118), गाायणस्येदं 'गोत्रा०' (6.3 / 169) इत्यका / अत एव निपातनात् न्यायादिगणपाठसामर्थ्याद्वा रक्षाकर्मणि सेवाकर्मणि नियुक्ताः पुरुषाः / 'का'प्रोक्तात' (6 / 2 / 129) इति सूत्रेण इकण न लुप्यते ण्वस्यापत्यं काण्व्यः, 'गर्मादेर्यञ् (६।१।४२),काण्वस्य लोपः प्राप्तोऽपि, आथर्वणिकानां धर्मादिः // 16 // इमे दण्डमाणवाः शिष्याः काण्याः, 'तस्येदम्' (6 / 3 / 160) इत्यण ; 'ययोऽश्यापर्णा.' (6 / 1 / 126) चरणादका // 6 / 3 / 168 / / इत्यनेन यञ् लुप्यते / तथा शिष्या अन्तेवासिनः म० वृ०-चरणशब्दो वेदशाखावचनस्तद्योगा- अध्ययनपठनकर्मणि आवृताः // 169 / / त्तदध्यायिषु वर्त्तते / चरणवाचिनस्तस्येदमर्थे 'धर्मादावकम्' स्यात् / कठानां धर्म आम्नाय सङ्घो रैवतिकादेरीयः / / 6 / 3 / 170 // वा-काठकः, चारककः, कालापकः, मौदकः / 168 / म० वृ०-रेवतिकादेर्गोत्रवाचिनस्तस्येदमर्थे 'ईयः' स्याद् / 'अकादेरपवादः / २रैवतिकीयः प्रव०-'चरणादकम्' इत्ययं योगोऽणोऽपवादः। सङ्घादिः, रैवतिकीया दण्डमाणवशिष्याः, 'गौरईपरत्वादु बाधतेऽयं योगः। 'वेदशाखाध्ययनपाठ ग्रीवीयं शकटम् , गौरग्रीवीयः सङ्घादिः दण्डेति केषु ब्राह्मणेषु / रकठो वेदशाखाध्ययनविशेषः, // 17 // कठेन प्रोक्तो वेदः कठः, 'तेन प्रोक्त' (6 / 3 / 181 ) इत्यनेन अण् , 'कठादिभ्यो वेदे लुप्' (6 / 3 / 183 ) अव०-गोत्राददण्ड०' (6 / 3 / 169) अकम् , इत्यनेन प्रोक्तविहितोऽण् लुप्यते, ततः कठप्रोक्त आदिशब्दात् अन् / रेवत, रेवतरोहिणाद् भे'