Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 468

374] पञ्चमोऽध्यायः। 309 मवेक्ष्यालज्जनाऽहीः / परमपेक्ष्यालज्जनाऽनपत्राप्यम।' कायाकर्मण्यता स्त्यानं तन्द्रीपर्यायवचनम् / कायचित्ताकर्मन्य(ण्य)ता मिद्धं चित्ताभिसंक्षेपः स्वप्नाख्यः, स तु क्लिष्ट एव पर्यवस्थानम् / ' चित्ताव्युपशान्तिरौद्धत्यम् / 3 परापकारनिमित्तोद्भवोऽपरित्यागयोगेण (न) चण्डीभावः क्रोधः / स्ववस्तुन्याग्रहो मात्सर्यम्, मत्तो मा सरेदेतदिति निरुक्तिः / कुकृतभावः कोकृत्यम् / इत्येनानि दश पर्यवस्थानानि / / अथैषामुपक्लेशमलपर्यवस्थानानां कः कस्य रागादेर्मूलक्लेशस्य निष्यन्द: ? तदिदमारभ्यते // [374] एभ्योऽनुनयनिष्यन्दा पाह्रोक्यौद्धततादयः / / इमे खलपक्लेशाः रागणि (नि)ष्यन्दाः। यदुत-अह्रीक्यौद्धत्यमदमात्सर्यकुहनालपनानैमित्तिकतानष्पेशिकता लाभेन लाभस्य निश्चिकीर्षता पापेच्छता महेच्छतेच्छस्विता कामज्ञातिजनपदवितर्कपापमित्रतादयः / 1v. supra, p. 73, n. 1. 2 v. supra, p. 74, n. 1. 3 Cf. प्रौद्धत्यं चित्तस्याव्युपशमः / “स पुनरेष रागानुकूलपूर्वहसितक्रीडिताद्यनुस्मरतश्चेतसोऽव्युपशमहेतुः शमथपरिपन्थकर्मकः। Tob. 14. See Dhs A. III. 547. . 4 Cf. व्यापादहिंसावजितः सत्त्वासत्त्वयोराघातः क्रोधः। Akb. v. 48 a. वर्तमानमपकारमागम्य यश्चेतस आघातः सत्त्वासत्त्वविषयो दण्डदानादिसंनिश्रयदानकर्मकश्च स क्रोष इति प्रज्ञप्यते / Tub. 14. 5f. कौशलप्रदानविरोधी चित्तग्राहो मात्सर्यम् / Akb. v. 47. cd. पञ्च मच्छरियानि / आवासमच्छरियं-कुल-लाभ-वण्ण-धम्ममच्छरियं / यं एवरूपं मच्छेरं"वेविच्छं कदरियं कटुकञ्चुकता पग्गहितत्तं चित्तस्स, इदं वुच्चति मच्छरियं / Vbh. p. 357. See Ang. III. 301. 6 Cf. मच्छरयोगेन मच्छरी ति पवत्तमानं मच्छरिसदं गहेत्वा आह मच्छरभावो मच्छरियं ति / निरुत्तिनयेन पन 'मा इदं अच्छरियं अजेसं होतु, मय्हमेव होतू ति मच्छरियं ति पोराणा। VmT. p. 494. 7 Cf. कुच्छितं कतं कुकतं / तस्स भावो कुक्कुच्चं / तं पच्छानुतापनलक्खणं, कताकतानुसोचनरसं, विप्पटिसारपच्चुपट्टानं, कताकतपदहानं / Dhs A. III. 563. See Dhs. y. 95-96. V. supra, p. 80, n. 3. 8cf. रागोत्था अह्रोक्यौद्धत्यमत्सराः। Ak. v. 48 b. 9 The Kosakara mentions only three upaklesas, viz., ahrikya, auddhatya and matsarya. (Akb. v. 48 b.) . 10 Cf. "मदो पमादो थम्भो सारम्भो अत्रिच्छता महिच्छता पापिच्छता सिङ्गं तिन्तिनं चापल्यं असभागवुत्ति अरति तन्दि विजमिका भत्तसम्मदो चेतसो च लीनत्तं कुहना लपना नेमि