Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 362

203 239.] चतुर्थोऽध्यायः। [239] तुल्येऽपि साधनोपाये तद्भेदोऽक्षादिभेदतः / भवमोक्षाथिनोत्रिोः प्रदानफलभेदवत् / / यावत्खलु कश्चिद्गुणः सम्यक्संबोधिमभिसंबुध्य भगवता देशितो विनिर्मुक्त (क्ति) द्वयप्राप्ति हेतुभूतः सर्वोऽसौ पिटकत्रयानुवर्तीः (र्ती)' | तत्पुन Arhats : सूत्र उक्तं षडर्हन्तः-परिहाणधर्मा चेतनाधर्मा अनुरक्षणाधर्मा स्थिताकम्प्यः प्रतिagationisfi1c7eaf afa i Akb VI 56 ab. See P. Pannatti, (matika-ekakam). These three concepts, (the sravaka, pratyeka-buddha and buddha) lead to the concept of three yanas. The S. Pundarika gives in brief the essential difference of these three as below : तत्र केचित् परघोषश्रवानुगमनमाकाङ्क्षमाणा आत्मपरिनिर्वाणहेतोश्चतुरार्यसत्यानुबोधाय तथागतशासतेऽभियुज्यन्ते / त उच्यन्ते श्रावकयानमाकाङ्क्षमाणाः / अन्ये सत्त्वा अनाचार्यकं ज्ञानं दमशमथमाकाङ्क्षमाणा आत्मपरिनिर्वाणहेतोर्हेतुप्रत्ययानु. बोधाय तथागतशासनेऽभियुज्यन्ते / त उच्यन्ते प्रत्येकबुद्ध यानमाकाङ्क्षमाणाः / .. .. अपरे पुनः सत्त्वाः सर्वज्ञानं बुद्धशानं स्वयम्भुज्ञानमनाचार्यकं ज्ञानमाकाङ्क्षमाणा बहुजनहिताय""सर्वसत्त्वपरिनिर्वाणहेतोस्तथागतज्ञानबलवैशारद्यानुबोधाय तथागतशासनेऽभि. युज्यन्ते / त उच्यन्ते महायानमाकाङ्क्षमाणाः / "S. Pundarika, p. 60. ___Alto cf. श्रावकयानिकः पुद्गलः कतमः ? यः समापन्नो वा असमापन्नो वा श्रावकधर्मताविहारी प्रकृत्या मृद्विन्द्रियः स्वविमुक्तये प्रणिहित: वैराग्यभावनया विमुक्ताशयः श्रावकपिटकमेवावलम्ब्य वीर्यभावनया धर्मानुधर्मचारी दुःखस्यान्तमनुप्राप्नोति / - प्रत्येकबुद्धयानिकः पुद्गलः कतम: ? यः समापन्नो वा असमापन्नो वा प्रत्येकबुद्धधर्मताविहारी प्रकृत्या मध्येनि, यः स्वविमुक्तये प्रणिहितः वैराग्यभावनया विमुक्ताशयः केवलभावनया चाधिगतबोध्याशयः श्रावकपिटकमवलम्ब्य" खड्गविषाणकल्पः एकविहारी प्रत्येकजिनः वर्गचारी दु.खस्यान्तमनुप्राप्नोति / . महायानिकः पुद्गलः कतमः ? यः समापन्नो वा असमापनो वा बोधिसत्त्वधर्मताविहारी प्रकृत्या तीक्ष्णेन्द्रियः सर्वसत्त्वविशेक्षाय प्रणिहितः अप्रतिष्ठितनिर्वाणाशयः बोधिसत्त्वपिटकमवलम्ब्य बीर्यभावनया धर्मानुधर्मचारी सत्वान् परिपाचयति शुद्धां बुद्धभूमि भावयति व्याकरणं च प्रतिलभते सम्यक्संबोधिं च साक्षात्करोति / Asm. p. 87. ___On the origin and development of the three yanas, see AMBRH. pp. 80-84. 1 A similar claim is made by the Mahayanists :-"अत्र प्रज्ञापारमितायां सर्वाणि त्रीणि यानानि विस्तरेणोपविष्टानि / तानि पुनरनिमित्तयोगेनानुपलभ्ययोगेनासंक्लेशयोगेनाव्यवदानयोगेन / यावत्तत् पुनर्लोकव्यवहारेणापरमार्थयोगेनेति विस्तरः / उक्तं च बुद्धः प्रत्येकबुद्धश्च श्रावकश्च निषेविता। - मार्गस्वमेका मोक्षस्य नास्त्यन्य इति निश्चयः // B. Panjika, IX. 41 cd.