Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 295

अभिधर्मदीपे [174 क्लिष्टं त्वरूपस्वभावं सर्वमेव प्रतिपक्षोदयाद्विहीयते / यस्योपक्लेशप्रकारस्य यः प्रहाण "मार्गः, तेनासौ सपरिवारः परित्यज्यते / नान्यथा / / अथ केषां सत्त्वानामसंवरो भवति केषां संवरः ? तदपदिश्यते सर्वे कामेष रूपे द्वाधे (वे) कोऽरूपिषु लाभतः' / / कामेषु खलु सर्वशण्ढपण्डक दोनि हित्वा कुरूंश्च हित्वा / देवानामपि संवरः / ' इत्यतो गतिद्वये संवरासंवरौ विद्यते / नान्यत्रेति / / ____ कर्माधिकारादिदानी स[III. B, 7. Fol.93 a.]त्रोक्तोद्दिष्टानां कर्मा(म). णां निर्देशं करिष्यामः / उक्त हि सूत्रे-"त्रीणि कर्माणि कुशलमकुशलमव्याकृतं च।" तेषां लक्षणमिदमुच्यते[174] यदिष्टफलदं कम कुशलं तदुदाहृतम्। विपर्ययेणाकुशलमव्याकृतमतोऽन्यथा // यत्खल्विष्टविपाकं णि (निर्वाणप्रा[पकं] चे(च) दुःखपरित्राणात्, तत्कालमत्यन्तं वा, तत्कुशलम् / निरुक्तिरपोयम् / निरवद्यदेवमनुष्यस्त्रीरूपनिवर्तणा(ना)च्छिक्षितचित्रकररूपनिर्वर्तण (न)वत् / कुशलमिव कुशलमौपमिकोऽयं शब्दनिवेशः। तद्यथा शिक्षितः पुरुषः, कुशानक्षतहस्तो लुनाति / स कुशल इति निरुच्यते, तद्वदन्यामपि . क्रियामविकृतां संपादयन् कुशल - 1 Cf. नणामसंवरो हित्वा शण्ढपण्डद्विधाकृतीन् / कुरूंश्च संवरोऽप्येवं देवानां च नृणां त्रयः // Ak. IV. 43. 2 The Kosakara discusses this point. in detail:-शण्ढादीनां संवरो नास्तीति कथं गम्यते ?""क्लेशस्याधिमात्रतया 'प्रतिसंख्यानस्याक्षान्तत्वात्""तीवस्य च हीव्यपत्राप्यस्याभावात् "प्रतिद्वन्द्वभावात्"समादानसमाध्यभावात्" Akb. IV. 43 b. See Asm. p. 57. V. supra, p. 47, n. 2. 3 प्रातिमोक्षसंवरो मनुष्याणामेव न देवानाम् / असंवेगात् / ध्यानानास्रवसंवरौ त हेतकर्मधर्मभावनाद्यथासम्भवम् / Saks. p. 389. For a controversy on this, see संवरकथा, Ko. III. 10-इदानि सवरकथा नाम होति / तत्थ येसं तावतिसे देवे उपादाय ततत्तरिदेवेसु यस्मा ते पञ्चवेरानि न समाचरन्ति तस्मा संवरो अत्थी ति लद्धि, ते सन्धाय पच्छा सकवादिस्स ।"यस्मा संवरो नाम संवरितब्बे असंवरे सति होति, तस्मा असंवरपुच्छा सकवादिस्स / देवेसु पाणातिपातादीनं अभावेन पटिक्खेपो इतरस्स""KvA. III. 10. Also cf. ब्रह्मचरियकथा, Ko. I. 3. & C. अतः परमिदानी कर्मनिर्देशाधिकारात्सूत्रोद्दिष्टानां कर्मणां. निर्देश आरप्स्यते। क्षेमाक्षेमतरत्कर्म कुशलाकुशलेतरत् / Ak. IV. 45 ub..