SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 93
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कर्मप्रकृति तीर्थङ्कर १ उच्छवास १ बादर ३ सूक्ष्म ४ पर्याप्त ५ अपर्याप्त ६ सुस्वर ७ दुःस्वर ८ प्रादेय ९ अनादेय १० यशःकोतिः ११ अयशःकीर्तिः १२ स १३ स्थावर १४ प्रशस्ताप्रशस्तविहायोगति १६ सुभग-दुर्भगद्विकं १८ नारकतिर्यग्मनुष्यदेवगतयश्चतस्रः ४, २२; एक-द्वि-त्रि-चतुः-पञ्चेन्द्रियजातयः पञ्च ५ इति एकत्रिता नामकर्मणः सप्तविंशतिः २७ प्रकृतयो भवन्ति ॥१२०॥ प्रकारान्तरेण ता आह गदि जादी उस्सासं विहायगदि-तसतियाण जुगलं च । सुभगादी चउजुगलं तित्थयरं चेदि सगवीसं ॥१२१॥ ग । जा ५ । उ १ । वि २ । त २ । बा २ । प २ । सु २ । सु २ । आ २ । य २ । ती १ । सर्वाः २७। नरकादिचतुर्गतयः ४ एकेन्द्रियादिपञ्च जातयः ५ उच्छवासः १ प्रशस्ताप्रशस्तविहायोगतियुगलं २ स-स्थावरयुग्मं ३ सूक्ष्म-बादरयुगलं २ पर्याप्तापर्याप्तयुग्मं २ सुभग-दुर्भगयुगलं २ सुस्वर-दुःस्वरयुग्मं २ श्रादेयानादेययुग्मं २ यशोऽयशःकीर्तियुग्मं २ तीर्थङ्करत्वं १ इत्येता मेलिताः नामकर्मणः सप्तविंशति प्रकृतयो २७ भवन्ति ॥१२॥ इदि पयडिसमुक्कित्तर्ण समत्तं । अथ प्रकृतिस्वरूपं व्याख्याय स्थितिबन्धमुपक्रमन्नादौ मूलप्रकृतीनामुत्कृष्टस्थितिमाह तीसं कोडाकोडी तिघादि-तदिएसु वीस णामदुगे। सत्तरि मोहे सुद्धं उवही आउस्स तेत्तीसं ॥१२२॥ ज्ञाना० दर्श० अन्त० वेद० ३० कोडा० साग० । ना. गो० २० को । मो०७० को । आयुष्कर्मण ३० सागरस्थितिः । त्रस, विहायोगति और सुभग इनका जोड़ा, नरकादि चार गतियाँ तथा एकेन्द्रियादि पाँच जातियाँ । इस प्रकार नामकर्मकी सत्ताईस प्रकृतियाँ जीवं विपाकी जानना चाहिये ॥१२०।। अब दूसरे प्रकारसे इन्हीं सत्ताईस जीवविपाकी प्रकृतियोंको गिनाते हैं चार गति, पाँच जाति, उच्छ्वास, विहायोगति; और त्रस, बादर, पर्याप्त इन तीनका जोड़ा तथा सुभग, सुस्वर, आदेय, यश कीर्ति इन चारका जोड़ा और एक तीर्थंकर प्रकृति । इस प्रकार क्रमसे ये सत्ताईस नामकर्मकी प्रकृतियाँ जीवविपाकी हैं ॥१२१।। इस प्रकार प्रकृति-समुत्कीर्तन नामक अधिकार समाप्त हुआ। अब स्थितिबन्धको बतलाते हुए सर्वप्रथम आठो मूल कर्मोको उत्कृष्ट स्थितिको बतलाते हैं तीन घातिया कर्मोंकी अर्थात् ज्ञानावरण, दर्शनावरण, अन्तराय कर्मकी तथा तीसरे वेदनीयकर्मकी उत्कृष्ट स्थिति तोसकोडाकोडी सागरप्रमाण है। नाम और गोत्रकर्मकी उत्कृष्ट १. गो० क० ५१ । २. गो० क० १२७ । Jain Education International For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org
SR No.004239
Book TitleKarmprakruti
Original Sutra AuthorN/A
AuthorHiralal Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year1964
Total Pages198
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size23 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy