________________
કુંભારિયાજી
૧૯
આવા ભાવેા ઇતિહાસ અને ભક્તની ભાવનામાં વે આહ્લાદ જગાવે છે તે તેા એવા ભક્તિપૂર્ણ હૃદયે દર્શન કરનાર જ અનુભવી શકે. સાથે સાથે સ્થાપત્યકળાની સીમા ભારતના એ સમયના કળાકારોમાં ચડતી કળાએ કયાં સુધીની હતી તેની અને એ કળાને પેાષનાર તથા ઉત્તેજન આપનાર જૈન ધનાઢ્યોની સમર્પણ ભાવનાની પણ ઝાંખી થયા વિના રહેતી નથી. આજે એ કળા, એ હૃદય, એ ભાવા, એ પ્રેરણા અને ઉત્તેજન જાણે થાકીને હજીય વિશ્રાંતિ અને “સમાધિભરી ઘારણ નિદ્રામાં પડ્યાં હોય તેમ લાગે છે.
બધી દેરીઓ અને ગેાખલા કુલ ૨૪માંથી ૧માં પરિકર નથી, ત્રણમાં અધૂરાં છે, બાકી બધામાં ૫'ચતીર્થી ના આખા પરિકર લાગેલા છે. એકેમાં જિનબિંબ નથી. એકમાં ત્રણ તીર્થનું પરિકર છે. દેરીએના પબાસણની ગાદી ઉપર પ્રાય: બધા પર લેખા છે. સ૦ ૧૧૪૦થી ૧૧૪૫ સુધીના લેખા હાવાનું જણાય છે.
મંદિરના દક્ષિણ દિશાના ખારાથી પ્રવેશ કરતાં ડાબા હાથ તરફ ચતુઢારવાળી એક દેરીમાં સુંદર નકશીદાર મકરાણાનું ત્રણુ ગઢનું સ્પષ્ટ રીતે પદા બતાવતું છત્રી સહિત સમવસરણ છે. મૂળ મદ્વિરનું શિખર કારણીવાળુ છે. મૂળ ગભારાની પાછળના ત્રણે ગેાખલામાં ખાલી પરિકરા છે. માજીના ભાગમાં સામાન રાખવાની એ ખંડવાળી એક એરડી છે. શ્રીમહાવીરસ્વામી ભ॰ પાસેના મૂળ ગભારામાં સુંદર નકશીવાળું એ સ્ત ંભા ઉપર જે તારણ હતું તેને હાલ સમવસરણના દરવાજા બહાર લાવીને ગેાઠવ્યું છે. તેના પર સ૦ ૧૨૨૩ના લેખ છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
