________________
पं०१. गो! चत्तारि पजत्नीओ पं० त०-आहारपजत्ती सरीर० इंदिय० आणापाणुपजत्ती, तेसिं णं भंते ! जीवाणं कति अपजत्तीओ पं० १. गो ! चनारि अपजत्नीओ पं० सं०-आहारअपजती जाव आणापाणुअपजत्नी, ते ण भंते ! जीवा किं सम्मट्टिी मिच्छादिट्ठी सम्मामिच्छादिट्ठी?, गो० णो सम्मदिट्टी मिच्छादिट्ठी नो सम्मामिच्छादिट्ठी, ते णं भंते! जीवा किं चक्दसणी अचक्सुदंसणी ओहिदसणी केवलदसणी?, गो० नो चक्खुदसणी अच. क्सुदंसी नो ओहिदसणी नो केवलदसणी, ते णं भंते ! जीवा किं नाणी अण्णाणी ?, गो० नो नाणी अण्णाणी, नियमा दुअण्णाणी, तं०-मतिअन्नाणी य सुयअण्णाणी य, ते णं भंते ! जीवा किं मणजोगी वयजोगी कायजोगी?, गो० णो मणजोगी नो वयजोगी कायजोगी, ते णं भंते ! जीवा किं सागारोवउत्ता अणागारोबउत्ता?, गो० पागारोबउत्ताचि अणागारोवउत्तावि, ते णं भंते! जीवा किमाहारमाहारेति?, गो० दबतो अणंतपदेसियाई दवाई खेत्तओ असंखेजपदेसोगाढाई कालओ अन्नयरसमयट्टितीयाई भावतो वण्णमंताई गंधमंताई रसमंताई कासमंताई. जाइं भावओ वण्णमंताई आ० ताई कि एगवण्णाई आ० दुवण्णाई तिवण्णाई आ० चउवण्णाई आ० पंचवण्णाई आ०१, गो० ! ठाणमगणं पडुच्च एगवण्णाइंपि दुवण्णाइंपि तिवण्णाइंपि चउवण्णाइंपि पंचवण्णाइंपि आ०, विहाणमग्गणं पडुच कालाईपि आ० जाव मुकिलाइंपि आ०, जाई वण्णओ कालाई आ० ताई कि एगगुणकालाई आ० जाव अणंतगुणकालाई आ०१, गो! एगगुणकालाईपि आ० जाव अणंतगुणकालाईपि आ० एवं जाव सुक्किड़ाई, जाई भावतो गंधमंताई आ० ताई कि एगगंधाई आ० दुगंधाई आ०१, गो ! ठाणमग्गणं पडुब एगगंधाईपि आ० दुगंधाइंपि आ०, विहाणमग्गणं पहुच सुम्भिगंधाइंपि आ० दुग्भिगंधाइंपि आ०, जाई गंधतो सुब्भिगंधाइं आताई कि एगगुणसुब्भिगंधाई आ• जाव अर्णतगुणसुरभिगंधाईपि आ०?, गो ! एगगुणसुम्भिगंधाइपि आ० जाव अणंतगुणमुभिगंधाईपि आएवं दुभिगंधाइंपि, रसा जहा वण्णा, जाई भावतो कासमंताई आ० ताई कि एगफासाई आ जाच अट्ठफासाई आ०?, गो०! ठाणमग्गणं परम नो एगफासाई आoनो दुफासाई आoनो तिफासाई आ० चउफासाई आ० पंचफासाइंपि जाव अट्टफासाइंपि आ०, विहाणमम्गणं पडुच कक्खडाइपि आ० जाव लुक्खाईपि आ०, जाई फासतो कक्खडाई आ० ताई किं एगगुणकक्खडाई आ० जाव अणतगुणकक्खडाई आ०१. गो० एगगुणकक्खडाइपि आ० जाव अर्णतगुणकक्खडाईपि आ०, एवं जाव लुक्खा णेयवा, ताई भंते ! किं पुट्ठाई आ० अपुट्ठाई आ०?, गो ! पुट्ठाई आoनो अपुट्ठाई आ०, ताई भंते ! किं ओगाढाई आ० अणोगाढाइं आ०१,
णतरोगाढाई आ० परंपरोगाढाई आ०, गो०! अणंतरोगाढाई आoनो परंपरोगाढाई आ०, ताई भंते ! कि अणूई आ० बायराई आ०?, गो! अणूइंपि आ० बायराईपि आहारेंनि, ताइं भंते ! कि उड्ढं आ० अहे आ० तिरियं आ० ?, गो० ! उड्दपि आ अहेवि आ० तिरियपि आ०, ताई भंते ! किं आई आ० मजो आ० पज्जवसाणे आ०?, गो ! आदिपि आ० मोवि आ० पज्जवसाणेवि आ०, ताई भंते ! कि सविसए आ० अविसए आ०?, गो! सविसए आ० नो अविसए आ०, ताई भंते! किं आणुपुष् िआ० अणाणुपुष्धि आ०?, गो! आणुपुष् िआ० नो अणाणुपुष्विं आ०, ताई भंते ! कि तिदिसि आ० चउदिसि आ पंचदिसिं आछदिसि आ०?. गो० ! निवाघाएणं छदिसि, वाघात पहुच सिय तिदिसि सिय चउदिसि सिय पंचदिसिं, उस्सन्नकारणं पहुच वण्णतो कालाई नीलाई जाव सुकिडाई, गंधतो सुभिगंधाई दुम्भिगंधाई. रसतो जाव नित्तमहुराई, फासतो कक्खडमउयजाबनिवलुक्खाई, तेसिं पोराणे वण्णगुणे जाव फासगुणे विप्परिणामइत्ता परिपीलइत्ता परिसाडइत्ता परिविद्धसइत्ता अण्णे अपुरे वण्णगुणे गंधगुणे जाव कासगुणे उप्पाइना आतसरीरओगाढा पोग्गले सवप्पणयाए आहारमाहारेंति, ते णं भंते ! जीवा कतोहिंतो उववर्जति ? किं नेरइएहितो तिरिक्ख०मणुस्स देवेहितो?, गोनो नेरइएहितो तिरिक्खजोणिएहितो० मणुस्से हितो उबक्जंति नो देवेहितो०,तिरिक्खजोणियपजनापजनेहितो असंखेजवासाउयवज्जेहितो मणुस्सेहितो अकम्मभूमिगअसंखेजवासाउयवजेहितो उबवजति, वकंतीउववाओ भाणियचो, तेसिं णं भंते ! जीवाणं केवतियं कालं ठिती पं०?, गो० ! जह: अंतोमुहुनं उक्को. अंतोमुहृतं, ते णं भंते ! जीवा मारणंतियसमुग्धातेणं किं समोहया मरंति असमोहया मरंति ?, गो! समोहयावि मरंति असमोयावि मरंति, ते णं भंते ! जीवा अणंतरं उपट्टिता कहिं गच्छंति कहिं उववजति ?-कि नेरइएम उववर्जति तिरिक्खजोणिएस उ० मणुस्सेसु उ० देवेसु उवव०?, गो०! नो नेरइएसु उववजति तिरिक्खजोणिएसु उ०मणुस्सेसु उ० णो देवेसु उवव०, जइ तिरि० किं एगिदिएमु उववजनि जाव पंचिदिएसु उ०१, गोएगिदिएसु उववज्जति जाव पंचंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्रति असंखेजवासाउयवजेसु पजत्तापजत्तएसु उव० मणुस्सेसु अकम्मभूमगअंतरदीवगअसंखेजवासाउयवजेसु पज्जत्तापजत्तएसु उव०, नेणं भंते! जीवा कतिगनिका कतिआगतिका पं०?. मो० ! दुगनिया दुआगतिया परित्ता असंखेजा पं० समणाउसो!, सेत्तं सुहमपदविकाइया।१३। से किं तं वायरपुढवीकाइया.२ दुविहा पं० २०. सण्हवायरपुदविकाइया य खरवायरपुढविकाइया य।१४ा से किं तं समायरपु. दविकाइया ?.२ सनविहा पं० २०-कण्हमत्तिया भेओ जहा पण्णवणाए जाव ते समासतो दुविहा पं० त०-पजत्तगा य अपजत्तगा य, तेसि णं भंते! जीवाणं कति सरीरमा ५०, गो! नओ सरीरगा पंतं-ओरालिए तेयए कम्मए नचव सत्र नयर चत्तारि लसाओ अक्सेस जहा सुहमपदविकाइयाणं, आहारो जाच णियमा छदिसिं. उववातो तिरिक्खजोणियमणुस्सदेवेहिनो देवेहि जाव सोधम्मेसाणेहिनो, ठिती जह अंतोमहतं उकोबावीस वास सहस्साई. ते णं भंते ! जीवा मारणंतियसमुग्याएणं किं समोहया मरति असमोहता मरंति?, गो ! समोहतावि मरंति असमोहतावि मरंति, ते णं भंते ! जीवा अणंतरं उबहिन्ना कहिं गच्छनि कहिं उबवजनि-किं नेरइएमु उवच - जतिः पुच्छा, नो नेरइएस उववजति तिरिक्सजोणिएस उपवर्जति मणस्सेस उप० नो देवेस उव० तहेव जाव असंखेजवासाउबजेहि. ते ण मंते! जीवा कतिगतिया कतिआगतिया पं०१, गोरगतिया तिआगतिया परित्ता असंखेजा पं० समणाउसो!. सेतं बायरपुढविक्काइया, सेत्तं पुढवीकाइया ।१५। से किं तं आउक्काइया?,२ दुबिहा पं० २०-सुहुमाउकाइया य बायरआउकाइया य, मुहुमाऊ- दुविहा पं० त०-पजना य अपजना य, तेसि णं भंते ! जीवाणं कति सरीस्या पं०?, गो०! तओ सरीरा पं० २० ओरालियए तेयए कम्मए जंचेव सुहुमपुढविकाइयाणं णवरं चिबुगसंठिता ५०, सेस तं चेव जाव दुगतिया दुआगतिया परित्ता असंखेजा पं०सम०, सेत्तं सुहमआ६०२जीवाजीवाभिगमः, शिवतिर
मुनि दीपरनसागर