________________
सूत्रकृतांग सूत्र ऊर्ध्वामधस्तिर्यक्षु दिशासु विज्ञाय लिंगं त्रसस्थावराणाम् । भूताभिशंकया जुगुप्समानः वदेत् कुर्याद् वा कुतोऽप्यस्ति ? ॥ ३१ ॥ पुरुष इति विज्ञप्ति वमस्ति अनार्यः स पुरुषस्तदा हि। कः सम्भवः पिण्याकपिण्ड्यां वागप्येषोक्ताऽसत्या॥ ३२ ॥ वागभियोगेन यदावहेन्नो, तादृशीं वाचमुदाहरेत् । अस्थानमेतद्वचनं गुणानां, नो दीक्षितः ब्रूयादुदारमेतत् ॥ ३३ ॥ लब्धोऽर्थ अहो एव युष्माभिः जीवानुभागः सुविचिन्तितश्च । पूर्वं समुद्रमपरञ्च स्पृष्टमवलोकितः पाणितले स्थितो वा ॥ ३४॥ जीवानुभागं सुविचिन्त्य, आहान्निविधेश्च शुद्धिम् । न व्यागृणीयाच्छन्नपदोपजीवी, एषोऽनुधर्म इह संयतानाम् ॥ ३५॥ स्नातकानां तु द्वे सहस्र, यो भोजयेन्नित्यं भिक्षुकानाम् । असंयतो लोहितपाणिः स तु, निगच्छति गर्हामिहैव लोके ॥ ३६॥ स्थूलमुरभ्रमिह मारयित्वोद्दिष्टभक्तं च प्रकल्प्य । तं लवणतैलाभ्यामुपस्कृत्य सपिप्पलीकं प्रकुर्वन्ति मांसम् ॥ ३७॥ तं भुञ्जमानाः पिशितं प्रभूतं नोपलिप्यामो वयं रजसा। इत्येवमाहुरनार्यधर्माणः, अनार्याः बालाः रसेषु गृद्धाः ॥ ३८ ॥ ये चाऽपि भजते तथाप्रकारं, सेवन्ति ते पापमजानानाः। मनो नैतत्कुशलाः कुर्वन्ति, वागप्येषोक्ता तु मिथ्या ॥ ३९ ॥ सर्वेषां भूतानां दयार्थाय, सावद्यदोषं परिवर्जयन्तः।। तच्छंकिन ऋषयो ज्ञातपुत्रीयाः, उद्दिष्टभक्तं परिवर्जयन्ति ॥ ४० ॥ भूताभिशंकया जुगुप्समाना, सर्वेषां प्राणानां निधाय दण्डम् । तस्मान् न भुञ्जते तथाप्रकारं, एषोऽनुधर्म इह संयतानाम् ।। ४१ ।। निर्ग्रन्थधर्म इमं समाधिमस्मिन् सुस्थायानिहश्चरेत् । बुद्धो मुनिः शीलगुणोपेतः अत्यर्थं तं प्राप्नोति श्लोकम् ।। ४२॥
अन्वयार्थ (केइ पिन्नागपिंडीमवि इमे पुरिसे इति सूले विभूण पएज्जा) गोशालक से निपटकर जब आईक मुनि भ० महावीर के पास जा रहे थे तो रास्ते में शाक्य भिक्षु मिले । वे आईक मुनि से कहने लगे-कोई व्यक्ति खली के पिण्ड को 'यह पुरुष है', यों मानकर शूल से बींधकर पकाए (अलाउय वावि कुमारएत्ति) अथवा तुम्बे को कुमार (बालक) मानकर पाए तो (अम्हं स पाणिवहेण लिप्पई) हमारे मत में वह प्राणिवध करने के पाप का भागी होता है ॥२६॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
