________________
चउत्थो वक्खारो
४७९ पव्वए ? गोयमा ! सद्दावइवट्टवेयड्डपव्वए णं खुड्डा खुड्डियासु वावीसु जाव' बिलपंतियासु बहवे उप्पलाइं पउमाइं सद्दावइप्पभाई सद्दावइआगाराइं सद्दावइवण्णाई सद्दावइण्णाभाई। 'सद्दावई यत्थ२ देवे महिड्डीए जाव महाणुभागे' 'पलिओवमट्टिईए परिवसइ । से तेणठेणं जाव सद्दावई वट्टवेयड्डपव्वए-सद्दावई वट्टवेयड्डपव्वए। रायहाणीवि णेयव्वा ।
६१. से केणठेणं भंते ! एवं वुच्चइ-हेमवए वासे ? हेमवए वासे ? गोयमा ! चुल्लहिमवंतमहाहिमवंतेहिं वासहरपव्व एहिं दुहओ समुवगूढे णिच्चं हेमं दलयइ, णिच्चं हेमं पगासइ । हेमवए य एत्थ देवे महिड्डीए जाव पलिओवमट्टिईए परिवसइ । से तेणठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ-हेमवए वासे-हेमवए वासे ॥
६२. कहि णं भंते ! जंबुद्दीवे दीवे महाहिमवंते णामं वासहरपव्वए पण्णत्ते? गोयमा! हरिवासस्स दाहिणेणं, हेमवयस्स वासस्स उत्तरेणं, पुरत्थिमलवणसमुदस्स पच्चत्थिमेणं पच्चत्थिमलवणसमुदस्स पुरत्थिमेणं, एत्थ णं जंबुद्दीवे दीवे महाहिमवंते णामं वासहरपव्वए पण्णत्ते -पाईणपडीणायए उदीणदाहिणविच्छिण्णे पलियंकसंठाणसंठिए दुहा लवणसमुदं पुढे-पुरथिमिल्लाए कोडीए पुरथिमिल्लं लवणसमुदं पुढे, पच्चत्थिमिल्लाए कोडीए पच्चत्थिमिल्लं लवणसमुदं पुढे, दो जोयणसयाई उड्डे उच्चत्तेणं, पण्णासं जोयणाइं उव्वेहेणं १. जी० ३२८६।
देवस्तत्र---प्रस्तुतगिरी चतुर्णां सामानिक२. सद्दावइत्थ (अ, ब); सद्दावई इत्थ (क,त्रि); सहस्राणां यावत्पदात् विजयदेववर्णकसूत्रं सर्वसद्दावतित्थ (ख, स)।
मपि ज्ञेयं व्याख्येयं च, कियत्पर्यन्तमित्याह३. महाणुभावे (प, शावृ)।
राजधानी मन्दरस्य दक्षिणस्यामन्यस्मिन् ४. से णं तत्थ चउण्हं सामाणियसाहस्सीणं पलि- जम्बुद्वीपे द्वीपे इति, जम्बूद्वीपप्रज्ञप्त्यादर्शेषु
ओवमट्टितीए जाव परिवसइ रायहाणी वि एतत्सूत्रदृष्टोऽपि 'पलिओवमट्टिई परिवसती' यन्वा (अ,क,ख,त्रि,ब,स, हीव); पलिओव- त्ययं सूत्रादेशः पूर्वसूत्रे यद्योजितस्तद्बहुसु मद्वितीए परिवसइ से णं तत्य चउण्हं सामाणिय- विजयदेवप्रकरणादिसूत्रप्वित्थमव दृष्टत्वात् साहस्सीणं जाव रायहाणी (प, शावृ)। पुण्य- बहग्रन्थसाम्मत्येन क्वचिदादर्शवैगुण्यमुद्भाव्यासागरीयवृत्ती स्वीकृतपाठ एव व्याख्यातोस्ति । न्यथायोजनं बहुश्रुतसम्मतमेवास्ति इत्यलं हीरविजयवृत्ती 'साहस्सीणं' इति पदानन्तरं विस्तरेण । जी. ३१३५१-५६५ । 'पलिमोवट्रिईए' इत्यादि व्याख्यातमस्ति, ५. समवगूढे (क, ख, प, स, पूर्व, शाव, हीव); किन्तु पूर्वपाठानुसन्धानेन नैतत् सङ्गच्छते । समुवगढे (पूर्वपा)। बहसू आदर्शष्वपि एषा पाठ विसङ्गतिरस्ति। ६. त्रि' प्रती 'दलयइ' इति पदस्य स्थाने 'मुंचति' अस्या विसङ्गतेनिवारणार्थ उपाध्यायशान्ति- इति पदं विद्यते । 'क,ख, ब, स' प्रतिषु हीरचन्द्रेण प्रयत्नः कृतः। तस्यानुसारी 'प' प्रति
विजयवृत्तौ पुण्यसागरवृत्तौ च 'दलयइ' इति गतः पाठो व्याख्या चापि सङ्गच्छते । स च पदस्याग्रे णिच्चं हेमं मुंचइ' इति पाठो प्रयत्नः एवमस्ति-शब्दापाती चात्र देवो मह- विद्यते; एतत्पदं क्वचिन्न दृश्यते (पुत्र); द्धिको यावन्महानुभावः पल्योपमस्थितिकः 'प' प्रती 'दलयइ' स्थाने 'दलति' इति पदं
—परिवसति, अथ शब्दापातिदेवमेव विशिनष्टि विद्यते । 'से णं तत्थ' इत्यादि, स-शब्दापाती
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org